Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza wywołana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii, który może występować w przewodzie pokarmowym kotów i niemal każdego innego ssaka. O toksoplazmozie najczęściej mówi się w kontekście ciąży, ponieważ pasożyt może przedostać się do płodu i wywołać nieodwracalne zmiany w jego rozwoju lub nawet doprowadzić do poronienia. Czy ryzyko zachorowania w ciąży jest wysokie? Dowiedz się więcej o sposobach zarażenia się, diagnostyce i profilaktyce toksoplazmozy.
Jak można zarazić się toksoplazmozą?
Mimo że pierwotniak Toxoplasma gondii obecny jest także u innych ssaków, toksoplazmoza kojarzona jest przede wszystkim z kotami. Dlaczego? Ponieważ koty wydalają wraz z kałem tzw. cysty, które po kilku dniach stają się zdolne do zarażenia. U innych ssaków cysty powstałe w wyniku zakażenia pasożytem obecne są głównie wewnątrz organizmu żywiciela.
Jednak toksoplazmozą można zarazić się nie tylko przez bezpośredni kontakt z kocimi odchodami. Inną możliwą drogą zakażenia jest:
- spożycie cyst znajdujących się w niedogotowanym lub surowym mięsie oraz jego przetworach (przede wszystkim jest to mięso wieprzowe, baranie i kozie);
- spożywanie niepasteryzowanego mleka i wytworzonych z niego produktów;
- połknięcie oocyst z zanieczyszczonym pokarmem (warzywa, owoce) i wodą;
- przeniesienie oocyst na błonę śluzową jamy ustnej zanieczyszczonymi rękami;
- zakażoną matkę do płodu przez łożysko (toksoplazmoza wrodzona);
- przeszczep narządu;
- transfuzję krwi lub preparatów krwiopochodnych.
Toksoplazmoza – objawy
W zdecydowanej większości przypadków (ok. 80%) zakażenie toksoplazmozą przechodzi bezobjawowo. Ludzki system odpornościowy bardzo dobrze potrafi poradzić sobie z zakażeniem i efektywnie niszczy cysty. Czasami część z nich pozostaje w organizmie człowieka do końca życia i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.
W pozostałych przypadkach toksoplazmoza może być mylona z mononukleozą i objawiać się:
- gorączką,
- powiększeniem węzłów chłonnych,
- ogólnym osłabieniem,
- bólami mięśni,
- bólami głowy,
- zapaleniem gardła.
W rzadkich przypadkach może dojść do powstania ogniska zapalnego w siatkówce oka, co powoduje ubytki w polu widzenia, łzawienie, światłowstręt, mroczki i ból oka, a nawet utratę wzroku.
Toksoplazmoza w ciąży
O ile dla ogółu ludzi toksoplazmoza nie jest groźna, o tyle ciężarne powinny przynajmniej dwa razy w trakcie ciąży przebadać się w kierunku choroby. Infekcja pierwotniakiem Toxoplasma gondii jest bowiem niebezpieczna dla dziecka. Im starszy płód, tym większe ryzyko przeniesienia choroby, ponieważ łożysko z czasem staje się bardziej przepuszczalne. Kiedy dojdzie do zakażenia z matki na dziecko, mówimy wtedy o toksoplazmozie wrodzonej.
Opieka na każdym etapie ciąży - badania krwi w domu
469,00 zł
PAKIET BADAŃ W 1 TRYMESTRZE CIĄŻY
Pierwszy trymestr to czas najbardziej intensywnego rozwoju płodu, co czyni ten okres najbardziej wrażliwym na wszelkie nieprawidłowości w organizmie matki. Dlatego kompleksowy przegląd zdrowia przyszłej mamy w tym czasie jest obowiązkowy. Badania w Pakiecie mają na celu ocenę ogólnego stanu zdrowia oraz upewnienie się, że organizm ma wszystko, aby zapewnić rozwijającemu się dziecku potrzebne składniki. W Pakiecie znajdują się również badania, które nie znajdują się na liście obowiązkowych badań dla kobiet w ciąży, jednak mimo wszystko są szczególnie godne uwagi. Takimi badanami są np. badanie poziomu żelaza i ferrytyny, które pozwolą ocenić ryzyko niedokrwistości z niedoboru żelaza. Wykonując pakiet zbadasz się również na wszelkie choroby zakaźne, które mogą stanowić zagrożenie dla przebiegu ciąży. A wszystko to w domowym zaciszu! Pobranie krwi w domu to wygodne i bezpieczne rozwiązanie, dzięki któremu ograniczysz kontakt z obcymi patogenami. Pierwszy trymestr to wyjątkowo wrażliwy czas, w którym nie możesz pozwolić sobie na groźne infekcje. Zbadaj się w komfortowych i bezpiecznych warunkach własnego domu.
299,00 zł
PAKIET BADAŃ W 2 TRYMESTRZE CIĄŻY
Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Zdrowia podstawowe badania krwi i moczu warto wykonać 6 razy w ciągu ciąży. Dzięki temu przyszła mama dba o odpowiedni rozwój płodu i zdrowie malucha po narodzinach. Ponadto Pakiet Badań dla Kobiet w Ciąży zawiera badania pod kątem najczęstszych chorób zakaźnych, które mogą spowodować wady rozwojowe lub zakłócić przebieg ciąży. Umówienie domowego pobrania krwi to świetne rozwiązanie dla przyszłych mam: oszczędzony czas można poświęcić na planowanie pokoju dziecka i oswajanie się z nową rolą. Zamień poczekalnię na swój dom! Zachowaj siły na przyjemne spacery – pobranie krwi wykonaj w domowym zaciszu, w ulubionym fotelu. Doświadczony specjalista medyczny pobierze Ci krew o dogodnej porze.
399,00 zł
PAKIET BADAŃ W 3 TRYMESTRZE CIĄŻY
Dbaj o zdrowie swoje i swojego dziecka, wykonując Pakiet badań dla kobiet w 3. trymestrze ciąży. Te badania są kluczowe dla monitorowania stanu zdrowia i zapewnienia optymalnych warunków rozwoju dziecka. Badania w Pakiecie służą minimalizacji powikłań porodowych, które mogą być spowodowane niedoborami ważnych witamin lub składników odżywczych, infekcjami wirusowymi lub innymi stanami chorobowymi np. cukrzycą ciążową. Pobranie krwi w domu to wygodne rozwiązanie dla każdej kobiety w ciąży, jednak w szczególności docenią to te panie, które przez wzgląd na komplikacje ciążowe muszą ograniczać aktywność ruchową lub wyjątkowo źle znoszą ciążę. Dom to bezpieczne miejsce na pobranie krwi – mobilny specjalista medyczny przyniesie ze sobą wszelkie środki potrzebne do zapewnienia higieny i bezpieczeństwa zabiegu.
Pamiętaj, że najgroźniejsze jest pierwsze zakażenie toksoplazmozą. Oznacza to – i tak podkreślają specjaliści Anna Włodarczyk, Anna Lass i Jacek Witkowski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – że na ogół tylko jedna ciąża jest zagrożona negatywnymi skutkami toksoplazmozy. Przebycie toksoplazmozy przed ciążą sprawia, że organizm jest odporny na działanie pasożyta i ogranicza szanse na wystąpienie toksoplazmozy wrodzonej. Dobrą wiadomością są też szacunki specjalistów z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego: około 50% kobiet w wieku rozrodczym przechodzi toksoplazmozę jeszcze przed zajściem w ciążę!
Badania na toksoplazmozę
Wymienionym wyżej przykrym konsekwencjom toksoplazmozy wrodzonej można uniknąć, przeprowadzając proste badania krwi, które wykryją chorobę nawet we wczesnym stadium. Lekarz zwykle zleca badanie na przeciwciała IgG toksoplazmozy lub IgM. Na podstawie wyników można określić, czy pacjent przeszedł infekcję wcześniej, czy może zakażenie jest „świeże”.
Kobiety planujące dziecko powinny wykonać badanie na toksoplazmozę już na etapie przygotowań do ciąży. Jeśli wynik wykaże przebytą infekcję T.gondii, nie ma potrzeby powtarzania badań po zapłodnieniu. Jednak w przypadku, gdy kobieta nie miała wcześniej styczności z pasożytem, badanie trzeba powtarzać regularnie – nawet co miesiąc, by jak najszybciej wykryć ewentualne zakażenie w trakcie ciąży.
W niektórych przypadkach lekarz może zlecić test PCR z płynu owodniowego, aby wykluczyć zakażenie płodu.
Toksoplazmoza – leczenie
Toksoplazmoza nie jest w pełni wyleczalna, natomiast istnieją leki, które skutecznie eliminują aktywne formy pasożyta. U kobiet ciężarnych w leczeniu stosuje się przede wszystkim spiramycynę. Z kolei u dorosłych z objawami toksoplazmozy można wprowadzić również leczenie pirymetaminą z sulfasalazyną, pirymetaminą z sulfadoksyną, kotrimoksazolem, klindamycyną, azytromycyną lub atowakwonem.
Co ważne: farmakologia wymaga regularnych, kontrolnych badań krwi: morfologii oraz prób wątrobowych, aby oceniać wpływ leków na organizm pacjenta oraz stale monitorować kondycję organizmu.
Toksoplazmozę u noworodka leczy się pirymetaminą i sulfadiazyną. Terapia trwa wówczas cały rok, a jeśli pojawią się objawy – nawet dłużej.
Czym grozi nieleczona toksoplazmoza?
Zarażenie na wczesnym etapie ciąży (lub tuż przed nią) jest najgroźniejsze: infekcja pasożytnicza tego typu w I trymestrze ciąży może spowodować poronienie lub nawet obumarcie płodu. Jeśli do zakażenia dojdzie w II trymestrze, dziecko po narodzinach może cierpieć na:
- wodogłowie,
- zwapnienia śródczaszkowe,
- zmiany zapalne w dnie oka,
- żółtaczkę,
- powiększenie wątroby i śledziony,
- małopłytkowość.
Choroba wpływa też na rozwój dziecka po urodzeniu. Toksoplazmoza wrodzona może spowodować opóźnienie rozwoju psychoruchowego, zapalenie siatkówki/naczyniówki oka, zeza lub jaskrę.
U osób dorosłych powikłania po toksoplazmozie są bardzo rzadkie, jednak dla osób z niedoborami odporności (np. chorym na AIDS czy leczonym onkologicznie) choroba również może być groźna. Wśród możliwych konsekwencji nieleczonej toksoplazmozy są:
- zapalenie wątroby,
- zapalenie płuc,
- zapalenie mięśnia sercowego lub innych mięśni,
- zapalenie siatkówki (toksoplazmoza oczna),
- zapalenie mózgu.
Jak chronić się przed toksoplazmozą?
Jesteś właścicielem kota niewychodzącego i zastanawiasz się, jak chronić się przed chorobą? Uspokajamy: jeśli zwierzę nie je surowego mięsa, ryzyko zarażenia się toksoplazmozą od swojego mruczka jest bliskie zeru. Mimo to pamiętaj o zakładaniu rękawiczek przy czyszczeniu kuwety.
Ponadto, chcąc uchronić się przed toksoplazmozą:
- Unikaj spożywania mięsa surowego lub półsurowego.
- Warzywa i owoce myj dokładnie przed jedzeniem.
- Przygotowując obiad mięsny, dokładnie myj ręce, nóż i deskę do krojenia.
- Przy pracy w ogródku, po którym mogą chodzić koty, zakładaj rękawiczki. Przepłucz je wodą po zdjęciu.
Przestrzeganie zdrowych nawyków żywieniowych i higienicznych może zminimalizować ryzyko zakażenia. Jeśli masz jakiekolwiek obawy lub pytania dotyczące toksoplazmozy, zawsze warto skonsultować się ze specjalistą, który udzieli wszelkich informacji i porad. W większości przypadków – nawet w obliczu toksoplazmozy – dzięki regularnym badaniom oraz wcześnie wprowadzonemu leczeniu, ciąża może przebiec bez komplikacji.
Propagatorka zdrowego stylu życia oraz uprawiania sportu. Wolne chwile spędza na sali treningowej, ćwicząc akrobatykę powietrzną. Interesuje się psychologią oraz fizjologią człowieka. Autorka tekstów o tematyce medycznej, well-beingowej oraz lifestyle’owej.
Pokaż więcej
Biolog molekularny, diagnosta laboratoryjny, szkoleniowiec. Jej pasją jest dietetyka i tematy związane ze zdrowiem przewodu pokarmowego. Szczególnie interesuje ją wpływ szeroko pojętego współczesnego stylu życia na procesy molekularne zachodzące w organizmie i długowieczność.
Pokaż więcej
Badania krwi w Twoim domu
Polecany pakiet dla Ciebie
229,00 zł
Pakiet Badań dla Kobiet w Ciąży
Zbadaj się na toksoplazmozę i inne choroby, które mogą zagrozić ciąży