Leukocyty w moczu — możliwe przyczyny

Skąd się biorą leukocyty w moczu?

Leukocyty, czyli inaczej krwinki białe, to elementy krwi, które odpowiadają za reakcje odpornościowe. Innymi słowy: chronią organizm przed infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi. Można zatem domyśleć się, że ich obecność w moczu najprawdopodobniej świadczy o infekcji. Wykryta podczas ogólnego badania moczu obecność leukocytów wiąże się najczęściej z infekcją dróg moczowych lub nerek, które biorą udział w produkcji moczu.

Normy leukocytów w moczu wynoszą 0 - 5 leukocytów w polu widzenia. Wartości powyżej normy nazywane są stanem leukocyturii. Obniżone wartości leukocytów w moczu nie mają znaczenia diagnostycznego.

Podwyższone leukocyty w moczu w ciąży mogą występować częściej niż u nieciężarnych kobiet. Według Tukur Ado Jido nawet 82% przyszłych mam może zobaczyć w swoich wynikach podwyższony poziom tego parametru. Norma leukocytów w moczu dla kobiet w ciąży wynosi 1 - 5 tego rodzaju białych krwinek w polu widzenia.

Podwyższone leukocyty w moczu u dziecka najczęściej świadczą o infekcji pęcherza moczowego.

Co mogą oznaczać leukocyty w moczu?

Zapalenie dróg moczowych lub cewki moczowej

Najczęstszą przyczyną podwyższonych leukocytów w moczu jest zapalenie dróg moczowych lub cewki moczowej — zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Z reguły choroby te powstają na skutek przedostania się bakterii do organizmu przez cewkę moczową. Na takie dolegliwości bardziej narażone są kobiety — badania szacują, że nawet 60% pań doświadczy ich w swoim życiu.

Objawami infekcji dróg moczowych są:

• pieczenie podczas oddawania moczu,
• poczucie parcia na pęcherz,
• zwiększona częstotliwość oddawania moczu.

Infekcja lub zapalenie nerek

Liczne bakterie w moczu mogą przyczynić się do infekcji nerek. Dotyka ona zwykle osoby o osłabionym układzie odpornościowym oraz pacjentów po cewnikowaniu. Może rozwinąć się w zapalenie nerek, a nawet zapalenie pęcherza. W dalszej kolejności, w przypadku braku leczenia, może dojść do zatrzymania moczu. Objawami, które towarzyszą takim stanom, są:

• częstomocz,
• poczucie parcia na mocz,
• krew w moczu, gorączka,
• nudności i wymioty,
• opuchnięte stopy.

Kamienie nerkowe

Inną możliwą przyczyną pojawienia się wysokiej liczby leukocytów w moczu są kamienie nerkowe. Potwierdzeniem diagnozy będą dodatkowe badania sprawdzające stężenie minerałów w moczu (zobacz niżej). Na kamicę nerkową mogą wskazywać też objawy takie jak: ból podbrzusza, nudności oraz wymioty, gorączka, dreszcze.

Nowotwory

Poziom leukocytów w moczu może wzrosnąć również przy nowotworach prostaty, pęcherza lub nerek. Jednak sama obecność leukocytów w moczu to za mało, by postawić diagnozę. Ważne są też inne parametry z badania ogólnego moczu, szczególnie te, które nie powinny pojawić się w próbce: białko, czerwone krwinki, bilirubina. Przy podejrzeniu raka lekarz z pewnością zleci dodatkowe badania diagnostyczne, w tym również badania obrazowe.

Inne możliwe powody

• Anemia sierpowata — rzadka choroba zmieniająca kształt krwinek czerwonych.
• Śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego — zwanego inaczej zespołem bolesnego pęcherza. Jest to zbiór dolegliwości polegających na utrudnionym oddawaniu moczu.
• Przyjmowanie niektórych leków przeciwbólowych, np. aspiryny.

Badania uzupełniające

Leukocyty w moczu to objaw nieswoisty, dlatego w celu potwierdzenia diagnozy warto wykonać poniższe badania, a także spojrzeć na pozostałe parametry badania ogólnego moczu. Pozwoli to na rozpoznanie choroby i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.

Posiew moczu

Posiew moczu pomoże potwierdzić lub wykluczyć infekcję dróg moczowych: służy wykrywaniu drobnoustrojów w moczu. Wynik dodatni wskazuje na obecność bakterii w moczu.

Leukocyty w moczu a posiew ujemny — co to znaczy?

Badania na obecność kamieni nerkowych

Tzw. piasek w nerkach to pierwiastki, które nie rozpuściły się w moczu i stworzyły złogi (kamienie moczowe). Najczęściej są one zbudowane ze szczawianu lub fosforanu wapnia, ale mogą też składać się z innych pierwiastków. Lekarz, podejrzewając kamienie nerkowe, zleca zatem badanie krwi:

• wapnia,
• kwasu moczowego,
• sodu,
• szczawianów,
• cytrynianów w moczu,
• kreatyniny we krwi.

Badania ginekologiczne lub urologiczne

Ze względu na bliskie położenie cewki moczowej i narządów rodnych lekarz może zlecić badania u ginekologa lub urologa w celu wykluczenia nieprawidłowości leżących w tym obszarze.

USG układu moczowego

Zmiany w położeniu, kształcie, wielkości czy grubości elementów układu moczowego mogą dawać cenne informacje dot. pracy narządów. USG nerek pozwala wykryć np. guzy lub torbiele, a także wykaże pozycję większych kamieni nerkowych.

Które parametry z badania ogólnego moczu powinny zwrócić moją uwagę?

W moczu nie powinny znajdować się:

• erytrocyty (sprawdź, co oznaczają monocyty w moczu),
• bakterie,
• białko,
• bilirubina,
• urobilinogen,
• azotyny,
• ketony,
• glukoza.

O infekcji dróg moczowych świadczą najczęściej bakterie i azotyny w moczu. Również obecność białka w moczu może być powiązana z chorobami nerek.

Jak leczyć choroby dające podwyższone leukocyty w moczu?

Sposoby, które obniżają poziom leukocytów, są tożsame z wszelkimi zaleceniami łagodzącymi lub zapobiegającymi infekcjom dróg moczowych. Chcąc obniżyć leukocyty w moczu:

• pij odpowiednio dużo wody,
• nie wstrzymuj moczu zbyt długo,
• podmyj się przed stosunkiem płciowym,
• przed stosunkiem płciowym wypij szklankę wody,
• po stosunku oddaj mocz,
• codziennie myj narządy płciowe,
• pij sok z żurawiny (ok. 1 litr dziennie),
• jeśli stosujesz krążek dopochwowy lub inne środki plemnikobójcze — porozmawiaj z ginekologiem o zmianie metody antykoncepcji.

Jak działa sok z żurawiny na leukocyty w moczu?
Żurawina „odkleja” bakterie od błony śluzowej dróg moczowych, dzięki czemu łatwiej je wydalić. Jeśli nie możesz dostać soku, spytaj farmaceuty o tabletki zawierające wyciąg z żurawiny.

Pamiętaj, że sama informacja o leukocytach w moczu to często za mało, by stwierdzić określone choroby. Zastanów się, czy doświadczasz dodatkowe objawy przy oddawaniu moczu i skonsultuj je z lekarzem.