Za co odpowiedzialna jest trzustka w organizmie?
Zacznijmy od ustalenia, czym właściwie jest trzustka i jaką rolę pełni w organizmie człowieka. Jest to podłużny narząd, o długości między 12 a 20 centymetrów, znajdujący się tuż za żołądkiem. Do jej zadań należy produkcja kwasów trzustkowych, które umożliwiają nam trawienie tłuszczów, białek oraz węglowodanów. Jest także odpowiedzialna za dostarczanie do krwi hormonów regulujących poziom glukozy, takich jak insulina i glukagon. W dalszej części tekstu dowiesz się jak wyglądają najpopularniejsze objawy choroby trzustki.
Objawy zapalenia trzustki i występujące odmiany
Najczęściej występującym schorzeniem trzustki jest zapalenie. Rozróżniamy trzy odmiany zapalenia trzustki:
OZT – Ostre Zapalenie trzustki – Najczęściej ostre zapalenie trzustki pojawia się jako skutek nadmiernego spożycia alkoholu lub w wyniku kamicy żółciowej. Objawy zapalenia trzustki to ostry ból w nadbrzuszu, biegunka, wymioty, nudności, wzmożone pragnienie i przyśpieszone bicie serca.
PZT – Przewlekłe zapalenie trzustki – To choroba, w której częste i nawracające stany zapalne prowadzą do stopniowego zastępowania miąższu trzustki przez tkankę łączną włóknistą. Efektem jest postępująca niewydolność. Przewlekłe zapalenie trzustki objawy ma następujące: wzdęcia, biegunkę tłuszczową, utratę masy ciała i świąd skóry.
AZT – Autoimmunologiczne Zapalenie Trzustki – Ma dwa rodzaje. Cechą charakterystyczną 1. typu autoimmunologicznego zapalenia trzustki jest podwyższone stężenie immunoglobulin G4 (IgG4) w surowicy. Ponadto proces zapalny może w tym typie choroby przechodzić na inne narządy, np. pęcherzyk żółciowy, wątrobę, nerki, gruczoł krokowy. Autoimmunologiczne Zapalenie Trzustki drugiego typu to choroba, w której nie stwierdza się podwyższonego poziomu IgG4, a stan zapalny ograniczony jest jedynie do trzustki.
Co może powodować choroby trzustki?
Rozwój około 10% przypadków raka trzustki związana jest z predyspozycjami genetycznymi. Jeśli więc przynajmniej dwóch członków w Twojej rodzinie mierzyło się z tym typem nowotworu, powinieneś zwrócić szczególną uwagę na regularne badania tego organu.
Zazwyczaj problemy z trzustką dotyczą osób starszych, po 55. roku życia. Statystycznie częściej chorują mężczyźni niż kobiety, jednak dysproporcje te nie są zbyt duże dlatego, nawet jeśli jesteś trzydziestoletnia kobietą, nie oznacza to, że ryzyko zachorowania na zapalenia i nowotwory trzustki kompletnie cię nie dotyczą.
Udowodniono, że palenie papierosów zwiększa co najmniej dwudziestokrotnie szansę na zachorowanie. Prawdopodobieństwo wzrasta zarówno wraz z liczbą wypalanych papierosów, jak i okresem palenia. Ryzyko to zmniejsza się dopiero po 10-15 latach od zaprzestania palenia! Szacuje się, że około 20-30% przypadków raka trzustki jest spowodowane nikotynizmem.
Na trzustkę mocno wpływa tłusta dieta i waga pacjenta. Osoby otyłe, spożywające dużo czerwonego mięsa, a mało warzyw również znajdują się w grupie ryzyka. Nie ustalono jednak szczególnych zaleceń dietetycznych wspomagających pracę trzustki. Najrozsądniej będzie, jeśli w codziennym jadłospisie zawrzesz zdrowe, nieprzetworzone produkty z ograniczoną ilością cukrów. Takie menu wpłynie pozytywnie nie tylko na prace trzustki, ale i innych organów.
Jakie badania na trzustkę?
Badania laboratoryjne pod kątem chorób trzustki powinny skupiać się na wykryciu bezobjawowych, chronicznych stanów zapalnych gruczołu trzustkowego. Ważne jest również, by wykrywały one ryzyko rozwoju złośliwej choroby trzustki w przyszłości.
Najważniejsze oznaczenia:
Lipaza – ocenia aktywności lipazy we krwi pacjenta. Najważniejszą z lipaz jest produkowana w trzustce lipaza trzustkowa, rozkładająca triacyloglicerol do wolnych kwasów tłuszczowych i monoacyloglicerolu. Lipaza wydzielana jest w przez komórki trzustki w postaci nieaktywnej, a w formę czynną przekształca się w dwunastnicy pod wpływem kwasów żółciowych, fosfolipidów i kolipazy. Podobnie jak amylaza, jest markerem ostrego zapalenia trzustki, przy czym wykazuje lepszą od amylazy specyficzność i czułość w stosunku do trzustki.
Amalaza – Amylazy są enzymami należącymi do hydrolaz, rozkładającymi skrobię i inne polisacharydy, wytwarzanymi głównie w komórkach wydzielniczych trzustki i ślinianek. Wzrost aktywności amylazy w krwi świadczy o przedostaniu się enzymu do osocza z przewodów wyprowadzających trzustki, przy czym wzrost ten jest wyraźny w przypadku ostrych stanów zapalnych, a nieznaczny w stanach przewlekłych. Wzrost aktywności amylazy w surowicy, towarzyszący objawom klinicznym zapalenia trzustki, pozwala na rozpoznanie zapalenia trzustki z czułością bliską 90%.
CA 19-9 – Oznaczany w surowicy marker raka trzustki, dróg wątrobowo-żółciowych oraz jelita grubego i odbytnicy. Bardzo znaczny wzrost stężenia CA 19-9 występuje w surowicy chorych na raka trzustki (w tym bezobjawowych). Czułość kliniczna testu w przypadku raka trzustki dochodzi do 95%, specyficzność do 100%.
Wszystkie te badania, wraz z pobraniem próbki możesz zamówić do swojego domu. Wystarczy, że na stronie www.upacjenta.pl podasz swój adres i wybierzesz odpowiadający Ci termin. Wykwalifikowany specjalista przyjedzie do Ciebie na domowe badanie krwi, dzięki czemu nie będziesz zmuszony tracić czasu na stanie w kolejkach w punkcie pobrań.
