Jakie schorzenia zalicza się do chorób mózgu?
Choroby mózgu to ogólny termin, na który składają się:
- choroby o podłożu neurologicznym: choroba Alzheimera, Parkinsona, stwardnienie rozsiane;
- choroby naczyniowe mózgu, w tym niebezpieczny dla zdrowia i życia udar;
- choroby psychiczne, takie jak depresja czy schizofrenia;
- pozostałe schorzenia i dolegliwości, w tym migrena i bezsenność.
Skuteczna profilaktyka chorób mózgu - czy jest możliwa?
Tylko 20% Polaków ocenia swój stan wiedzy na temat chorób mózgu jako ,,dobry” lub ,,raczej dobry”. Dodatkowo problem chorób mózgu jest kojarzony z bardzo negatywnymi emocjami, przede wszystkim ze strachem, przerażeniem i bezsilnością. [2] Być może dlatego spora część Polaków nie wierzy w to, że można skutecznie zapobiegać chorobom mózgu. Tymczasem odpowiednio wcześnie wdrożona profilaktyka może zapobiec rozwojowi schorzeń. Jak twierdzi prof. Maria Barcikowska, neurolog, działania prewencyjne dobrze rozpocząć u osób w wieku średnim - pomiędzy 40. a 45. rokiem życia. [3] Jak pokazują badania, wiele chorób mózgu, w tym. m.in. choroba Alzheimera, zaczyna rozwijać się właśnie w tym wieku. [4]
Jak wspierać mózg? 7 zasad do wdrożenia od zaraz
Wybieraj dobre tłuszcze
Do prawidłowego funkcjonowania nasz mózg potrzebuje kwasów nienasyconych omega-3. Są one obecne m.in. w rybach, owocach morza i różnego rodzaju olejach (słonecznikowym, rzepakowym, z pestek winogron). Postaraj się włączyć te produkty do swojej diety. Unikaj za to żywności przetworzonej. Obecnie w niej kwasy nasycone i węglowodany, jeśli są spożywane w dużych ilościach, zaburzają przekazywanie sygnałów nerwowych w mózgu.
Zadbaj o ruch
Aktywność fizyczna stymuluje tworzenie nowych komórek nerwowych. [5] Ruch pozytywnie wpływa na utrzymanie funkcji poznawczych zarówno u osób młodych, jak i starszych. Co istotne, aktywność nie tylko zapobiega chorobom o podłożu neurologicznym, ale także wspiera profilaktykę wybranych schorzeń psychicznych, takich jak depresja.
Gimnastykuj mózg
Planując trening, nie zapominaj… o ćwiczeniach dla umysłu. Lenistwo intelektualne przyspiesza degenerację mózgu, dlatego nie pozwalaj sobie na nie zbyt często. Rozwijaj swoje hobby i pasje, słuchaj muzyki, graj w gry planszowe, rozwiązuj w wolnych chwilach zagadki logiczne. To wszystko pomoże Ci utrzymać pamięć i koncentrację na wysokim poziomie.
Wysypiaj się
Chroniczny brak snu prowadzi do wzrostu zawartości beta-amyloidu w płynie mózgowo-rdzeniowym. [6] To białko, które prowadzi do degeneracji neuronów i sprzyja rozwojowi m.in. choroby Alzheimera. Dlatego jedną z podstawowych zasad profilaktyki chorób mózgu jest zdrowy, efektywny sen.
Ogranicz używki
Właściwie wszystkie używki negatywnie wpływają na funkcjonowanie naszego mózgu. W trosce o sprawność intelektualną ogranicz alkohol, a jeśli palisz - stopniowo postaraj się wyjść z nałogu.
Pamiętaj, że szkodliwe dla mózgu są także różnego typu substancje psychoaktywne. Te owiane najgorszą sławą - narkotyki - prowadzą do uwalniania nadmiernej ilości naturalnych przekaźników, jak np. dopaminy. To sprawia, że wiadomości wysyłane przez komórki są nienaturalnie wzmocnione, a działanie mózgu zostaje zaburzone. [7]
Stosuj dietę MIND
Dieta MIND to połączenie diety śródziemnomorskiej i DASH (stosowanej w leczeniu nadciśnienia). Została ona zaprojektowana tak, by ograniczać zjawisko demencji i dostarczać naszemu mózgowi duże ilości witamin, minerałów, tłuszczy i innych substancji odżywczych.
W diecie MIND wyróżniono 10 grup produktów korzystnie wpływających na pracę mózgu: [8]
- grupa 1: warzywa zielone sałata, szpinak, brokuł, jarmuż (zaleca się ich spożywanie minimum 2 razy w tygodniu);
- grupa 2: pozostałe warzywa;
- grupa 3: migdały i orzechy (warto sięgnąć po nie nawet 5 razy w tygodniu);
- grupa 4: owoce jagodowe - borówki, poziomki, porzeczki, truskawki, maliny (spożywane 2 razy w tygodniu);
- grupa 5: fasola biała lub czerwona (jako element 3 posiłków w tygodniu);
- grupa 6: produkty pełnoziarniste (zaleca się spożywanie każdego dnia jako dodatek do 3 posiłków);
- grupa 7: ryby (spożywane raz w tygodniu);
- grupa 8: drób (jako element dwóch posiłków w tygodniu);
- grupa 9: olej, oliwa, tłuszcze;
- grupa 10: kieliszek czerwonego wina (wypijany raz w tygodniu).
Wykonuj badania
Sprawdzaj poziom glukozy, cholesterolu, wykonuj morfologię krwi, regularnie mierz ciśnienie. Choroby cywilizacyjne, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie są zagrożeniem dla zdrowia nie tylko mózgu, ale i innych narządów. Dlatego pamiętaj o regularnym, minimum corocznym przeglądzie zdrowia a w razie jakichkolwiek nieprawidłowości - nie zwlekaj z wizytą u specjalisty i terapią.
Już dziś sięgnij po produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe, postaraj się odpocząć i rozpisz - choćby najprostszy - plan treningowy. Konsekwentnie zmieniaj nawyki na zdrowsze, a Twój mózg odwdzięczy Ci się sprawnym działaniem. Nie zapomnij też o badaniach profilaktycznych - w uPacjenta możesz zamówić je do domu, korzystając przy tym z naszej 20% wakacyjnej zniżki!
Źródła:
1. https://www.braincouncil.eu/wp-content/uploads/2018/04/Brain-Mission-Final-v2.pdf
2. https://www.braincouncil.eu/wp-content/uploads/2019/07/Raport_BRAIN_PLAN.pdf
3. https://zdrowie.pap.pl/senior/jak-dbac-o-mozg
4. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/alzheimers-disease/earlyonset-alzheimer-disease
5. https://www.sciencemag.org/news/2018/09/how-does-exercise-keep-your-brain-young
6. https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/download/56150/42227
7. https://dopalaczeinfo.pl/strony/narkotyki-mozg-i-ewolucja--jak-mozg-uzaleznia-sie-od-narkotykow,278
8. https://www.nfz-szczecin.pl/gtdem_news_3097_sroda_z_profilaktyka_alzheimer_i_choroby_mozgu.htm?PHPSESSID=51cbfb6f0d8a68b221a0db7fdec62caf