Czym charakteryzuje się alergia pokarmowa u dzieci?
Brytyjska Służba Zdrowia (NHS) zwraca uwagę, że nietolerancja pokarmowa nie jest tym samym, co alergia. Alergia jest reakcją układu odpornościowego na białka w pożywieniu, które organizm błędnie identyfikuje jako zagrożenie. Wywołuje ona wysypkę skórną, świszczący oddech i swędzenie nawet po niewielkiej ilości spożytego pokarmu. Ważne jest także, że alergia może zagrać życiu, wywołując reakcję anafilaktyczną, a jej objawy pojawiają się bardzo szybko. Najczęściej u dzieci występują alergie na orzechy, ryby, jajka, pszenicę, mleko oraz niektóre owoce i warzywa.
Nietolerancja pokarmowa – czym jest?
A czym w takim razie jest nietolerancja pokarmowa? To trudność w trawieniu niektórych pokarmów przejawiająca się w nieprzyjemnych reakcjach organizmu. Nietolerancja pokarmowa nie angażuje układu odpornościowego i nie jest zagrożeniem dla życia. Wywołuje objawy tylko wtedy, gdy spożywa się większą ilość problematycznego pożywienia. Dolegliwości pojawiają się stopniowo, nawet kilka lub kilkanaście godzin po posiłku. Nietolerancję pokarmową u dzieci najczęściej wywołuje laktoza, rośliny strączkowe, zboża, substancje słodzące. Healthline podaje, że na nietolerancje pokarmowe cierpi około 20% całej populacji!
Nietolerancje pokarmowe – objawy u dzieci
Jakie objawy u dziecka powinny obudzić Twoją czujność? Nietolerancja pokarmowa najczęściej wywołuje:
- wysypkę skórną,
- swędzenie skóry,
- ból brzucha,
- biegunki,
- wymioty,
- wzdęcia.
Jak podaje NHS, objawy te są typowe dla tak wielu różnych schorzeń, że zdiagnozowanie nietolerancji pokarmowej nie należy do najłatwiejszych zadań. Zanim jednak omówimy diagnostykę, przyjrzyjmy się, skąd w ogóle bierze się nietolerancja pokarmowa u dzieci.
Przyczyny nietolerancji na pokarmy
Mayo Clinic wymienia kilka najczęstszych przyczyn nietolerancji pokarmowych:
- zespół jelita drażliwego – zaburzenie atakujące jelito grube. Powoduje ból brzucha, wzdęcia, gazy, zaparcia, biegunkę, co przyczynia się do wrażliwości na niektóre pokarmy;
- celiakia – choroba autoimmunologiczna związana ze spożyciem glutenu. Może prowadzić do reakcji zapalnych w organizmie i zaniku kosmków jelitowych;
- brak enzymu niezbędnego do strawienia pokarmu – występuje m.in. kiedy organizm nie trawi cukru występującego w mleku (nietolerancja laktozy);
- wrażliwość na dodatki do żywności – nietolerancję mogą wywoływać m.in.: kofeina, alkohol, histamina, sztuczne barwniki, słodziki, glutaminian sodu czy też toksyny, bakterie albo wirusy, które trafiły do żywności;
- stres – powoduje zwiększenie przepuszczalności jelit i zmienia funkcję nabłonka, przyczyniając się do rozwoju alergii i nietolerancji pokarmowych.
Niezależnie od rodzaju pokarmu warto ustalić, czy problemy trawienne to efekt nietolerancji, czy też alergii pokarmowej. W przypadku alergii i reakcji anafilaktycznej konieczne może okazać się podanie zastrzyku epinefryny, dlatego dobrze jest przygotować się na taką okoliczność.
Diagnostyka i leczenie nietolerancji pokarmowych
Najlepszą metodą wykrycia nietolerancji pokarmowej jest dieta eliminacyjna, czyli wyłączanie z jadłospisu produktów, które mogą powodować dolegliwości u dziecka. NHS zaleca, by pojedynczo wykluczać poszczególne składniki z diety, a następnie obserwować wpływ zmian na samopoczucie i organizm. Podejrzany pokarm należy usunąć z diety na 2-6 tygodni, w tym czasie weryfikując intensywność i występowanie objawów. Po tym okresie można stopniowo wprowadzać do diety pożywienie, by przekonać się, czy objawy nie powrócą. Czasami symptomy występują dopiero przy spożyciu większych ilości problematycznego jedzenia.
Nie należy jednak na własną rękę eliminować pokarmów z diety dziecka by nie narazić go na niedobory istotnych dla rozwoju składników odżywczych. Jeśli Twoja pociecha boryka się z dolegliwościami mogącymi świadczyć o nietolerancji pokarmowej, udaj się do lekarza lub dietetyka, który wskaże plan działania, zasugeruje wdrożenie odpowiedniej diety, zrobienie badań lub zaleci wizytę u alergologa albo gastroenterologa.
Testy na nietolerancję pokarmową i alergię
Akademia Żywienia i Dietetyki z Chicago wymienia dwa testy diagnostyczne, które są stosowane w diagnozie nietolerancji i alergii pokarmowych:
- testy przeciwciał IgE – to badanie krwi mierzące poziom białka o nazwie immunoglobulina E. Obecność przeciwciał IgE we krwi wskazuje na odpowiedź układu odpornościowego na spożywane pokarmy.
- testy przeciwciał IgG – test mierzący produkcję immunoglobulin G po jedzeniu. Na ten moment nie udowodniono jednak naukowo, by te przeciwciała były produkowane w związku z alergią lub nietolerancją pokarmową.
Co robić, jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko może cierpieć na nietolerancję pokarmową? Wybierz się do specjalisty – lekarza rodzinnego, dobrego alergologa lub dietetyka - który zleci badania i pokieruje procesem leczenia. Pamiętaj o tym, aby nie bagatelizować niepokojących objawów – im wcześniej odkryjesz problem, tym szybciej poprawisz komfort życia swojego dziecka.
