Pomimo szerokiego wpływu testosteronu na zdrowie ogólne mężczyzn, jego diagnostyka wciąż jest marginalizowana. Według raportu „Zrozumieć męskość” jedynie 8% mężczyzn kiedykolwiek zbadało poziom tego kluczowego hormonu. Tymczasem wczesne wykrycie zaburzeń hormonalnych może poprawić jakość życia i zapobiec powikłaniom. Zobacz, kiedy warto zbadać testosteron.
W artykule przeczytasz, czym jest testosteron i dlaczego jego rola w organizmie mężczyzny wykracza daleko poza funkcje seksualne. Wyjaśniamy, jak obniżony poziom tego hormonu może wpływać na zdrowie fizyczne, samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Dowiesz się, kiedy warto rozważyć diagnostykę hormonalną oraz jak przygotować się do badania testosteronu, które może dostarczyć cennych informacji o stanie organizmu.
Czym jest testosteron i jakie funkcje pełni w organizmie mężczyzny?
Testosteron to podstawowy hormon androgenowy odpowiedzialny za rozwój i utrzymanie cech płciowych mężczyzny. Produkowany głównie przez komórki Leydiga w jądrach pod wpływem LH (lutropiny), odgrywa zasadniczą rolę zarówno w okresie rozwoju płodowego, jak i w późniejszym funkcjonowaniu organizmu dorosłego mężczyzny.
U mężczyzn testosteron odpowiada za:
- rozwój narządów płciowych i cech płciowych wtórnych (owłosienie, mutacja głosu, masa mięśniowa),
- regulację libido, funkcji erekcyjnej i spermatogenezy,
- utrzymanie gęstości kości, masy mięśniowej i prawidłowej dystrybucji tkanki tłuszczowej,
- wpływ na nastrój, poziom energii i funkcje poznawcze,
- działanie anaboliczne i hematopoetyczne (może pośrednio, a czasami bezpośrednio, wspierać produkcję erytropoetyny).
Biorąc pod uwagę, że testosteron wpływa na liczne układy, regularne monitorowanie jego poziomu może realnie przyczynić się do poprawy jakości życia, prewencji chorób przewlekłych oraz lepszego zarządzania zdrowiem hormonalnym.
Zdrowie zaczyna się uCiebie
Zaplanuj badania
Wybierz badania, datę i adres pobrania.
Zbadaj się u Siebie
Kiedy Ci wygodnie, wtedy gdy tego potrzebujesz.
Skonsultuj wyniki online
Porozmawiaj ze specjalistą medycznym uPacjenta.
Ciesz się lepszym zdrowiem
Zastosuj porady eksperta i obserwuj poprawę samopoczucia.
Związek poziomu testosteronu z jakością i długością życia
Mężczyźni z niskim poziomem tego hormonu częściej zgłaszają obniżoną jakość życia, zarówno w wymiarze fizycznym, jak i emocjonalnym. Niedobór tego hormonu może bowiem prowadzić do szeregu objawów, takich jak przewlekłe zmęczenie, spadek motywacji, obniżony nastrój, trudności z koncentracją, zmniejszone libido czy pogorszenie funkcji seksualnych.
W dłuższej perspektywie niski poziom testosteronu zwiększa ryzyko rozwoju otyłości, insulinooporności, cukrzycy typu 2, osteoporozy, sarkopenii oraz chorób układu sercowo-naczyniowego. Wszystkie te czynniki istotnie wpływają na jakość życia, a ich przewlekły charakter może znacznie ograniczać dobrostan mężczyzn.
To jednak nie wszystko. Niski poziom testosteronu wpływa nie tylko na jakość, ale również na długość życia. Badanie opublikowane w Annals of Internal Medicine, obejmujące dane ponad 24 000 mężczyzn w wieku 49-76 lat, wykazało, że obniżone stężenie testosteronu istotnie koreluje ze zwiększonym ryzykiem zgonu, zwłaszcza z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Mężczyźni z poziomem testosteronu poniżej 7,4 nmol/l charakteryzowali się wyższym ryzykiem zgonu ogólnego, natomiast wartości poniżej 5,3 nmol/l były związane ze zwiększonym ryzykiem zgonów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca, udar mózgu czy niewydolność krążenia.
Kiedy warto zbadać poziom testosteronu?
Mimo, że testosteron stanowi istotny parametr wpływający na ogólne zdrowie somatyczne, psychiczne i seksualne, jego diagnostyka wciąż wykonywana jest zbyt rzadko.
Tymczasem badanie poziomu testosteronu warto rozważyć w każdym przypadku występowania niespecyficznych objawów, takich jak:
- zaburzenia erekcji,
- obniżone libido (popęd seksualny),
- problemy z płodnością, ginekomastia (przerost gruczołów piersiowych),
- zmniejszenie masy mięśniowej,
- obniżona motywacja,
- pogorszenie nastroju,
- problemy z koncentracją.
Co istotne, poziom testosteronu fizjologicznie obniża się z wiekiem. W związku z tym monitorowanie stężenia tego hormonu ma również wartość profilaktyczną, u mężczyzn powyżej 40. roku życia, nawet jeśli nie zgłaszają wyraźnych dolegliwości.
Na czym polega badanie testosteronu i jak się do niego przygotować?
Oznaczenie poziomu testosteronu polega na pobraniu próbki krwi żylnej, najczęściej w godzinach porannych, kiedy stężenie hormonu jest fizjologicznie najwyższe. W badaniu laboratoryjnym najczęściej oznacza się testosteron całkowity. W uzasadnionych przypadkach zaleca się również oznaczenie testosteronu wolnego i biodostępnego, a także parametry uzupełniające.
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania, choć zaleca się zgłoszenie na czczo, aby wyeliminować wpływ glukozy i insuliny na wynik. Przed badaniem warto unikać intensywnego wysiłku fizycznego, alkoholu oraz stresu, które mogą zaburzać równowagę hormonalną.
Pełną listę badań, które warto wykonać, znaleźć można na stronie Męskiej Kliniki w tym miejscu. Możesz tam także przesłać swoje wyniki do bezpłatnej analizy.
Jakie korzyści zdrowotne niesie za sobą wczesne wykrycie niedoboru testosteronu?
Wczesne rozpoznanie niedoboru testosteronu pozwala na szybkie wdrożenie działań terapeutycznych, m.in. modyfikacji stylu życia, czasem leczenia farmakologicznego. Może to przynieść wielowymiarowe korzyści zdrowotne, w tym:
- poprawę funkcji seksualnych,
- zwiększenie energii i siły fizycznej,
- poprawę nastroju i funkcji poznawczych,
- korzyści metaboliczne i sylwetkowe,
- wsparcie zdrowia kości i układu sercowo-naczyniowego,
- lepszą jakość życia ogólnego.
Wczesna diagnostyka to szansa na odwrócenie procesów, które długo rozwijają się w tle, często niezauważone. Im szybciej rozpoznasz niedobór testosteronu, tym większe masz szanse na pełne odzyskanie energii, sprawności i komfortu życia.
Źródła:
https://www.health.harvard.edu/mens-health/low-testosterone-levels-linked-to-shorter-life-span
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0090429516301522
