Kancerofobia – lęk przed rakiem. Jak go łagodzić i leczyć?

Co to jest kancerofobia i skąd się bierze?

Kancerofobia to odmiana nozofobii, czyli zaburzenia lękowego związanego ze strachem przed konkretną chorobą – w tym przypadku raka. Taki stan zwykle jest związany z wydarzeniami, które miały miejsce w przeszłości, np.:

• osobiste doświadczenie choroby nowotworowej;
• historia chorób nowotworowych w rodzinie;
• opiekowanie się osobą chorą na raka;
• przeżycie straty bliskiej osoby w wyniku choroby nowotworowej;
• dorastanie z rodzicem-hipochondrykiem.

Biorąc pod uwagę, że rak jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce, nie dziwi fakt, że aż 62% Polaków obawia się właśnie tej choroby. Być może sam jesteś jedną z nich. Jak złagodzić strach o własne zdrowie i postawić na profilaktykę, a kiedy lepiej skierować się do psychoterapeuty?

Profilaktyka nowotworów, czyli jak przestać bać się raka

Czasami dosięga Cię lęk związany z zachorowaniem na raka? Poznaj zasady profilaktyki nowotworów opracowanych na podstawie informacji Kanadyjskiego Stowarzyszenia Rakowego, dzięki którym możesz zredukować ryzyko zachorowania w przyszłości, a w nieco gorszym scenariuszu – wykryć nowotwór na wczesnym stadium, co znacznie zwiększa szanse na całkowite wyzdrowienie!

1. Jedz zdrowo – stosuj dietę przeciwzapalną, czyli taką bogatą w warzywa i owoce, rośliny strączkowe, tłuste ryby morskie, pełnoziarniste produkty zbożowe, fermentowane produkty mleczne, niskotłuszczowy nabiał, oleje roślinne, kakao oraz przyprawy jako zamienniki soli. Unikaj alkoholu, tłuszczy nasyconych zawartych w mięsie, tłustych serach (np. żółtym), śmietanie, maśle, produktów wysokoprzetworzonych, produktów z oczyszczonej mąki oraz tych o wysokim indeksie glikemicznym.
2. Dbaj o odpowiednią dawkę aktywności fizycznej. WHO zaleca minimum 150 minut aktywności fizycznej w tygodniu – to zaledwie 22 minuty dziennie! Wybierz taki sport, który sprawia Ci radość. Dzięki temu dbanie o ruch nie stanie się przykrą koniecznością, a czymś, na co realnie czekasz każdego dnia. Regularnie ćwiczenia pomogą Ci też spełnić punkt 3 profilaktyki nowotworowej, czyli…
3. Utrzymuj prawidłową masę ciała – otyłość zwiększa ryzyko co najmniej 13 rodzajów nowotworów. Twoje BMI, czyli stosunek wagi do wzrostu, powinien nie przekraczać 25.
4. Stosuj się do zasad bezpiecznego opalania – nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne może zwiększać ryzyko czerniaka, czyli nowotworu skóry. Kiedy przebywasz na zewnątrz, stosuj kremy z filtrem, noś okulary przeciwsłoneczne i zrezygnuj z solarium.
5. Ograniczaj alkohol – picie alkoholu zwiększa ryzyko raka piersi, jelita grubego, wątroby, żołądka, czy trzustki. Im mniej pijesz, tym niższe ryzyko nowotworów. Jeśli nie chcesz całkowicie zrezygnować z alkoholu, zadbaj o to, by nie pić więcej niż 2 drinków w tygodniu.
6. Rzuć palenie – palenie to kolejny czynnik powodujący raka. Podobnie jak z alkoholem: im więcej oraz im dłużej palisz, tym ryzyko raka jest proporcjonalnie większe. Niestety, nawet tzw. bierne palenie, czyli wdychanie dymu papierosów, naraża Cię na wykształcenie nowotworu. Dlatego zadbaj o siebie i bliskich – wspólnie dbajcie o zdrowe otoczenie. Sprawdź, jak rzucić palenie.
7. Zaszczep się – niektóre nowotwory, np. wątroby lub szyjki macicy, są spowodowane przez wirusy (tu odpowiednio: HBV i HPV). Możesz się na nie zaszczepić i żyć spokojniej!
8. Poznaj historię chorób rodzinnych i zrób badania genetyczne. Niektóre nowotwory mogą być uwarunkowane przez geny, np. rak piersi, prostaty, jelita grubego, czy płuc. Zaleceniem do badań genetycznych na raka są w szczególności sytuacje, w których:
   1. nowotwór występował w więcej niż 1 pokoleniu;
   2. członkowie rodziny chorowali na raka przed 50. r.ż.;
   3. poszczególni członkowie rodziny chorowali na więcej niż 1 typ nowotworu.
      Badania genetyczne to inaczej badania krwi, które możesz wykonać nawet w domu.
9. Przeprowadzaj regularne badania profilaktyczne. Co roku wykonuj podstawowe badania krwi, takie jak: morfologia, OB, CRP, lipidogram, próby wątrobowe. Dzięki temu będziesz trzymał rękę na pulsie i zyskasz szansę na wczesną reakcję, gdy tylko któryś z parametrów będzie odbiegał od normy. Teraz badania krwi możesz wykonywać w domu!

Zapamiętaj te zasady i podziel się nimi z innymi! Skopiuj infografikę poniżej i prześlij rodzinie oraz znajomym!

Leczenie kancerofobii

Jeśli jednak strach o zachorowanie na nowotwór staje się obsesyjny i paniczny, należy podjąć leczenie, które przyniesie pacjentowi spokój ducha. Kancerofobię, podobnie jak inne fobie, leczy się terapią kognitywno-behawioralną. Dzięki niej pacjent uczy się rozpoznawać narastający lęk, odróżniać np. objawy stresu od objawów chorobowych oraz pozna techniki radzenia sobie ze stresem, które są dla niego najbardziej efektywne.

Możliwe skutki kancerofobii

Życie w ciągłym stresie, że niebawem usłyszy się diagnozę nowotworu, może negatywnie wpłynąć na zdrowie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Skutkiem nieleczonej kancerofobii może być:

• depresja;
• ataki paniki;
• problemy z utrzymaniem pracy;
• problemy finansowe;
• pogorszenie się relacji z bliskimi;
• uzależnienie od alkoholu, papierosów lub innych używek.

Do tego mogą dojść choroby lub zaburzenia mogące być następstwem przewlekłego stresu, takie jak:

• otyłość,
• cukrzyca typu 2,
• nadciśnienie,
• miażdżyca,
• zespół jelita drażliwego,
• migreny,
• przewlekłe bóle mięśni.

Boisz się raka? Weź zdrowie w swoje ręce: skonsultuj się ze specjalistą oraz stosuj podstawowe zasady profilaktyki: jedz zdrowo, ruszaj się i pamiętaj o corocznych badaniach krwi!