Cukrzyca urosła już do rangi choroby cywilizacyjnej. Liczba chorujących na całym świecie zwiększyła się ponad 3,5-krotnie w ciągu ostatnich 35 lat, a WHO przewiduje, że do 2030 roku cukrzyca będzie siódmą z najczęstszych przyczyn zgonów na świece. Jakie są najlepsze sposoby, by uchronić się przed cukrzycą? Jakie są jej pierwsze symptomy i jakie badania wykonać, by sprawdzić, czy problem dotyczy również Ciebie? Na wszystkie te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Dwa typy choroby
Przede wszystkim warto wiedzieć, że cukrzycę dzielimy na dwa podstawowe typy: typ I i typ II. Ta pierwsza jest często dziedziczna, a jej objawy występują gwałtownie. Chory szybko orientuje się, że coś jest nie tak i zwykle sprawnie rozpoczyna leczenie.
Drugi typ jest uznawany za chorobę cywilizacyjną i aż 80% diabetyków cierpi właśnie tę odmianę choroby. Jej objawy pojawiają się powoli. Przyczynami typu II cukrzycy jest znaczna nadwaga, z BMI powyżej 30, brak aktywności fizycznej oraz zła dieta chorego.
Objawy cukrzycy
Każdy z typów cukrzycy charakteryzuje się konkretnymi objawami. Jak je rozpoznać?
Typ I:
- Nadzwyczajne pragnienie,
- Częste oddawanie moczu w dużych ilościach,
- Nieprzyjemny zapach z ust,
- Zmęczenie.
Typ II:
- Suchość w ustach,
- Napady głodu,
- Zaburzenia widzenia,
- Senność,
- Sucha skóra,
- Częste i nawracające infekcje intymne.
Leczenie cukrzycy
Cukrzyca jest chorobą dożywotnią i wiąże się z przyjmowaniem leków i badaniami lekarskimi do końca życia pacjenta. Przy pierwszym typie konieczne jest leczenie insuliną, czyli podawanie insuliny za pomocą specjalnych penów insulinowych lub pompy insulinowej.
Przy leczeniu drugiego typu konieczna będzie poprawa stylu życia. Zwrócenie większej uwagi na dietę, zwiększenie dawki ruchu, ograniczenie alkoholu, rezygnacje z papierosów, regularne kontrole u lekarza i stosowanie przepisanych leków.
Dieta dla diabetyków
Dieta przy cukrzycy powinna przede wszystkim zwracać uwagę na niski indeks glikemiczny. Jadłospis o niskim indeksie glikemicznym spowalnia wchłanianie się glukozy i zapewnia uczucie sytości przez dłuższy czas. Im produkt jest bardziej przetworzony, rozgotowany lub rozdrobniony, tym wyższy jest jego indeks glikemiczny. Właśnie dlatego osoby cierpiące na cukrzycę powinny spożywać produkty w ich najprostszej i najsurowszej postaci.
Produkty zalecane przy cukrzycy:
- Surowe warzywa takie jak brokuły, cukinia, cebula, pomidory, ogórki, kukurydza, papryka, marchewka, itd.),
- Naturalny nabiał i przetwory (niesłodzone jogurty, kefir, maślanka, sery, zsiadłe mleko),
- W umiarkowanej ilości owoce takie jak: pomarańcze, brzoskwinie, jabłka, jagody, truskawki, wiśnie, gruszki, porzeczki czy winogrona,
- Produkty pełnoziarniste np. pieczywo żytnie, ciemny makaron, kasza bulgur, brązowy ryż, otręby żytnie,
- Zamienniki cukru takie jak ksylitol i stewia.
Czego cukrzyk jeść nie powinien:
- Słodzonych przetworów mlecznych,
- Słodyczy zawierających cukier i miód, a także ich pierwotnej postaci,
- Arbuza, owoców kandyzowanych i suszonych,
- Produktów z mąki pszennej, słodzonych płatków śniadaniowych, kaszy jaglanej.
Cukrzyca ciążowa
Osobnym typem cukrzycy jest cukrzyca ciążowa, czyli tzw. GBM. Występuje ona wyłącznie u kobiet spodziewających się dziecka i dotyczy około 3-4% przyszłych mam. Ten typ choroby rozwija się pomiędzy 24-28 tygodniem ciąży, dlatego właśnie w tym czasie należy przeprowadzić badanie diagnostyczne pod kątem cukrzycy.
Wykrycie GDM jest niezwykle ważne, ponieważ nieleczona cukrzyca ciążowa może prowadzić do wad u dziecka i matki, a nawet do poronień. Niektóre panie są dodatkowo obciążone predyspozycją do tego schorzenia, dlatego dodatkową wagę do badań powinny przykładać kobiety, które:
- Skończyły 35 rok życia,
- Już przed ciążą zmagały się z nadwagą lub otyłością,
- Przebyły już cukrzycę ciążową,
- Urodziły wcześniej dziecko o wadze przekraczającej 4 kilogramy,
- Są genetycznie obciążone cukrzycą typu drugiego,
- Przebyły poronienia.
Badania na cukrzycę
Choć zdiagnozowani diabetycy muszą regularnie przeprowadzać badania krwi, osoby zdrowe również powinny mieć je na uwadze. Na jakie badania pod kątem cukrzycy się zdecydować?
- Poziom glukozy – Oznaczenie stężenia glukozy we krwi służy do oceny metabolizmu węglowodanów. Jest podstawowym badaniem w rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia cukrzycy.
- Insulina – Pomiar stężenia insuliny przydatny w diagnostyce insulinooporności i rozpoznawaniu nowotworu wydzielającego insulinę (insulinoma).
- C-peptyd – Oznaczanie istotne w diagnostyce przyczyn hipoglikemii na czczo, aktywności komórek beta trzustki, rozpoznawaniu guza insulinowego oraz ocenie insulinooporności.
- OGTT w ciąży obciążenie 75 g glukozy (0,1,2 h) – Test doustnego obciążenia glukozą. OGTT wykonywany w ramach modelu opieki nad ciężarną zgodnie z zaleceniami PTG i PTD. Badanie jest przeprowadzane wyłącznie na zlecenie lekarza i tylko w placówce medycznej (np. w punkcie pobrań). Polega ono na wypiciu glukozy rozcieńczonej wodą, a po dwóch godzinach przeprowadzane jest pobranie próbki
- Obciążenie glukozą 2 i 3 punktowe – Badanie podobne do OGTT, ale proprowadzane na pacjentach niebędących w ciąży. Test musi być przeprowadzany na czczo, najlepiej do godziny 10.00.
Większość z powyższych badań (poza OGTT i obciążenia glukozą 2 i 3 punktowe) możesz zamówić wraz z pobraniem próbki do swojego domu. Wystarczy, że wejdziesz na stronę https://upacjenta.pl/wizyty i wybierzesz czas i miejsce pobrania, a nasz wykwalifikowany zespół specjalistów przyjedzie pod wskazany adres i przeprowadzi odpowiednie badanie.
