Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem wskazuje, że tylko w 2018 roku odnotowano aż 17 milionów nowych przypadków raka na całym świecie. Organizacja przewiduje, że do 2040 roku liczba ta wzrośnie do 27 miliona nowych przypadków. Są to niezwykle duże liczby, dlatego badania profilaktyczne w przypadku nowotworów są tak kluczowe. Niezależnie od tego, czy jesteś genetycznie obarczony skłonnością do zachorowania, powinieneś prewencyjnie skorzystać z badań pod kątem nowotworów.
Badania nowotworowe to szansa na wczesne wykrycie raka
Badania krwi pod kątem nowotworów mają na celu wykrycie raka, zanim ten się rozprzestrzeni, zatrzymanie jego rozwoju oraz jak najszybsze wdrożenie leczenia. Fundacja The Canary, wywodząca się ze Stanford i zajmująca się wczesnym wykrywaniem raka, podaje, że wskaźniki przeżywalności są zdecydowanie wyższe w przypadkach, w których rak jest wcześnie wykryty, a choroba ogranicza się tylko do organu pochodzenia.
Co ciekawe, od 1950 roku odnotowano spadek zachorowalności i zgonów z powodu raka szyjki macicy aż o 70%. A to za sprawą testu przesiewowego, który wykrywa wczesne zmiany chorobowe. W przypadku raka piersi 98% pacjentek przeżywa więcej niż 5 lat w sytuacji szybkiego wykrycia zmian. Natomiast aż 100% pacjentów przeżywa więcej niż 5 lat dzięki wczesnemu wykryciu raka prostaty. Dlatego właśnie tak istotne są badania profilaktyczne!
W jaki sposób można wcześnie wykryć nowotwór?
Testy przesiewowe
Testy przesiewowe pomagają wykryć raka, zanim jeszcze zaczną pojawiać się objawy. Dzięki temu można skuteczniej go leczyć. Testy niekiedy wykrywają raka, który nie wymaga leczenia, jednak świadomość jego istnienia umożliwia regularne wykonywanie badań kontrolnych oraz wdrożenie zmian w dotychczasowych stylu życia. Przykładowe testy przesiewowe to kolonoskopia, mammografia, cytologia czy test na obecność HPV.
Biomarkery
Biomarkerami mogą być geny, komórki, cząsteczki, enzymy lub hormony, wytwarzane przez organizm w odpowiedzi na istniejący w ciele nowotwór. Wykrywa się je w moczu, krwi lub innych płynach ustrojowych. Dostępne są biomarkery raka wątroby, prostaty, tarczycy, czy niedrobnokomórkowego raka płuc. Naukowcy pracują nad kolejnymi - na przykład wykrywającymi wczesne stadium raka trzustki.
Badania genetyczne
Testy genetyczne to nowy rodzaj badań pomagający zdiagnozować raka. Na podstawie wykrytych genów dowiesz się, czy jesteś obarczony ryzykiem zachorowania na różne rodzaje nowotworu, takie jak rak piersi, prostaty, tarczycy czy nerek. Co zyskujesz dzięki takim badaniom? Przede wszystkim informację, że musisz regularnie wykonywać badania profilaktyczne danego narządu. Otrzymujesz także sygnał, by wprowadzić zmiany w stylu życia, dzięki którym zwiększysz szansę na długie życie.
Genetyczny pakiet nowotworowy
Nowotwór – badania dla kobiet i dla mężczyzn
Pakiet nowotworowy to analiza mutacji genów, które świadczą o zwiększonym ryzyku zachorowania na poszczególne nowotwory.
Geny, których obecność jest testowana w ramach pakietu nowotworowego uPacjenta to:
- BRCA1,
- BRCA2,
- CHECK2,
- NBN,
- CDKN2A,
- PALB2 – tylko u kobiet,
- HOXB13 – tylko u mężczyzn.
Co oznacza obecność poszczególnych genów?
Mutacje w genach BRCA1 oraz BRCA2 współwystępują ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi (ryzyko pomiędzy 31 a 56%) oraz jajnika (11-27%). Ich obecność pozwala określić także ryzyko wystąpienia raka prostaty, trzustki, jelita grubego czy żołądka. Mutacja genu NBN również świadczy o większym ryzyku raka piersi i prostaty.
CHECK2 to gen, którego mutacje informują o zwiększonym ryzyku wystąpienia raka piersi – u kobiet ryzyko wzrasta od 2 do 5 razy, a u mężczyzn aż 10-krotnie. Większe jest także ryzyko pojawienia się nowotworów prostaty, tarczycy, nerek oraz jelita grubego. Z kolei gen CDKN2A pozwala określić ryzyko wystąpienia raka trzustki i czerniaka, świadczy także o dwukrotnie większym ryzyku raka płuc.
PALB2 jest trzecim najistotniejszym genem, zaraz po BRCA1 i BRCA2, który określa obciążenie rodzinne rakiem piersi u kobiet - świadczy o nawet pięciokrotnie większym ryzyku zachorowania. Natomiast HOXB13 to gen, który kontroluje ekspresję innych genów i koreluje z większym ryzykiem zachorowania na raka gruczołu krokowego.
Dzięki profilaktycznym badaniom na nowotwór możesz skuteczniej zadbać o stan swojego zdrowia. Skorzystaj z nich przede wszystkim, jeśli w Twojej rodzinie występuje wysoka zachorowalność na raka jajników, piersi, jajowodu, otrzewnej, tarczycy czy też nerek. Zbadaj się również w sytuacji, gdy w Twojej rodzinie istnieją zdiagnozowane przypadki raka u osób, które nie przekroczyły 50 roku życia. Badanie genetyczne zajmą Ci tylko chwilę, warto ją poświęcić!
