Badania krwi

Jakie badania krwi trzeba wykonywać na czczo?

I Stock 657569710 Scaled.jpg
Ewa Sulewska (1)

Autor artykułu::  Ewa Sulewska

8 stycznia 2025

Przeczytasz w 12 min

Pacjenci, których stan zdrowia nie wymaga regularnych badań krwi, często nie wiedzą, jak powinni przygotować się do pobrania próbki. Efektem tego mogą być zaburzone wyniki, prowadzące do błędnej diagnozy. By ułatwić im to zadanie, przygotowaliśmy listę najpopularniejszych badań, przed których wykonaniem pacjent powinien pozostać na czczo.

I Stock 657569710 Scaled

Badanie krwi na czczo

1. Glukoza - bezwzględnie na czczo 

Badanie poziomu glukozy we krwi ma na celu wykrycie wahań tego związku lub ewentualnej nietolerancji samej glukozy. Pobrania dokonuje się zwykle w godzinach 7.00-10.00 rano, a ostatni posiłek powinien zostać spożyty najpóźniej o godzinie 18.00 poprzedniego dnia. Jedzenie i picie nieobojętnych substancji może zaburzać wyniki badania, dlatego tego zakazu należy przestrzegać bezwzględnie.

 

placeholder-cover

Glukoza

Badanie glukozy wykonuje się w celu sprawdzenia stężenia poziomu cukru we krwi. Jest to podstawowe badanie w diagnostyce i profilaktyce cukrzycy.

2. Morfologia - na czczo

Pełna morfologia krwi jest badaniem, dzięki któremu możemy ocenić ogólny stan układu czerwonokrwinkowego i białokrwinkowego oraz płytek krwi pacjenta. Przed badaniem zaleca się, by osoba badana nie jadła przez przynajmniej trzynaście godzin przed pobraniem krwi, które zwykle odbywa się w godzinach porannych. Zasada ta nie obowiązuje w przypadku dzieci do trzeciego miesiąca życia. Rodzic powinien jednak  koniecznie pamietać, by uprzedzić o tym fakcie lekarza.

 

placeholder-cover

Morfologia krwi (pełna)

Pełna morfologia krwi to szeroki obraz zdrowia pacjenta i podstawowe badanie krwi, które każdy powinien wykonywać co najmniej raz w roku. Wyniki morfologii k...

3. Próby wątrobowe (w tym: ALT, AST, ALP, BIL, GGTP) - na czczo

Próby wątrobowe pozwalają już we wczesnym stadium wykryć zaburzenia gospodarki tłuszczowej oraz zapalenie czy stłuszczenie wątroby. Badanie polega na oznaczeniu wielkości parametrów wątroby takich jak bilirubina czy enzymów wątrobowych. By wyniki nie zostały zaburzone, pacjent powinien zjeść ostatni posiłek do godziny 18.00 po południu, jeśli następnego dnia planuje poddać się pobraniu próbki.

placeholder-cover

Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP)

Usuwanie alkoholu z krwi i neutralizowanie innych szkodliwych substancji to tylko część z zadań wątroby, która stanowi chemiczne laboratorium naszego organizmu.

4. Lipidogram (w tym: CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG) - na czczo

By określić stan gospodarki lipidowej organizmu pacjenta, lekarz może zlecić badanie lipidogramu. Jego wyniki obejmują stężenie tzw. Złego i dobrego cholesterolu, a także trójglicerydów. Dzięki temu, lekarzowi szybciej uda się zdiagnozować ewentualną miażdżycę, nadciśnienie tętnicze i groźne choroby serca. Diagności zalecają, by pozostać na czczo przez trzynaście do czternastu godzin przed pobraniem próbki.

placeholder-cover

Lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG)

Lipidogram to badanie sprawdzające poziom cholesterolu we krwi. Dzięki regularnym pomiarom możesz zapobiec miażdżycy, zawałowi serca lub udarowi.

5. Insulina - bezwzględnie na czczo

 

Insulina jest hormonem wydzielanym przez trzustkę i regulującym jej pracę. Gdy z jakiegoś powodu produkcja insuliny jest zaburzona, możemy mieć do czynienia z cukrzycą. W przypadku tego badania bardzo łatwo jest wpłynąć na prawidłowy wynik, dlatego zakaz spożywania jakichkolwiek posiłków na czternaście godzin przed pobraniem jest tutaj dla wszystkich obligatoryjny.

placeholder-cover

Insulina

Ciężko Ci pozbyć się zbędnych kilogramów? Prowadzisz siedzący tryb życia? A może lekarz podejrzewa u Ciebie cukrzycę? Jeśli przynajmniej na jedno pytanie odp...

6. Elektrolity (w tym: Na - sód, K - potas) - bezwzględnie na czczo

 

Przygotowanie do tego badania ma dość oryginalną formę. Przed niemal każdym pobraniem, lekarze zalecają picie dużej ilości wody, co zwiększa widoczność żył i pozwala łatwiej wkłuć się w nie pielęgniarce. Jednak w przypadku elektrolitów trzeba zwrócić uwagę na to, jaką wodę mamy zamiar wypić. Wody mineralne, zwłaszcza te zawierające dodatkowe witaminy i mikroelementy mogą zaburzyć wynik badania. Przed pobraniem krwi, które ma na celu zmierzenie ilość zawartych w niej elektrolitów, należy pić wyłącznie przegotowaną wodę z kranu i wystrzegać się wszelkich wód butelkowych, dostępnych w sklepach. Poza tym pacjent musi bezwzględnie pozostać na czczo przed czternaście godzin przed pobraniem materiału.

placeholder-cover

Elektrolity (Na, K)

Ciągle czujesz suchość w ustach, bóle głowy lub silne pragnienie? A może doświadczasz drżenia lub mrowienia kończyn? Może za tym stać niedobór elektrolitów! ...

7. Mocznik - na czczo

 

Oznaczenie stężenia mocznika w surowicy krwi jest istotne przede wszystkim w diagnostyce pracy nerek. Wynik badania zależy od często przeciwstawnych mechanizmów oraz nawyków żywieniowych. Chcąc zbadać poziom mocznika, na badania powinniśmy wybrać się rano, najlepiej przed godziną 10.00, a ostatni posiłek zjeść najpóźniej o 18.00 dnia poprzedniego.

placeholder-cover

Mocznik

Badanie mocznika we krwi ocenia pracę wątroby i nerek oraz pozwala zdiagnozować wiele chorób metabolicznych. Badanie mocznika możesz wykonać bez wychodzenia z domu.

8. Kortyzol - bezwzględnie na czczo

 

Kortyzol, czyli tak zwany hormon stresu, jest odpowiedzialny regulację ciśnienia, metabolizmu glukozy, białek i tłuszczów, a także za hamowanie odpowiedzi układu odpornościowego, czyli efekt przeciwzapalny. Ze względu na rytm dobowy wydzielania kortyzolu, krew do badania należy pobierać, w godzinach porannych pomiędzy godziną 6:00 a 10:00, w godzinach popołudniowych pomiędzy godziną 16:00 a 20:00 lub około północy. Przy kolejnych pobraniach trzeba pamiętać, by odbywały się one o tej samej porze, ze względu na fakt, że parametr ten zachowuje zmienność dobową. Ważne jest także, by badany unikał stresu oraz nadmiernego wysiłku fizycznego podczas i przed pobraniem, by nie zaburzyć ostatecznych wyników. Przez około dwanaście godzin przed pobraniem próbki, pacjent powinien powstrzymać się od posiłku, a także unikać w tym czasie picia herbaty oraz kawy.

placeholder-cover

Kortyzol

Stężenie kortyzolu we krwi wzrasta w wyniku stresu psychicznego i fizycznego (stany zapalne). Wykonując badanie kortyzolu, m.in. sprawdzisz, jak Twój organiz...

9. APTT i PT (INR) - na czczo

 

Badania te służą do oceny aktywności czynników wewnątrzpochodnej drogi aktywacji układu krzepnięcia. Są wyjątkowo przydatne w ocenie funkcji wątroby i diagnostyce zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego DIC. Aby uzyskać poprawny wynik diagnostyczny, należy pozostać na czczo przez przynajmniej trzynaście godzin oraz odstawić bogate w tłuszcze posiłki na dobę przed pobraniem.

placeholder-cover

APTT (czas kaolinowo-kefalinowy)

Rany goją Ci się bardzo długo lub często leci Ci krew z nosa? Warto wykonać badanie APTT, które pomoże w diagnostyce zaburzeń pracy układu krzepnięcia.

10. Aldosteron - na czczo 

 

Aldosteron jest steroidowym hormonem należącym do grupy mineralokortykosteroidów, syntetyzowanym w warstwie kłębkowatej kory nadnerczy, wykazującym największą aktywność spośród wszystkich związków z grupy mineralokortykosteroidów. Oznaczenie go w surowicy, przydatne jest w diagnostyce różnicowego nadciśnienia tętniczego, hiperaldosteronizmu, a także zaburzeń elektrolitowych. Przed oznaczeniem, należy unikać wysiłku i pozostawać przez przynajmniej dwie godziny w niezmiennej pozycji. Dlatego, gdy krew będzie pobierana na siedząco, pacjent powinien zasiąść w fotelu odpowiednio wcześniej. Przy wyborze pozycji leżącej, pobrania najlepiej dokonywać rano, przed podniesieniem się z łóżka. Dodatkowo ważne jest, by kolację poprzedniego dnia zjeść najpóźniej o godzinie 18.00.

Bezstresowe badanie krwi w domu

 

Osoby prowadzące bardzo regularny tryb dnia mogą mieć spory problem, w zachowaniu postu, jednak jest to kluczowe dla poprawnej diagnostyki próbek. Jeśli wolisz uniknąć kolejek i niepotrzebnego przedłużania uczucia głodu, możesz zamówić domowe pobranie krwi, podczas którego pielęgniarka zjawi się pod Twoimi drzwiami, o wyznaczone przez Ciebie godzinie. Aby to zrobić, przejdź na naszą stronę i zamów badanie dla siebie i swoich bliskich.

Podobne artykuły

Newsletter illustration

Zniżki dla subskrybentów! Zapisz się na newsletter i otrzymaj atrakcyjny rabat.

© 2025 uPacjenta