Lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG)

Kiedy zrobić badanie na miażdżycę?

Lipidogram wykonuj nawet, kiedy nie odczuwasz żadnych objawów - miażdżyca długo rozwija się w ukryciu. Aby jej zapobiegać, badaj się regularnie.

Badania wykonywane są przy współpracy z siecią laboratoriów Diagnostyka.

Sprawdź opinie o usłudze uPacjenta.

Dlaczego warto wykonać badanie na miażdżycę: lipidogram?

Prawie 20 mln Polaków ma zbyt wysoki cholesterol. Jeśli przyjrzymy się liczbom w kategoriach wiekowych, zobaczymy, że wśród osób po sześćdziesiątce aż 80% Polaków ma cholesterol powyżej normy. Wielu z nich może nie zdawać sobie z tego sprawy — wysoki cholesterol nie daje żadnych objawów. Gromadzi się latami, prowadząc do miażdżycy, udaru mózgu, wylewu lub zawału serca — co może spowodować nawet śmierć pacjenta.

Lipidogram to podstawowe badanie, dzięki któremu możesz ochronić swoje naczynia krwionośne przed szkodliwym wpływem wysokiego stężenia cholesterolu. Dlatego w trosce o zdrowie wykonaj pierwszy lipidogram około 20. roku życia i powtarzaj to badanie co ok. 5 lat. Profil lipidowy wykonywany jako badanie przesiewowe pozwala zidentyfikować problemy zdrowotne i zmienić swój styl życia (odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, ograniczenie spożycia alkoholu), a w razie konieczności wdrożyć odpowiednie leczenie farmakologiczne.

Jak często wykonywać badanie na miażdżycę?

The American Heart Association zaleca, by każdy badał poziom cholesterolu co 4 - 6 lat.

Wraz z wiekiem częstotliwość badania cholesterolu powinna być większa. Jak podaje National Heart, Lung and Blood Institute (NHLBI) kobiety po 55. roku życia i mężczyźni po 45. roku życia powinni przeprowadzać badanie co roku.

Pacjenci przyjmujący leki na obniżenie cholesterolu powinni z kolei wykonać lipidogram co pół roku.

Cukrzycy i osoby z chorobami układu sercowo-naczyniowego również powinny sprawdzać swój profil lipidowy częściej — częstotliwość badań określa lekarz.

Badanie cholesterolu u dzieci powinniśmy przeprowadzić dwukrotnie przed osiągnięciem przez nie pełnoletniości:

• pomiędzy 9. a 11. rokiem życia,
• pomiędzy 17. a 21. rokiem życia.

Co to jest lipidogram?

Lipidogram to badanie, które przedstawia profil lipidowy organizmu, czyli przebieg metabolizmu cholesterolu i lipoprotein.

Cholesterol to związek chemiczny potrzebny do produkcji hormonów, wytwarzania witaminy D oraz syntezy kwasów żółciowych. Jego nadmiar może doprowadzić do ograniczenia przepływu krwi w naczyniach i mieć fatalny skutek.

Lipidogram — co to za badania?
W badaniu lipidogramu bada się następujące parametry:

Cholesterol całkowity (CHOL) - określa ogólną liczbę cholesterolu i lipoprotein we krwi.

Cholesterol LDL — nazywamy go „złym cholesterolem”. To lipoproteiny o małej gęstości. Gdy jest ich za dużo, gromadzą się w tętnicach i prowadzą do miażdżycy.

Cholesterol HDL — lipoproteiny o dużej gęstości znane są jako „dobry cholesterol”. Pomaga transportować nadmiar cholesterolu z tętnic do wątroby, gdzie jego nadmiar jest usuwany, a to zmniejsza ryzyko chorób serca.

Cholesterol nie-HDL — jest to różnica między stężeniem cholesterolu całkowitego a cholesterolem HDL. Pozwala to na ocenę ryzyka miażdżycowego.

Trójglicerydy (TG) — określają poziom tłuszczów prostych, magazynowanych w tkance tłuszczowej. Trójglicerydy są główną rezerwą energii ludzkiego organizmu.

Normy mogą różnić się między laboratoriami i są zależne od metody analizy próbki. Interpretacja wyników badań jest też inna w przypadku osób nałogowo palących papierosy.

Czynniki mogące mieć wpływ na wynik

• Nieodpowiednie przygotowanie się do badania może mieć wpływ na wynik lipidogramu.
• Wysokie stężenie bilirubiny. Sprawdź jej poziom.

Interpretacja wyników

Cholesterol całkowity podwyższony może wskazywać na: hipercholesterolemię, niedrożność dróg żółciowych, cholestazę, niedoczynność tarczycy, cukrzycę, choroby trzustki, dietę wysokotłuszczowa, alkoholizm.

Niskiemu cholesterolowi całkowitemu mogą towarzyszyć: biegunki tłuszczowe w zespole złego wchłaniania, nadczynność tarczycy, choroby mieloproliferacyjne, niedożywienie, choroby wątroby, leki (sterydy anaboliczne, witamina D, epinefryna, beta-blokery, estrogeny).

Cholesterol LDL podwyższony przede wszystkim wskazuje na zwiększone ryzyko wystąpienia chorób serca. Ponadto wzrost poziomu frakcji LDL możemy zaobserwować w hiperlipoproteinemii, hipercholesterolemii, niedoczynności tarczycy, cukrzycy, przewlekłej niedoczynności nerek, anoreksji, porfirii.

Zazwyczaj nie monitoruje się niskich wartości cholesterolu LDL, dlatego niskie stężenie tego parametru nie powinno budzić niepokoju. Obniżone LDL obserwujemy w niektórych stanach chorobowych: nadczynności tarczycy, ciężkim uszkodzeniu wątroby i układu żółciowego, przewlekłej niedokrwistości oraz abetalipoproteinemii.

Cholesterol HDL podwyższony może być skutkiem redukcji masy ciała, czy zaburzeń genetycznych np. hiperalfalipoproteinemii. Wysokie wartości tej frakcji mają działanie ochronne, zmniejszające ryzyko miażdżycy.

Podwyższony cholesterol nie-HDL może wskazywać na zwiększone ryzyko choroby niedokrwiennej serca.

Cholesterol HDL za niski może wskazywać na dyslipidemię aterogenną, rodzinną hipoalfalipoproteinemię czy niedobór wewnątrzkomórkowego białka przenoszącego estry cholesterolu

Cholesterol nie-HDL niski pozwala lepiej ocenić ryzyko chorób sercowo-naczyniowych w stosunku do cholesterolu LDL.

Trójglicerydy podwyższone mogą być wynikiem nabytych lub dziedzicznych dyslipidemii, dny moczanowej, cukrzycy, choroby wątroby, otyłości, niedoczynności tarczycy, choroby nerek.

Niski poziom trójglicerydów występuje np. przy nadczynności tarczycy, niedożywieniu, wyniszczeniu organizmu, zaburzeniach wchłaniania.

Powiązane badania

cholesterol całkowity | trójglicerydy | lipoproteina Lp(a)