Co to jest stres?
Stres to automatyczna reakcja fizjologiczna na każdą sytuację, która nam zagraża, przytłacza nas albo wymaga od nas wykonania natychmiastowego działania. Organizm nie jest w stanie określić różnicy między rzeczywistymi zagrożeniami, a tymi wyobrażonymi. Na każdą z takich sytuacji odpowiada w ten sam sposób – reakcją „walcz lub uciekaj”. Serce zaczyna bić szybciej, wzrasta ciśnienie krwi i tętno, a oddech przyspiesza. Organizm reaguje tak, by się dotlenić i zwiększyć swoją wydolność. Dzięki temu człowiek staje się gotowy do walki lub ucieczki od zagrożenia.
Rodzaje i objawy stresu
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne wyróżnia trzy rodzaje stresu: ostry, chroniczny i traumatyczny. Ostry stres pojawia się w wyniku nagłego zagrożenia – bodźca fizycznego, psychologicznego lub ekonomicznego. Stres chroniczny występuje w przypadku długotrwałego działania stresorów. Towarzyszy mu stałe napięcie, wyczerpanie i mniejsza zdolność do regeneracji. Z kolei stres traumatyczny to reakcja na sytuacje zagrażające życiu lub zdrowiu.
Objawy chronicznego stresu, który najczęściej występuje w życiu codziennym, to między innymi:
- zmęczenie i trudności ze snem,
- szybkie tętno i podwyższone ciśnienie krwi,
- uporczywe myśli,
- problemy z koncentracją,
- bóle głowy, nudności, skurcze, ból w mięśniach,
- wycofanie społeczne, drażliwość,
- uczucie smutku, frustracji, gniewu, niepokoju,
- choroby serca, niższa odporność, wypadanie włosów, bóle w klatce piersiowej.
Spersonalizuj swój
pakiet badań
Spersonalizuj swój
pakiet badań
Nie wiesz jaki pakiet badań wybrać dla siebie
lub członków Twojej rodziny?
Wypełnij nasz kwestionariusz a my dopasujemy pakiet indywidualnie pod potrzeby na bazie Twoich odpowiedzi.
Jak radzić sobie ze stresem? Skuteczne sposoby
1. Pamiętaj o odpowiedniej diecie
Postaraj się unikać lub ograniczać produkty, które podwyższają poziom stresu. Kofeina i nikotyna to substancje pobudzające, dlatego, zamiast obniżać poziom stresu, zwiększają go. Alkohol przyjmowany w niewielkich ilościach także działa pobudzająco, dlatego w żadnym wypadku nie jest dobrą metodą na walkę ze stresem. Napoje, które zawierają kofeinę czy alkohol lepiej zamienić na wodę lub herbaty ziołowe. Postaraj się ograniczyć także cukry rafinowane, które znajdują się w wielu produktach pozornie wytrawnych, takich jak pikantne dania, chleb czy sosy do sałatek. Cukier powoduje spadki energii i zmęczenie, które mogą nasilać odczuwany stres.
2. Aktywność fizyczna jest ważna
Spróbuj także włączyć do swojej codzienności regularną aktywność fizyczną. Amerykańska Organizacja Niepokoju i Depresji podaje, że regularne ćwiczenia aerobowe zmniejszają ogólny poziom napięcia, podnoszą i stabilizują nastrój, a także poprawiają sen oraz samoocenę. Już pięć minut ćwiczeń stymuluje działanie przeciwlękowe i pomaga walczyć ze stresem. Wysiłek fizyczny wpływa również na obniżenie poziomu hormonów stresu i zwiększa tolerancję na bodźce stresowe.
3. Zadbaj o higienę swojego snu
Badania nad korelacją snu i stresu przeprowadzone przez Hannah Lund i jej współpracowników udowadniają, że niska jakość snu nasila reakcje stresowe. Nadnercza wydzielają wówczas kortyzol w podobny sposób, jak w sytuacji rzeczywistego wystąpienia bodźców stresowych. Stres może przerywać Twój sen lub uniemożliwiać wcześniejsze pójście spać, dlatego kilka godzin przed snem wykonuj czynności, które pomogą Ci się zrelaksować. Możesz wziąć ciepłą kąpiel albo poczytać mało wymagająca książkę. Pamiętaj, aby unikać ekranu komputera, telefonu czy telewizora. To pomoże Twojemu mózgowi wyłączyć tryb czujności i uspokoić się, a w efekcie poprawić jakość snu. Spróbuj chodzić spać mniej więcej o podobnych godzinach i śpij przynajmniej 8 godzin każdej nocy.
4. Porozmawiaj z bliskimi i prowadź dziennik
Stres wpływa negatywnie na osąd sytuacji i sprawia, że zdarzenia wydają się bardziej przerażające, niż są w rzeczywistości. Rozmowa z bliską osobą może ułatwić znalezienie rozwiązania, a przy okazji uwolni część napięcia, które się w Tobie zgromadziło.
Dobrą metodą jest także prowadzenie dziennika. Notuj w nim swoje odczucia, emocje, myśli i opisuj stresujące Cię wydarzenia. Przy każdym z nich zanotuj też radę, która sugerowałaby, jak podejść do podobnych zdarzeń, by nadmiernie się nimi nie stresować. Dzięki temu zrozumiesz, co Cię stresuje najbardziej i wypracujesz mechanizmy lepszego radzenia sobie z sytuacjami stresowymi. Pisemne wypowiedzi, ćwiczenia i medytacja zmniejszają poziom stresu, a wzmacniają poczucie szczęścia.
Chroniczny stres może prowadzić do bardzo przykrych konsekwencji zarówno w obszarze zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Dlatego, jeśli pomimo samodzielnej pracy nad stresem, nie jesteś w stanie się go pozbyć, zgłoś się po pomoc do specjalistów – lekarza oraz psychoterapeuty. Poprawisz dzięki temu jakość swojego życia i zwiększysz swoje poczucie szczęścia! Przeczytaj również, jak pozbyć się przesilenia jesiennego.
