Ból w klatce piersiowej może budzić duży niepokój – wielu z nas kojarzy go głównie z zawałem serca. Warto jednak pamiętać, że klatka piersiowa to miejsce, w którym poza sercem położonych jest wiele innych narządów: płuca, tchawica, oskrzela, przełyk, węzły chłonne, a także część żołądka. Kłucie lub ucisk w tym miejscu może pochodzić od każdego z tych organów. Jak zidentyfikować przyczynę i tym samym znaleźć sposób na ból klatki piersiowej? Ten artykuł Ci w tym pomoże!
Możliwe przyczyny bólu w klatce piersiowej
W identyfikacji przyczyny bólu w klatce piersiowej pomoże Ci wsłuchanie się w swoje ciało i zastanowienie się, czy poza kłuciem lub uciskiem w tym miejscu odczuwasz też inne dolegliwości. Zastanów się, czy w ciągu ostatnich kilku dni nie miały miejsca żadne zmiany w Twoim samopoczuciu oraz pomyśl, w jakich sytuacjach odczuwasz ból. Aby ułatwić Ci odpowiedzi na to pytanie, przygotowaliśmy krótką listę:
- jeśli ból w klatce piersiowej pojawia się pod wpływem stresu sprawdź sekcję Nerwy i stres;
- jeśli ból klatki piersiowej pojawia się po jedzeniu lub towarzyszą mu mdłości sprawdź Choroby układu pokarmowego;
- jeśli poza bólem w klatce piersiowej kaszlesz lub masz gorączkę – sprawdź Choroby układu oddechowego;
- jeśli niedawno przechodziłeś przez infekcję wirusową lub bakteryjną, sprawdź Choroby układu krążenia;
- jeśli ból w klatce piersiowej pojawia się podczas wysiłku, sprawdź Choroby układu krążenia;
- jeśli ostatnio dużo ćwiczyłeś lub upadłeś, sprawdź sekcję Problemy z kręgosłupem.
Nerwy i stres
Nerwobóle
Ostry i nagły ból w klatce piersiowej o charakterze napadowym może być tzw. nerwobólem. Neuralgia, czyli fachowa nazwa nerwobóli, to inaczej uszkodzenie nerwu obwodowego, który przenosi bodźce zmysłowe do mózgu. Najczęściej kojarzymy ją z nadmiernym stresem w naszym życiu, jednak nerwoból w klatce piersiowej może być również spowodowany:
- infekcją wirusową, np. półpaścem;
- guzkowatym zapaleniem tętnic;
- reumatoidalnym zapaleniem stawów;
- niedoczynnością tarczycy;
- boreliozą;
- cukrzycą;
- stwardnieniem rozsianym;
- niedoborem witamin z grupy B lub elektrolitów;
- urazem klatki piersiowej.
W bardziej poważnych przypadkach nerwobólom w klatce piersiowej może towarzyszyć utrata apetytu, skurcze mięśni lub częściowy paraliż.
Leczenie nawracających nerwobóli powinno skupiać się na eliminacji lub wyciszeniu przyczyny ich pojawiania się. Warto w tym celu przeprowadzić kompleksowe badania krwi, które zmierzą parametry odpowiedzialne za wyżej wymienione schorzenia.
Co na nerwobóle w klatce piersiowej?
Jak mówi dr n. med. Agnieszka Tycińska na łamach Medycyny Praktycznej, nerwobóle w klatce piersiowej będące wynikiem stresu często powiązane są z niskim stężeniem elektrolitów (w szczególności potasu i magnezu) w organizmie. Zwolnienie tempa życia i uzupełnienie tych pierwiastków powinno pomóc w przypadku ucisku i kłucia w klatce piersiowej. Wprowadź zatem do swojej diety:
- warzywa i owoce,
- dobrej jakości suszone owoce,
- orzechy i nasiona,
- kakao i gorzką czekoladę,
- produkty zbożowe,
- nasiona roślin strączkowych.
Nerwica serca, atak paniki lub… zespół złamanego serca
Podłoże może być również czysto psychologiczne. Przeszywający strach i kłucie w klatce piersiowej mogą iść ze sobą w parze. Do tego obserwuje się też kołatanie serca oraz płytki oddech. Choć atak paniki jest niegroźny dla zdrowia i życia, może być trudno poradzić z nim sobie samodzielnie – dlatego zasięgnij pomocy psychologa, zwłaszcza jeśli często doświadczasz napadów lęku.
Inną możliwością jest tzw. zespół złamanego serca (kardiomiopatia stresowa). Jeśli ból w klatce piersiowej pojawił się pod wpływem niespodziewanej wiadomości lub zdarzenia, możliwe, że został spowodowany zaburzeniem mikrokrążenia wieńcowego i toksycznym wpływem adrenaliny na mięsień sercowy. Nie stanowi to bezpośredniego zagrożenia dla życia, jednak może powodować powikłania takie jak wykształcenie arytmii serca, niewydolności tego narządu oraz zwiększone ryzyko zawału lub udaru – szczególnie jeśli kardiomiopatie sercowe często nawracają.
Zapoznaj się ze sposobami na stres i naucz się przeciwdziałać bólom w klatce nerwowej przy nerwicy serca.
Choroby układu pokarmowego
Refluks
Ból w klatce piersiowej i pieczenie w przełyku to charakterystyczny objaw dla choroby refluksowej przełyku. Bólowi często towarzyszy również kwaśne odbijanie. Ból w klatce piersiowej najczęściej pojawia się po jedzeniu, zwłaszcza kiedy posiłek był obfity lub tłusty, a nasila przy pochylaniu się.
Co to jest refluks? To stan, w którym dochodzi do nieprawidłowości podczas trawienia. Połknięty pokarm wraca do przełyku wraz z kwasem solnym i enzymami trawiennymi, co
odpowiada za uczucie pieczenia (czyli zgagę). Na refluks szczególnie narażone są kobiety w ciąży, a także osoby otyłe oraz chorujący na nieprawidłowości w obrębie przełyku.
Jak radzić sobie z bólem w przełyku i klatce piersiowej?
Przede wszystkim zwróć uwagę na swoją dietę i styl życia. Nie przejadaj się: lepiej jeść mniejsze porcje, ale częściej. Ponadto ostatni posiłek zjedz najpóźniej 3 godziny przed snem, a zanim zamkniesz oczy, upewnij się, że głowa jest lekko uniesiona względem reszty ciała – pomóc może dodatkowa poduszka. Dodatkowo unikaj:
- tłustych i mocno przyprawionych potraw,
- gazowanych napojów,
- cytrusów,
- kawy,
- czekolady,
- alkoholu i papierosów.
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Pieczenie w klatce piersiowej oraz ból pod mostkiem na środku, którym często towarzyszą nudności i wymioty, mogą być objawem choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Najczęściej wynika to z zakażenia bakteryjnego Helicobacter pylori.
Co zrobić w przypadku choroby wrzodowej?
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy to poważne schorzenie, które wymaga konsultacji lekarskiej. Przy takim podejrzeniu konieczne będą specjalistyczne badania, np.:
- gastroskopia,
- analiza wycinka błony śluzowej żołądka,
- test oddechowy z użyciem węgla 13C,
- badania krwi lub kału na obecność bakterii H. pylori – zamów do domu.
Kamica żółciowa
Ostry ból u dołu klatki piersiowej i pod prawą łopatką, który trwa nie dłużej niż 5 godzin i pojawia się zwykle po obfitym, tłustym posiłku, może wskazywać na kamienie żółciowe. Jest to wynik nadmiernego rozdęcia pęcherzyka żółciowego wskutek zatkania przewodu pęcherzykowego przez złóg (kamień). W wyniku takiej sytuacji żółć nie może być uwalniana po jedzeniu, a to powoduje problemy z trawieniem tłuszczy. Objawy towarzyszące kamicy żółciowej to: nudności, wymioty, niepokój, nadmierna potliwość.
Jak leczyć kamicę żółciową?
Całkowite wyleczenie kamicy możliwe jest tylko poprzez usunięcie zalegającego w pęcherzyku żółciowym kamienia. Najczęściej robi się to zabiegowo, jednak w szczególnych przypadkach możliwe jest również usunięcie złogów dzięki farmakologii.
Choroby i infekcje dróg oddechowych
Koronawirus
Kłujący ból w klatce piersiowej, nasilający się przy kaszlu to alarmujący objaw COVID-19. Choć zdarza się stosunkowo rzadko (dotyka 1 na 10 pacjentów), może świadczyć o rozwijającym się zapaleniu opłucnej lub incydencie zatorowo-zakrzepowym – konieczna jest konsultacja lekarska! Nie ma gwarancji, że te bóle miną samoistnie.
Objawy świadczące za infekcją SARS-CoV-2 (poza bólem w klatce piersiowej) to: gorączka, utrata węchu i smaku, dreszcze, kaszel, duszności, zmęczenie, ból mięśni, ból głowy, ból gardła, katar, nudności i wymioty, biegunka.
Dowiedz się więcej o objawach koronawirusa.
Co robić, kiedy przy infekcji COVID-19 czujemy ból w klatce piersiowej?
W pierwszej kolejności umów konsultację ze specjalistą online. Jeśli jednak odczuwasz trudności z oddychaniem, kaszlesz lub plujesz krwią, a Twoje serce bije jak szalone – zadzwoń pod 112.
Zapalenie płuc
Czasami ból w klatce piersiowej przy głębokim wdechu lub kaszlu może wiązać się z zapaleniem płuc. Nie myl tego ze zwykłym przeziębieniem! Infekcja bakteryjna, grzybicza lub wirusowa, która powoduje zapalenie płuc, sprawia, że w pęcherzykach płucnych gromadzi się płyn lub ropa, co utrudnia oddychanie oraz dostarczanie tlenu do krwi. Jest to zatem stan o wiele bardziej poważny.
Jak złagodzić ból w klatce piersiowej przy kaszlu?
Przede wszystkim skonsultuj się z lekarzem, który ustali, czy przyczyna zapalenia płuc leży w infekcji bakteryjnej, czy też wirusowej. To ważne, ponieważ od tego zależy program leczenia. Jeśli wizytę u doktora masz już za sobą, ból w klatce piersiowej przy kaszlu możesz łagodzić, pijąc dużo wody i gorących napojów, jedząc miód oraz nawilżając powietrze w mieszkaniu.
Poznaj więcej sposobów na kaszel.
Choroby układu krążenia
Sercowy zespół postcovidowy
Ból w klatce piersiowej może utrzymywać się jeszcze długo po przejściu infekcji COVID-19. Mówimy wtedy o tzw. sercowym zespole postcovidowym, czyli sytuacji, w której wirus wywołał w organizmie stan zapalny naczyń krwionośnych i zaburzył proces krzepnięcia, co z kolei mogło przyczynić się do powstania zakrzepów w płucach lub naczyniach krwionośnych, a w konsekwencji: ograniczać przepływ tlenu do serca.
Dowiedz się więcej o sercowym zespole pocovidowym.
Co zrobić, jeśli po covidzie boli mnie klatka piersiowa?
Skieruj się do specjalisty lub wykonaj pakiet badań po przejściu infekcji SARS-CoV-2. Teraz możesz to zrobić bez wychodzenia z domu!
Zapalenie mięśnia sercowego
Niektóre infekcje wirusowe (nie tylko SARS-CoV-2) lub bakteryjne (np. borelioza, chlamydia, toksoplazmoza) mogą przyczynić się do stanu zapalnego mięśnia sercowego. Objawia się on bólem w klatce piersiowej, kołataniem serca, dusznością mimo braku dużego wysiłku, ogólnym zmęczeniem, obrzękiem kostek i podudzi oraz symptomami charakterystycznymi dla infekcji, np. ból gardła, głowy lub mięśni.
Jak leczyć zapalenie mięśnia sercowego?
W wielu przypadkach zapalenie może minąć samoistnie – wystarczy zwolnić tempo życia, dużo odpoczywać i wyleczyć infekcję, która nas dopadła. Ponadto warto odstawić alkohol i unikać część leków, np. ibuprofenu (sprawdź, kiedy jeszcze unikać tego leku!). Jednak jeśli kłucie serca jest wyjątkowo mocne oraz masz problemy z oddychaniem – skieruj się do szpitala.
Zapalenie osierdzia
Ból w mostku i łopatce może być oznaką zapalenia osierdzia (czyli worka okalającego serce), które często również wiąże się z infekcją wirusową, a czasami z gruźlicą. Charakterystyczny dla tego stanu jest też ból w klatce piersiowej przy schylaniu i gorączka.
Jak złagodzić ból w klatce piersiowej wywołany zapaleniem osierdzia?
W przypadku lekkiego zapalenia osierdzia pomóc mogą leki przeciwbólowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (czyli m.in. aspiryna, ibuprofen, naproksen). W poważniejszych przypadkach nie obejdzie się bez zabiegu usunięcia płynu nagromadzonego w osierdziu (perikardiocentezy). Ocenę stanu pacjenta przeprowadza lekarz.
Dławica piersiowa
Ból w klatce piersiowej promieniujący do lewej ręki, żuchwy lub szyi może oznaczać dławicę piersiową. Ból nie jest ostry, lecz gniotący bądź uciskający i znika po ok. 10 minutach lub po ustaniu wysiłku fizycznego. Zwykle jednak wraca. W zależności od tego, kiedy się pojawia, Canadian Society of Cardiology wyznaczyło 4 stopnie zaawansowania tej choroby, zaczynając od formy najlżejszej:
- Proste aktywności takie jak spacer czy wchodzenie po schodach nie powodują bólu w klatce piersiowej. Ból w mostku pojawia się tylko przy nasilonym, nagłym lub długotrwałym wysiłku fizycznym.
- Szybki spacer lub wchodzenie po schodach (zwłaszcza po obfitym posiłku lub podczas typowo jesiennej pogody, kiedy jest wietrznie i zimno, a także będąc pod wpływem stresu) powoduje ucisk w klatce piersiowej. Może pojawiać się także w ciągu kilku godzin po obudzeniu.
- Ból występuje po przejściu 100 – 200 metrów lub po wchodzeniu na zaledwie kilka stopni schodów w standardowym tempie. Pojawia się znaczące ograniczenie aktywności fizycznej.
- Każda aktywność fizyczna sprawia ból. Czasami ucisk w klatce piersiowej towarzyszy nawet momentom odpoczynku.
Być może ten opis pomoże Ci ocenić stan swojego zdrowia. Miej na uwadze, że leczenie dławicy piersiowej zależy od stopnia zaawansowania choroby. W ocenie stopnia rozwinięcia choroby pomoże nie tylko dogłębny wywiad, ale także badania krwi, np. lipidogram. Pamiętaj, że dławica piersiowa jest objawem choroby niedokrwiennej serca zwykle spowodowanej stopniowym gromadzeniem się cholesterolu w naczyniach krwionośnych (czyli miażdżycą) – to proces, który trwa wiele lat. Poza farmakologią konieczne będą zmiany stylu życia. Nieleczona może doprowadzić do zawału serca.
Zawał
Bardzo silny ucisk w klatce piersiowej, który trwa dłużej niż 20 minut i narasta to objaw zawału serca, czyli stanu, w którym doszło do martwicy tego narządu lub części jego tkanki. Oznacza to, że do serca nie dopływa odpowiednia ilość krwi – a to grozi śmiercią!
Jeśli doświadczasz właśnie takiego bólu, jak najszybciej zadzwoń pod 112. Czas nie gra na Twoją korzyść – im dłużej tętnica doprowadzająca krew do serca jest zamknięta, tym większa część serca umiera. Jeśli potrwa to dłużej niż 3 – 6 godzin, zmian nie da się odwrócić.
Czy istnieją domowe sposoby na ból serca?
Jeśli ból klatki piersiowej spowodowany jest dolegliwościami ze strony układu sercowo-naczyniowego, konieczna jest konsultacja lekarska. Poza specjalistyczną farmakologią w powrocie do zdrowia pomogą:
- Zmiany w diecie: ograniczenie spożycia wieprzowiny, wołowiny, margaryn twardych, ciastek, ciast i innych słodyczy, zaś wprowadzenie warzyw i owoców, orzechów, odtłuszczonych produktów mlecznych, pełnoziarnistego pieczywa, tłuszczy roślinnych, ryb oraz mięsa drobiowego do swojego jadłospisu.
- Regularne ćwiczenia fizyczne na miarę swoich możliwości – minimum 3 razy w tygodniu po pół godziny. Pamiętaj, że wystarczy dłuższy spacer!
Problemy z kręgosłupem lub układem kostnym
Ból w klatce piersiowej może pochodzić od kręgosłupa, przeciążonych mięśni klatki piersiowej lub złamanych żeber. Jeśli dużo ćwiczysz i istnieje możliwość, że przeciążyłeś(-aś) mięśnie klatki piersiowej, nałóż na nie zimny okład.
Nowotwory klatki piersiowej
W zaawansowanym stadium nowotworów klatki piersiowej, czyli m.in. płuc, serca, tchawicy, przełyku, może pojawiać się ból klatki piersiowej. Dzieje się tak, ponieważ guzy nowotworowe zaczynają naciskać na okoliczne nerwy. Najczęściej taki ból w klatce piersiowej nasila się przy głębokim wdechu.
Czy istnieją domowe sposoby na ból w klatce piersiowej?
Ból w klatce piersiowej wymaga konsultacji lekarskiej. Ważne jest określenie przyczyny dyskomfortu, co pozwoli nakreślić kierunek leczenia.
Jak złagodzić ból w klatce piersiowej w domu? Niezależnie od przyczyny możesz poczuć się lepiej kiedy:
- położysz się z głową wyżej względem reszty ciała, czyli np. położonej na dwóch poduszkach;
- weźmiesz aspirynę (1 raz dziennie).
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Zalecamy, aby w każdym przypadku, kiedy odczuwasz ból w klatce piersiowej zgłosić się do odpowiedniego specjalisty – dzięki temu tekstowi być może wiesz już, czy udać się do gastrologa, kardiologa, czy psychologa.
Czasami jednak ból klatki piersiowej może oznaczać zagrożenie dla życia i nie ma co zwlekać. Zadzwoń pod 112 jeśli:
- ból promieniuje do rąk, ramienia, szyi, żuchwy lub żołądka;
- masz zimne dreszcze;
- masz nudności;
- masz zawroty głowy i wrażenie, że zaraz zemdlejesz:
- masz płytki oddech;
- odczuwasz ucisk w górnej części pleców;
- od kilku ostatnich dni czujesz się ekstremalnie zmęczony;
- Twoje serce bije bardzo szybko lub nieregularnie.
Ból w klatce piersiowej nie bierze się znikąd. Może być powikłaniem infekcji wirusowej lub bakteryjnej, wynikiem urazu, stresu, nieprawidłowości w obrębie układu pokarmowego, bądź stanowić konsekwencję naszego trybu życia i prowadzonej diety. Niezależnie od tego, która z tych możliwości dotyczy Ciebie, pamiętaj, że możesz na bieżąco monitorować swoje zdrowie, wykonując regularne badania krwi. Sprawdź, które z nich powinieneś wykonywać co roku! Sprawdź, które z nich powinieneś wykonywać co roku!
Zwolenniczka zdrowego stylu życia oraz uprawiania sportu. Wolne chwile spędza na sali treningowej, ćwicząc akrobatykę powietrzną. Interesuje się psychologią oraz fizjologią człowieka. Autorka tekstów o tematyce medycznej, well-beingowej oraz lifestyle’owej.
Pokaż więcej
Dietetyk kliniczny, na co dzień prowadzi pacjentów z zaburzeniami masy ciała, chorobami przewlekłymi, ze zwiększoną aktywnością fizyczną. Autorka artykułów, webinarów, wykładów i szkoleń o tematyce żywieniowej i lifestylowej.
Pokaż więcej
Zdrowie zaczyna się uCiebie
Polecany pakiet dla Ciebie
189,00 zł
e-Pakiet sercowy
Badania zawarte w pakiecie pozwalają na diagnostykę chorób serca oraz ryzyko ich wystąpienia w przyszłości.