Jak działa ibuprofen?
Leki na bazie ibuprofenu stosuje się najczęściej w słabych i umiarkowanych bólach - jak ból zęba, mięśni, stawów. Co więcej, ibuprofen zmniejsza również skurcze macicy (co pomaga w trakcie bolesnych miesiączek), a także łagodzi objawy reumatoidalnego zapalenia i choroby zwyrodnieniowej stawów. Ibuprofen może być stosowany zarówno doustnie, jak i doodbytniczo i powierzchniowo - w postaci maści lub kremu. Zastosowanie powierzchniowe pozwala na prawie całkowite zniwelowanie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych.[1]
Ibuprofen ma najwyższe stężenie po 1-2 godzinach od zażycia, natomiast w całości z organizmu usuwany jest w ciągu doby od podania doustnego. [2]
Kiedy nie należy stosować ibuprofenu?
Choć ibuprofen jest lekiem sprzedawanym bez recepty i z reguły nieszkodliwym, wyróżniamy kilka sytuacji, w których spożycie tej substancji sprzyja wystąpieniu przykrych skutków ubocznych.
Obniżona krzepliwość krwi
Ibuprofen skutecznie hamuje agregację płytek krwi, w efekcie zmniejszając jej krzepliwość. Mając problemy z krzepliwością (lub przyjmując leki przeciwzakrzepowe), staraj się unikać ibuprofenu lub przyjmować go ostrożnie. Warto również skonsultować ten problem z lekarzem i poszukać odpowiedniej alternatywy.
Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy
Leki przeciwbólowe o działaniu przeciwzapalnym, takie jak ibuprofen, opierają swoje działanie na czasowym hamowaniu produkcji prostaglandyn - czyli substancji chemicznych odpowiadających za odczuwanie bólu. Prostaglandyny aktywują zakończenia nerwowe, które następnie informują mózg o powstaniu bólu i jego nasileniu. Oprócz tego, pomagają również chronić ochronną wyściółkę żołądka. Oznacza to, że długotrwałe hamowanie ich produkcji może zakłócić ten mechanizm - co w efekcie doprowadzi do powstania wrzodów. [3]
Choć stosowanie leków na bazie ibuprofenu wiąże się z mniejszym ryzykiem niż w przypadku aspiryny, nadal nie jest to najlepsze rozwiązanie w przypadku osób mających hemoroidy lub inne problemy z przewodem pokarmowym. [4]
Niewydolność serca
Jak wynika z badań przedstawionych przez British Medical Journal, przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych - czyli m.in. ibuprofenu - może również zwiększyć ryzyko zawału serca.
Najnowsze obserwacje wykazują, że największe ryzyko zawału serca jest w pierwszych 30 dniach zażywania NLPZ. Specjaliści informują jednak, że ostatecznie zależy to od wielu czynników i ogólnego stanu zdrowia pacjenta, a nie tylko od dawki i częstotliwości zażywania leków. [5]
Jak w przypadku stosowania każdego innego leku, w tym przypadku również zaleca się ostrożność i obserwację reakcji organizmu.
Niewydolność nerek
Grupa niesteroidowych leków przeciwzapalnych może znacząco pogorszyć stan osoby zmagającej się z przewlekłą chorobą nerek. W takim przypadku zaleca się więc unikanie leków z tej grupy lub ograniczenie ich stosowania do bardzo małych dawek. [6]
Ciąża
Ibuprofen to lek całkowicie odradzany przez prawie cały okres trwania ciąży. Można zażywać go jedynie w konkretnych przypadkach - po wyraźnym wskazaniu przez lekarza prowadzącego.
Niektóre badania wskazują, że stosowanie niesteroidowych leków zapalnych w ciąży - zwłaszcza na jej wczesnym etapie - może znacznie zwiększyć ryzyko poronienia. W późniejszych miesiącach, NLPZ mogą wyraźnie wpływać na niewłaściwy rozwój nienarodzonego dziecka. [7]
Ze względu na odmienny sposób działania, paracetamol jest lekiem rekomendowanym jako alternatywny bezpieczny środek przeciwbólowy w ciąży. Najlepiej jednak zasięgnąć porady lekarza lub farmaceuty, by dobrać odpowiednie rozwiązania przeciwbólowe - najlepsze zarówno dla przyszłej mamy, jak i nienarodzonego dziecka. [8]
Planowanie ciąży
Kobiety, które mają nadzieję zajść w ciążę, powinny unikać ibuprofenu i wszystkich innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Badania donoszą., że mogą one zapobiec owulacji nawet u 75% płodnych kobiet. Oprócz hamowania samej owulacji, poziom progesteronu był niższy u kobiet, które przyjmowały NLPZ, co może dodatkowo zapobiegać wszczepieniu zapłodnionego jajeczka. [9]
Astma aspirynowa
Podstawową cechą astmy aspirynowej jest nietolerancja aspiryny i innych niesteroidowch leków przeciwzapalnych. Ibuprofen może więc niekorzystnie wpływać na stan zdrowia niektórych pacjentów chorych na astmę. Około 10% astmatyków cierpi na tzw. astmę aspirynową.
W przypadku tych pacjentów, zażycie nawet najmniejszej dawki NLPZ - czyli również ibuprofenu - może w efekcie wywołać poważne napady astmy, które w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić nawet do stanu zagrożenia życia.
Osoby zmagające się z astmą powinien poszukać odpowiedniej alternatywy (jak np. wspomniany wcześniej paracetamol). W przypadku napadów duszności po spożyciu ibuprofenu, należy jak najszybciej skonsultować się z placówką medyczną. [10]
Ospa wietrzna
Ospie wietrznej często towarzyszy wysoka gorączka, sięgająca nawet 40°C, dlatego w wielu przypadkach koniecznym jest zastosowanie odpowiednich leków przeciwgorączkowych. Należy jednak pamiętać, że - w przypadku pacjentów z ospą - nie zaleca się stosowania ibuprofenu ani innych NLPZ.
Wirus ospy wietrznej zakaża komórki nabłonka skóry oraz błon śluzowych, natomiast niesteroidowe leki przeciwzapalne hamują granulocyty obojętnochłonne migrujące do miejsca zakażenia. W efekcie skutkuje to zwiększonym ryzykiem wystąpienia paciorkowcowych i gronkowcowych zakażeń skóry, co może prowadzić do tworzenia się ropni oraz martwicy skóry i tkanek miękkich. [11]
Choć ibuprofen jest z reguły lekiem bezpiecznym, istnieją sytuacje, kiedy lepiej sięgnąć po odpowiednią alternatywę. Badania dowodzą, że - na tle innych NLPZ - ibuprofen wywołuje najmniej skutków ubocznych, jednak nadal powinniśmy być ostrożni - zwłaszcza w sytuacjach, które wymieniliśmy wyżej. Życzymy zdrowia!
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=382
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=382
- https://www.nurofen.pl/porady-dotyczace-bolu/o-nurofenie/czy-nurofen-ibuprofen-powoduje-problemy-z-zoladkiem/
- https://www.nurofen.pl/porady-dotyczace-bolu/o-nurofenie/czy-nurofen-ibuprofen-powoduje-problemy-z-zoladkiem/
- https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C414127%2Cibuprofen-zwieksza-ryzyko-zawalu-serca.html
- https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/167804,zasady-stosowania-lekow-u-osob-z-chorobami-nerek
- https://www.nurofen.pl/porady-dotyczace-bolu/o-nurofenie/czy-moge-stosowac-nurofen-w-czasie-ciazy/
- https://www.nurofen.pl/porady-dotyczace-bolu/o-nurofenie/czy-moge-stosowac-nurofen-w-czasie-ciazy/
- https://pharmaceutical-journal.com/article/news/nsaid-use-may-prevent-fertile-women-from-ovulating
- https://www.mp.pl/pacjent/astma/lista/72887,leki-przeciwbolowe-u-chorych-na-astme-aspirynowa
- https://opieka.farm/preparaty/ospa-wietrzna-nie-dla-ibuprofenu/
