Unikasz kwiatowych perfum, ubrań w jaskrawych kolorach, jedzenia słodkich rzeczy na powietrzu, a i tak od czasu do czasu Tobie lub Twoim bliskim zdarza się paść ofiarą użądlenia? Jest kilka rzeczy, które możesz wtedy zrobić, żeby pomóc sobie lub innym!
Użądlenia - pierwsza pomoc
Sposób udzielania pierwszej pomocy jest jednakowy, niezależnie od tego, czy borykasz się z użądleniem osy, pszczoły czy szerszenia, jednak nieco się różni w zależności od tego, czy użądlenie dotyczy osoby z alergią, czy bez.
Osoby bez alergii
W sytuacji, gdy użądlenia doświadczyła osoba, która nie jest uczulona na jad, WebMD [1] wskazuje, że domowe leczenie powinno wystarczyć. Wówczas więc pierwsza pomoc wygląda następująco:
1. Najpierw usuń żądło owada za pomocą karty kredytowej lub innego przedmiotu o prostych krawędziach. Nie używaj pęsety, bo w ten sposób do organizmu może dostać się więcej jadu.
2. Zdejmij wszelkie pierścionki i bransoletki w razie, gdyby ciało zaczęło puchnąć.
3. Umyj miejsce ukąszenia wodą z mydłem, a następnie obłóż je lodem.
4. Jeśli pojawia się ból, warto skorzystać ze środków przeciwbólowych i leków przeciwhistaminowych na swędzenie.
5. Ostatnim etapem jest dbanie o utrzymanie obszaru użądlenia w czystości, żeby zapobiec infekcji. Swędzenie i obrzęk mogą potrwać do pięciu dni.
Alergicy lub osoby z historią anafilaksji
Kiedy u użądlonej osoby pojawiają się objawy anafilaksji, należy usunąć żądło i natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe. Objawami ciężkiej reakcji alergicznej [2] są między innymi:
- pokrzywka;
- trudności z oddychaniem;
- utrata przytomności;
- ucisk w gardle;
- obrzęk (szczególnie w okolicy twarzy lub dłoni);
- omdlenia;
- utrata przytomności;
- szybkie bicie serca.
Osoby, które w przeszłości doświadczyły ciężkich reakcji alergicznych lub mają stwierdzoną alergię na jad danego owada, powinny mieć przy sobie środki ratunkowe takie jak epinefryna. WebMD radzi, by w przypadku takich osób nie czekać na wystąpienie objawów anafilaksji, tylko po usunięciu żądła niezwłocznie wezwać pomoc medyczną i wstrzyknąć epinefrynę. Jeśli użądlony jest w dobrym stanie, może zrobić to samodzielnie, a jeśli sobie z tym nie radzi, należy mu pomóc. Pamiętaj, by substancję wstrzyknąć w zewnętrzny mięsień uda. Nie wstrzykuj epinefryny do żył, pośladków, dłoni czy stóp, aby nie uszkodzić tkanek. Niekiedy do takich zastrzyków dołączona jest instrukcja, jeśli więc sytuacja na to pozwala, zapoznaj się z nią przed wykonaniem zastrzyku.
Kiedy wystąpiły objawy anafilaksji i nie ustępują one po pierwszym zastrzyku, po 5-15 minutach należy podać drugą dawkę leku. Większe dawki można podać wyłącznie pod nadzorem lekarza. Nawet jeśli objawy anafilaksji ustąpią, użądlony z silną reakcją alergiczną powinien udać się na izbę przyjęć i zweryfikować stan swojego zdrowia. Ważne jest także, aby przez kolejne 24 godziny po epizodzie anafilaksji taka osoba była pod czyjąś opieką. W skrajnej sytuacji, jeśli następuje zatrzymanie oddechu, należy wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową.
Jak zapobiec użądleniu przez osę, pszczołę czy szerszenia?
Nie przyciągaj ich do siebie
Centrum Kontroli i Prewencji Chorób [3] sugeruje, co można zrobić, żeby zmniejszyć ryzyko użądlenia. Przede wszystkim warto unikać rzeczy oraz czynności przyciągających te owady. Postaraj się więc zrezygnować ze spożywania bananów czy innych świeżych owoców, kiedy jesteś w pomieszczeniu z otwartym oknem lub przebywasz na zewnątrz. Utrzymuj swoje otoczenie w czystości, bo os jest więcej w miejscach, gdzie znajdują się resztki jedzenia. Unikaj używania perfumowanych mydeł, szamponów czy kwiecistych zapachów perfum.
Zachowaj spokój
Gdy widzisz jednego ze wspomnianych owadów, zachowaj spokój i ciszę, bo gwałtowne ruchy mogą skutkować ukąszeniem. Pamiętaj także, że pszczoły podczas żądlenia uwalniają substancję przyciągającą inne pszczoły, dlatego jeśli zostaniesz zaatakowany przez kilka owadów jednocześnie, uciekaj w zacienione miejsce lub do domu. Nie jest dobrym pomysłem skakanie do wody w celu ucieczki, bo niektóre owady mogą unosić się nad wodą i nadal żądlić po Twoim wynurzeniu się.
Przekonaj się, czy nie masz alergii na jad owadów
Warto także wykonać badania pod kątem alergii na jad owadów, by zyskać pewność, że w przypadku użądlenia nie grozi Ci nic poważnego. Jeśli natomiast odkryjesz, że cierpisz na alergię, dzięki tej świadomości zaopatrzysz się w leki, które w sytuacji użądlenia mogą nawet uratować Ci życie. Z uPacjenta możesz wykonać badania weryfikujące uczulenie na jad pszczół, os, szerszeni, trzmieli, komarów czy meszek, takie jak Panel - jady owadów (pszczoła, osa, szerszeń, komar, meszka) - POLYCHECK. Badania te wykonuje się z krwi, są zatem w pełni bezpieczne, a dostarczają wiedzy, która może uratować życie.
Użądlenie przez kłującego owada może być bolesne i stresujące. Jeśli jednak sprawdzisz, czy nie cierpisz na alergię, a w razie ukąszenia wykonasz odpowiednie kroki, szybciej uporasz się z tym nieprzyjemnym zdarzeniem.
Źródła:
1. https://www.webmd.com/first-aid/allergy-insect-sting-treatment
2. https://www.webmd.com/first-aid/bee-and-wasp-stings-treatment
3. https://www.cdc.gov/niosh/topics/insects/beeswasphornets.html
