Hemoroidy - objawy, leczenie, porady

Co to hemoroidy

Hemoroidy nazywane są inaczej żylakami odbytu lub guzkami krwawniczymi. To opuchnięte żyły, które położone są w kanale odbytu. Rolą tych naczyń krwionośnych jest m.in. ułatwienie oddawania kału oraz uszczelnienie odbytu, dzięki czemu mamy kontrolę nad defekacją. Kiedy stają się nabrzmiałe lub dotyka je stan zapalny, mówimy o chorobie hemoroidalnej. Wygląd oraz objawy różnią się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z:

• Hemoroidami wewnętrznymi (1. i 2. stopnia), które wyczuwane są podczas bezpośredniego badania przez odbyt jako wypustki pod palcem.
• Hemoroidami zewnętrznymi (3. i 4. stopnia), czyli guzkami w okolicy odbytu. W przypadku najbardziej zaawansowanego stadium choroby (hemoroidy 4. stopnia), wypadają na zewnątrz odbytu oraz przybierają sinawą barwę. Wypustki tego koloru są najbardziej bolesne.

Objawy hemoroidów

Objawy hemoroidów różnią się w zależności od stopnia zaawansowania choroby.

W przypadku hemoroidów wewnętrznych pacjent może doświadczać:

• świądu i pieczenia odbytu,
• bezbolesnego krwawienia z odbytu (pacjent zauważa małe ilości jasnoczerwonej krwi na papierze toaletowym),
• bólu i dyskomfortu podczas oddawania stolca.

Przy hemoroidach zewnętrznych:

• swędzenia i dyskomfortu w okolicy odbytu,
• krwawienia z odbytu (szczególnie towarzyszącego zaparciom),
• bólu (zwłaszcza przy siadaniu),
• stanu zapalnego w okolicy odbytu,
• twardych, bolesnych, sinych wypustek przy odbycie.

W niektórych przypadkach pacjentowi może również towarzyszyć uczucie parcia na stolec lub mocz.

Krwawiące hemoroidy nie są niebezpieczne - o ile są wynikiem choroby hemoroidalnej. Jeśli mimo podejmowanego leczenia krwawienie nie mija po ok. 7 dniach, skonsultuj się z lekarzem. Symptomy, które powinny Cię zaniepokoić to towarzysząca krwawieniu gorączka, zmiana koloru lub konsystencji stolca, utrata wagi, ból podbrzusza, wymioty i nudności, zawroty głowy.

Jak rozpoznać hemoroidy

Hemoroidy leczy oraz diagnozuje proktolog. Chcąc rozpoznać żylaki odbytu przeprowadzi on badanie palcem przez odbyt - jeśli guzki są schowane. W przeciwnym razie obejrzy dokładnie okolice odbytu.

W dalszej kolejności, w przypadku hemoroidów wewnętrznych, proktolog może wykonać badanie anoskopem. Pozwoli ono obejrzeć guzki. Jeśli konieczna będzie kontrola całego odcinka odbytnicy, lekarz przeprowadzi rektoskopię.

Chcąc wykluczyć raka jelita grubego (który również może powodować krwawienie) specjalista może zlecić dokładniejsze badanie: kolonoskopię.

Hemoroidy - przyczyny

Hemoroidy nie są zaraźliwe. Powstają, gdy na żyły w okolicy odbytu nakładane jest zbyt duże ciśnienie. Najczęściej jest to konsekwencja naszego stylu życia:

• nieprawidłowej diety z niską zawartością błonnika, powodującej częste zaparcia;
• trybu siedzącego lub zbyt długiego siedzenia na toalecie;
• podnoszenia ciężarów.

W innych przypadkach guzki krwawnicze powstają w wyniku innych stanów zdrowotnych:

• przewlekłych biegunek lub zaparć,
• ciąży,
• otyłości,
• marskości wątroby,
• guzów miednicy małej,
• wrodzonego braku zastawek żylnych w żyłach trzewnych.

Hemoroidy w ciąży i po porodzie

Hemoroidy w ciąży pojawiają się w wyniku zmian hormonalnych w organizmie kobiety, najczęściej w 3. trymestrze. Powiększona macica naciska na żyły w okolicy odbytu, co powoduje wyjście guzków krwawniczych.

Hemoroidy mogą pojawić się również po porodzie, zwykle w wyniku parcia przez dłużej niż 20 minut.

Hemoroidy u dzieci

Ponieważ hemoroidy u dzieci występują rzadko, podejmuje się szerszą diagnostykę. Przede wszystkim sprawdza się, czy malucha nie dotknęły dolegliwości, które mogą powodować żylaki odbytu, np.:

• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• nowotwór jelita grubego,
• wypadanie błony śluzowej odbytnicy.

Leczenie hemoroidów

Niezależnie od stadium choroby zaleca się prowadzić dietę przeciwzaparciową, tzn. bogatą w błonnik, z ograniczeniem ostrych przypraw i używek (zjedź niżej i sprawdź, jak wygląda dieta na hemoroidy). Dodatkowo standardową procedurą jest przepisywanie leków zwiększających napięcie ścian naczyń żylnych oraz maści bądź czopków na hemoroidy o działaniu przeciwzapalnym, jak również łagodzącym nieprzyjemne objawy.

W większości przypadków leczenie hemoroidów trwa około tygodnia.

Domowe sposoby na hemoroidy

Nasiadówki

Jeśli spytasz swoją babunię o poradę na hemoroidy, będzie to prawdopodobnie pierwsza odpowiedź. Nasiadówka to napar z ziół, na który należy usiąść i opłukać nim okolice odbytu. Taka mała kąpiel w ziołach powinna trwać ok. 20 minut. Można wykonywać ją kilka razy dziennie. Wywarem wypełnij wannę, by woda sięgała maksymalnie do poziomu bioder lub wykorzystaj dużą miskę. W aptekach można też dostać nakładki na toaletę, które potem wypełnia się wywarem.

Na hemoroidy najczęściej poleca się nasiadówkę z kory dębu. Jest ona bogata w garbniki - substancje, które odkażą i uszczelnią naczynia krwionośne, a do tego działają przeciwzapalnie. Wybierz gotowy roztwór dostępny w aptece lub zrób go samemu. Wystarczy, że odmierzysz 20g kory i zalejesz litrem wody. Zalaną korę powinieneś gotować przez 10 min na wolnym ogniu, a potem odcedzić. Przelaną wodę wykorzystaj do nasiadówki - pamiętaj, by przestygła do maksymalnie 37 stopni C!

Zdajemy sobie sprawę, że kora dębu może być dość egzotycznym produktem. Na szczęście równie dobrze sprawdzi się rumianek z dodatkiem szałwii. Chcąc przygotować domową nasiadówkę, zalej 3 torebki herbaty z rumianku i 3 torebki herbaty z szałwii 2. litrami gorącej wody. Poczekaj 15 minut, aż herbaty ziołowe zaparzą się, a woda przestygnie.

Inne zioła na hemoroidy, które możesz wykorzystać do stworzenia nasiadówki:

• oczar wirginijski (5 - 10 g kory, liści lub nasion na 250 ml wody);
• krwawnik pospolity;
• zioła szwedzkie.

Opary łagodzą nieprzyjemne objawy: świąd, dyskomfort i uczucie ściągniętej skóry w okolicy odbytu, jak również drobne krwawienia. Wspomagają też odpowiednie pH obszaru objętego chorobą.

Lód na guzki krwawnicze

Hemoroidy to opuchnięte naczynia krwionośne. Opuchliznę ogranicza lód - robimy to, kiedy doznamy kontuzji, możemy również zastosować tę metodę przy żylakach odbytu. Ważne jest, by nie przykładać lodu bezpośrednio do skóry. Owiń kostki lodu czystym ręcznikiem lub innym kawałkiem materiału i delikatnie wykonuj okłady przez maksymalnie 15 minut. Jeśli zaczniesz czuć kłujący ból spowodowany zimnem - natychmiast zakończ zabieg.

Oleje roślinne - naturalne sposoby na hemoroidy

Domowe leczenie olejami roślinnymi pomoże złagodzić stan zapalny i opuchliznę guzków krwawniczych. Ważne jednak, by preparaty z roślinnymi olejami składały się wyłącznie ze składnika, na którym nam zależy. Oleje należy nakładać czystą ręką lub wacikiem na okolice odbytu.

Aloes ma właściwości przeciwzapalne i może pomóc w złagodzeniu tego stanu również w przypadku guzków krwawniczych. Sok z aloesu pomaga zwalczyć zaparcia, co także ułatwi funkcjonowanie w przypadku żylaków odbytu.

Olej kokosowy to kolejny naturalny sposób na hemoroidy. Podobnie jak aloes ma on właściwości przeciwzapalne, które pomogą złagodzić opuchliznę żylaków. Ma też działanie redukujące ból. Można zatem stosować go jako maść na hemoroidy. Spożywanie oleju kokosowego pomoże natomiast przy zaparciach, zaś dodawanie go do kąpieli pomoże schować guzki.

Domowe leczenie, którego należy unikać

Wiemy, że szukasz możliwie najprostszych i jednocześnie najskuteczniejszych sposobów, które przyniosą Ci ulgę. Jednak nie wszystkie domowe porady, na które możesz się natknąć, są bezpieczne. Nie daj się skusić tym propozycjom:

⛔ Czosnek na hemoroidy

Leki na hemoroidy

Leki na hemoroidy zalecane przez lekarzy zawierają następujące preparaty:

• Diosminę, która działa ochronnie na naczynia krwionośne, zwiększa ich elastyczność i stan napięcia. Działa również przeciwobrzękowo.
• Hespedrynę, czyli substancję uszczelniającą naczynia krwionośne. W wyniku dehydrogenacji hespedryny powstaje diosmina.
• Wyciąg z ruszczyka, który ma podobne działanie co wyżej wymienione leki.

Jeśli odczuwasz silny ból, weź paracetamol - w przeciwieństwie do ibuprofenu nie rozrzedza on krwi. Jest zatem bezpieczniejszym środkiem przeciwbólowym, zwłaszcza jeśli zauważasz krwawienie żylaków odbytu.

Czopki na hemoroidy

Rozwiązaniem na żylaki odbytu są również czopki. Najlepiej sprawdzają w łagodnych stadiach choroby hemoroidalnej (tj. przy hemoroidach wewnętrznych). Zwykle stosuje się 2 - 4 razy w ciągu dnia przez tydzień, najlepiej po wypróżnieniu.

Maści na hemoroidy

Maści, które złagodzą chwilowo objawy to:

• maść z kory dębu, kasztanowca, nagietka lub oczaru wirginijskiego;
• maść ichtiolowa;
• maść cynkowa;
• balsam szostakowski.

Ponieważ hemoroidy nie powstają w wyniku infekcji bakteryjnej, nie przepisuje się na nie antybiotyku. Jednak w przypadku krwawiących guzków może dojść do zakażenia - w takiej sytuacji lekarz może rozważyć przepisanie preparatu.

Zabiegi usuwające guzki krwawnicze

Jeśli żadne z powyższych metod nie dają skutku, konieczne będą zabiegi, które usuną hemoroidy. Spośród mniej inwazyjnych sposobów na pozbycie się tego swędzącego problemu wyróżniamy:

• gumkowanie hemoroidów, które polega na założenie gumowych opasek na guzki krwawnicze i odcięcie dopływu krwi do guzków;
• skleroterapię, czyli zastrzyki na hemoroidy, zawierających środki chemiczne zamykające dopływ krwi do żylaków odbytu;
• koagulację energią cieplną, tzn. podwiązanie tętnic doprowadzających krew do żylaków odbytu.

Zabiegi te są małoinwazyjne i bezbolesne. W efekcie hemoroidy odpadną po ok. 7 dniach od wizyty u proktologa.

Jeśli i te sposoby okażą się bezskuteczne, ostatecznym rozwiązaniem jest operacja wycięcia guzków krwawniczych. Stosuje się ją w wyjątkowych przypadkach, bo (choć daje pewność pozbycia się choroby) wiąże się z nią większe ryzyko powikłań. Ponadto jest to zabieg bolesny.

Ćwiczenia na żylaki odbytu

Regularna dawka ruchu to podstawa zdrowia. Prosta aktywność fizyczna, jak 15 minut spaceru każdego dnia, nie tylko pomaga w leczeniu i zapobieganiu hemoroidów, ale również wielu innych chorób, np. otyłości, cukrzycy, czy chorób neurologicznych i psychicznych.

W przypadku hemoroidów dobrze wybrać takie aktywności jak: spacer, bieganie, pływanie lub gimnastyka. Wysiłek fizyczny pobudza jelita i reguluje ich pracę - dlatego zaleca się go osobom zmagającym się z żylakami odbytu. Należy unikać podnoszenia ciężarów.

Dieta na hemoroidy

Jednym z czynników powstawania guzków krwawniczych jest nieprawidłowa dieta, która skutkuje częstymi zaparciami. Chcąc poradzić sobie z hemoroidami, należy włączyć produkty bogate w błonnik do swojej diety. Znajdziesz go w:

• płatkach owsianych;
• otrębach pszennych;
• roślinach strączkowych;
• surowych owocach i warzywach (w szczególności roślinach kapustnych, karczochach, marchwi, ziemniakach, burakach, batatach, dyni, selerze, ogórkach, melonach, gruszkach, jabłkach, malinach, bananach);
• ciemnym pieczywie;
• siemieniu lnianym;
• kaszach;
• pełnoziarnistych produktach zbożowych.

Pij wodę!
Odpowiednia podaż płynów zmiękcza stolec - czyli ułatwia wypróżnianie. Sprawdź, ile wody dziennie powinieneś pić.

Czego nie wolno jeść przy hemoroidach?

Unikaj produktów o niskiej zawartości błonnika:

• produktów mlecznych;
• produktów pszennych;
• wysokoprzetworzonego mięsa, np. parówek.

Ponadto w odstawkę powinny pójść ostre potrawy oraz czerwone mięso, jak również kawa i alkohol. Choć trudno je oceniać w kontekście zawartości błonnika, mogą utrudniać wypróżnianie lub czynić je bolesnym.

Potrawy smażone oraz wysoko solone są ciężkostrawne, a sól może powodować wzdęcia, które podrażnią hemoroidy - lepiej z nich zrezygnować.

Inne metody łagodzenia bólu żylaków odbytu

Poduszka na hemoroidy pomaga rozłożyć nacisk na okolice odbytu. Siedzenie, zwłaszcza na twardym podłożu, powoduje nacisk na mięśnie pośladkowe, które w efekcie rozwierają się i rozciągają. Dotyczy to również mięśni w okolicy odbytu. To sprzyja powstawaniu guzków krwawniczych. Dzięki poduszce pacjent nie czuje dyskomfortu podczas siadania.

Pijawki na hemoroidy to metoda stosowana już około 200 r. n.e. przez Marka Aureliusza. Aktualnie niektóre źródła wskazują pijawki jako alternatywną metodę leczenia guzków krwawniczych, której skuteczność potwierdziło np. badanie Bhagata i in.. Wykazano, że pijawki istotnie mogą uśmierzać ból w przypadku żylaków na odbycie.

Lewatywa to kolejna propozycja, na którą można natknąć się w poszukiwaniu pomocy przy hemoroidach. Lewatywa istotnie pomaga w zaparciach (których wysoka częstotliwość przyczynia się do powstania guzków krwawniczych), jednak nie należy nadużywać tego zabiegu. Grozi to zaburzeniem wypróżniania oraz flory bakteryjnej jelit.
Lewatywa powinna przebiegać pod okiem specjalisty medycznego oraz zostać wykonana przy pomocy odpowiedniego, sterylnego sprzętu. Chcąc wykonać lewatywę przy hemoroidach, powinno się zachować odpowiednią ostrożność, by nie podrażnić tkanek, które już teraz dotyka stan zapalny. Dobrze skorzystać z lubrykantu na bazie wody, dzięki czemu wykonanie zabiegu będzie prostsze. Nie zapomnij też o odpowiedniej higienie rąk przed jak i po zabiegu.

Czego nie wolno robić przy hemoroidach

1. Nie podnoś ciężarów - spięcia mięśni zaangażowanych podczas unoszenia przedmiotów sprzyjają rozwojowi hemoroidów.
2. Unikaj kawy i alkoholu - wysuszają one przewód odbytniczy, przez co utrudniają defekację.
3. Zrezygnuj z ostrych przypraw, ponieważ przetrawione mogą powodować ból i dyskomfort przy wypróżnianiu.
4. Nie przesiaduj zbyt długo na toalecie, ani na twardym podłożu - innymi słowy: odpowiednio rozkładaj ciężar kładziony na mięśnie pośladkowe.
5. Powstrzymaj się od stosunku analnego - taka forma współżycia może podrażnić Twoje hemoroidy i sprawić ból.
6. Nie zwlekaj z wypróżnianiem - wstrzymywany stolec cofa się i powoduje wzrost ciśnienia oraz dyskomfortu przy hemoroidach.
7. Nie przyj zbyt mocno, kiedy masz zaparcia.
8. Nie używaj perfumowanych mydeł i silnych kosmetyków do mycia okolic odbytu. Wysuszają one skórę, co tylko spotęguje objawy. Wystarczy, że będziesz obmywał okolice samą wodą lub wodą z szarym mydłem.
9. Nie zażywaj leków zawierających kodeinę - sprzyja ona zaparciom.
10. Nie bierz ibuprofenu, jeśli Twoje hemoroidy krwawią. Sprawdź, dlaczego.

Co zrobić, gdy pęknie hemoroid?

Najbardziej bolesne hemoroidy mogą w końcu pęknąć. Poczujesz wówczas ulgę, ponieważ wraz z pęknięciem hemoroidu uwalnia się ciśnienie zbudowane przez nagromadzoną w guzku krwawniczym krew. Co zrobić w takiej sytuacji?

1. Delikatnie przetrzyj okolice odbytu mokrą chusteczką.
2. Jeśli masz taką możliwość, oczyść obszar wykonując nasiadówkę lub nakładając lód na żylaki odbytu. Lód pomoże również zatrzymać krwawienie.

💬 Jak długo krwawi pęknięty hemoroid?
Krótko: od kilku sekund do 10 minut.

Podobne schorzenia

Rak odbytu a hemoroidy

Krwawienia z odbytu mogą być oznaką raka odbytu. Innym charakterystycznym objawem jest guzek w okolicy odbytu o nierównej powierzchni wraz z owrzodzeniem. Aby rozróżnić hemoroidy od nowotworu, konieczne są badania diagnostyczne: badanie per rectum (u kobiet również per vaginam), anoskopia, endoskopia, transrektoralne USG lub rezonans magnetyczny.

WYKONAJ BADANIE CEA - antygenu przydatnego w diagnostyce, prognozowaniu i monitorowaniu leczenia raka odbytu lub jelita grubego.

Kłykciny odbytu a hemoroidy

Kłykciny odbytu, zwane też brodawkami wenerycznymi, to twarde, bezbolesne grudki w okolicy odbytu, ale również narządów płciowych. Tak jak hemoroidy objawiają się świądem, pieczeniem oraz krwawieniem lub wysięgu z odbytu. Ból jednak pojawia się stosunkowo rzadko - i właśnie to może być rozróżnikiem pomiędzy kłykcinami a hemoroidami.
Kłykciny wywołane są wirusem HPV, którym można zarazić się drogą płciową. Objawy występują 2 - 12 miesięcy po zakażeniu.

Szczelina odbytu a hemoroidy

Bolesna rana na błonie śluzowej kanału odbytu to szczelina odbytu. Można ją pomylić z hemoroidami wewnętrznymi, ponieważ daje podobne objawy: piekący ból nasilający się przy wypróżnianiu i niewielkie krwawienie widoczne na papierze toaletowym. Nie powinna jednak budzić niepokoju - większość szczelin odbytu udaje się wyleczyć zmianą diety, nasiadówkami i preparatami stosowanymi miejscowo, czyli leczeniem zbliżonym do hemoroidów.

Choroba Leśniowskiego-Crohna a hemoroidy

Choroba Leśniowskiego-Crohna to zapalenie przewodu pokarmowego. Może dotknąć zarówno górny odcinek (jamę ustną), jak i odbyt. W tym ostatnim przypadku mogą wystąpić symptomy podobne do choroby hemoroidalnej: owrzodzenia lub szczeliny odbytu, bóle w tej okolicy. W przeciwieństwie do żylaków odbytu chorobie może towarzyszyć gorączka, osłabienie i zmniejszenie masy ciała.

Hemoroidy a badania przewodu pokarmowego

Sprawdź kondycję swojego przewodu pokarmowego. Oddaj próbkę kału do analizy bez wychodzenia z domu. Specjalista medyczny odbierze próbki i przewiezie je w bezpieczny sposób do laboratorium. Umów odbiór.

Hemoroidy a styl życia

Hemoroidy a współżycie

Ponieważ hemoroidy nie są zaraźliwe, stosunek waginalny lub oralny jest bezpieczny - partner nie przejmie w ten sposób choroby. Jednak seks analny może podrażnić hemoroidy. W niektórych przypadkach, przede wszystkim przy hemoroidach wewnętrznych, może pomóc odpowiednia ilość lubrykantu. Jeśli partner będący bierny w stosunku analnym cierpi na hemoroidy zewnętrzne, należy uważnie przyjrzeć się składowi lubrykantu, gdyż większość składników chemicznych podrażnia guzki krwawnicze. W takiej sytuacji najbezpieczniej powstrzymać się od tej formy współżycia do momentu wyleczenia żylaków odbytu.

Hemoroidy a alkohol

Choć nie istnieje bezpośredni związek między alkoholem a hemoroidami, należy go ograniczać w przypadku wystąpienia guzków krwawniczych. Większe dawki alkoholu zwiększają ciśnienie krwi, a to powoduje nacisk na żyły - także w okolicy odbytu. Podrażnia to już istniejące żylaki odbytu, ale również powoduje ryzyko powstania choroby hemoroidalnej.

Ponadto alkohol powoduje odwodnienie, a odwodnienie powoduje zaparcia. Te z kolei skutkują powstaniem guzków krwawniczych.

Hemoroidy a kawa

Kawa i napoje zawierające kofeinę podobnie jak alkohol wypłukują wodę z organizmu. Utwardzają zatem stolec i utrudniają wypróżnianie, co powoduje podrażnienie guzków krwawniczych.

Hemoroidy a morsowanie

Nie bez powodu chcąc złagodzić ból związany z żylakami odbytu lodem, owijamy zamrożoną wodę ręcznikiem. Silne zimno może podrażnić hemoroidy i sprawić ból, dlatego lepiej wstrzymać się z morsowaniem do momentu wyleczenia dolegliwości.

Hemoroidy a jazda na rowerze

Jazda na rowerze przy hemoroidach może być bolesna i podrażniać guzki krwawnicze. Dlatego warto powstrzymać się od tej aktywności na czas leczenia bądź zastąpić ją spacerem, pływaniem lub gimnastyką.

Jazda na rowerze nie powoduje hemoroidów.

Dbaj o swoje zdrowie i nie ignoruj sygnałów ciała

Wielu lekarzy zauważa, że pacjenci często diagnozują się i leczą na własną rękę. O ile choroba hemoroidalna jest relatywnie łatwa do wyleczenia, sprawa może się skomplikować w przypadkach, gdy żylaki odbytu są wynikiem nowotworu lub choroby wenerycznej. Dlatego doświadczając objawów przypominających hemoroidy, warto skonsultować się z lekarzem, który potwierdzi diagnozę i zaleci odpowiednie dla pacjenta leki. Umów konsultację online.