Trądzik hormonalny – objawy, przyczyny, leczenie

Trądzik hormonalny – co to jest i jakie są jego objawy?

Trądzikiem hormonalnym nazywamy wszelkie zmiany trądzikowe, które pojawiają się na skutek zaburzeń hormonalnych. Dotyka on dorosłych, najczęściej kobiet, pomiędzy 30. a 50. r.ż. W trądziku hormonalnym pojawiają się ropne wypryski (pryszcze) – w okolicy żuchwy, policzków, szyi, niekiedy również na plecach. Do tego mogą występować zaskórniki otwarte i zamknięte, a cała cera może być przetłuszczona.

Trądzik przed okresem

Kilka dni przed miesiączką spada poziom progesteronu we krwi, co powoduje m.in. otwarcie się porów skóry. Dzięki temu bakterie mogą z łatwością się do nich przedostać i wywołać stan zapalny w postaci ropnego wyprysku. 

Badania hormonalne na trądzik

Jeśli podejrzewasz u siebie trądzik hormonalny, koniecznie wykonaj badania hormonalne na trądzik, które zweryfikują, czy to właśnie hormony są przyczyną zmian skórnych. 

Jakie badania na trądzik wykonać?

• TSH, FT4 - zaburzenia tarczycy mogą wpływać na rozwój zmian skórnych.
• FSH i LH - zaburzenia hormonalne mogą mieć wpływ na produkcję sebum przez gruczoły łojowe i stanowić czynnik przyczyniający się do trądziku.
• Prolaktyna - nadmierny poziom prolaktyny może wpływać na równowagę hormonalną organizmu, co z kolei może mieć znaczenie w patogenezie trądziku.
• Testosteron - w trądziku hormonalnym zwiększone wydzielanie testosteronu może prowadzić do zwiększonej produkcji sebum przez gruczoły łojowe, co z kolei sprzyja powstawaniu zatkanych porów skóry i rozwojowi zmian trądzikowych.
• DHEA-SO4 - trądzik hormonalny często jest związany z nadmierną produkcją hormonów płciowych, w tym DHEAS, który może prowadzić do zwiększonej produkcji sebum przez gruczoły łojowe i powstawania zmian trądzikowych.
• SHBG - zmiany poziomu SHBG mogą mieć wpływ na poziomy wolnych hormonów płciowych, które są biologicznie aktywne i mogą wpływać na funkcje gruczołów łojowych i rozwój trądziku.
• Androstendion - Trądzik hormonalny często jest związany z dysregulacją poziomu androgenów, w tym androstendionu, który może prowadzić do zwiększonej produkcji sebum przez gruczoły łojowe i powstawania zmian trądzikowych.
• Kortyzol - hormon stresu może wpływać na poziom innych hormonów, przyczyniając się pośrednio do wystąpienia trądziku.

Wymienione wyżej badania dostępne są w Pakiecie badań hormonalnych na trądzik. Możesz je wykonać bez wychodzenia z domu w dogodnym dla Ciebie terminie!

Przyczyny trądziku hormonalnego

Bezpośrednią przyczyną trądziku hormonalnego są zaburzenia hormonalne, które z kolei mogą być spowodowane:

• menopauzą, 
• zespołem policystycznych jajników (PCOS), 
• ciążą,
• zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS),
• antykoncepcją hormonalną,
• terapią hormonalną,
• chorobami metabolicznymi.

Dodatkowo objawy trądziku androgennego mogą nasilać takie czynniki jak: niezdrowa dieta (produkty o wysokim indeksie glikemicznym i bogate w cukry proste), spożywanie nabiału (u niektórych osób), niewłaściwa pielęgnacja cery, stres, zanieczyszczenie środowiska czy niedostateczna ilość snu.

Nietolerancja laktozy a trądzik hormonalny

Spożywanie nabiału może nasilać zmiany trądzikowe, ale to NIE laktoza jest tego przyczyną, tylko białka mleka oraz czynnik IGF-1. Kazeina oraz inne białka obecne w mleku u niektórych osób zwiększają produkcję insuliny oraz czynnika IGF-1 – który znacząco nasila łojotok. 

Leczenie trądziku hormonalnego

Leczenie trądziku androgennego obejmuje stosowanie leków, ziół, suplementów, przestrzeganie zdrowej diety i odpowiednią pielęgnację cery. Na równowagę hormonalną wpływa wiele czynników, dlatego do leczenia należy podejść holistycznie (całościowo). Stosowanie leków na trądzik bez przywiązywania wagi do pielęgnacji i diety, tylko tymczasowo złagodzi objawy skórne, ale nie wyeliminuje ich przyczyny. Dlatego w leczeniu trądziku hormonalnego tak ważne jest działanie na wielu obszarach.

Leki na trądzik hormonalny

Wśród leków na trądzik hormonalny wyróżnia się:

• leki przeciwandrogenowe – najczęściej w postaci doustnej antykoncepcji hormonalnej;
• doustne lub miejscowe antybiotyki np. klindamycyna, erytromycyna;
• retinoidy – w postaci maści lub doustnej terapii izotretynoiną (np. Izotekiem).

Czy są tabletki na trądzik hormonalny bez recepty?

Tabletki na trądzik są dostępne jedynie na receptę. Natomiast niektóre leki na trądzik w postaci maści są dostępne w aptekach bez recepty.

Zioła na trądzik hormonalny

Zioła na trądzik mogą wspomóc detoksykację organizmu, co z kolei może przełożyć się na mniejszą ilość stanów zapalnych (pryszczy). Wśród ziół o działaniu antyoksydacyjnym, wyróżnia się:

• zieloną i białą herbatę;
• skrzyp polny;
• szałwię;
• ostropest plamisty;
• pokrzywę;
• skrzyp polny.

Zioła na trądzik należy spożywać w postaci naparu. Szałwię, zieloną i białą herbatę można również stosować miejscowo na zmiany.

Trądzik hormonalny – dieta i suplementacja

Odpowiednia dieta, a w razie konieczności także suplementacja, mają niebagatelne znaczenie w leczeniu trądziku hormonalnego. Dieta powinna bazować na produktach naturalnych, bogatych w składniki o działaniu przeciwzapalnym tj. kwasy omega-3, witaminę D, witaminy z grupy B, antyoksydanty (witaminy A, C, E), cynk i selen.

Osoby zmagające się trądzikiem powinny ograniczyć spożycie tłustego mięsa i jego przetworów. Produkty te mogą zawierać antybiotyki i hormony, które nasilają objawy trądziku. Wybieraj dobrej jakości chude mięso ze sprawdzonych źródeł.

Warto też ograniczyć, a nawet całkowicie wyeliminować nabiał. Badania wskazują związek pomiędzy zwiększonym spożyciem nabiału a nasileniem się zmian trądzikowych.

Pamiętaj, że codzienny jadłospis powinien uwzględniać Twoje indywidualne potrzeby, tryb życia i ewentualną obecność chorób współistniejących. Dlatego warto skonsultować się z dietetykiem, który weźmie te wszystkie aspekty pod uwagę i zaproponuje najlepsze dla Ciebie rozwiązanie. Konsultacja dietetyczna jest wręcz obowiązkowa w sytuacji, kiedy rozważasz jakąkolwiek suplementację – nieodpowiednio dobrane suplementy nie tylko Ci nie pomogą, ale mogą wręcz zaszkodzić.

Odpowiednia pielęgnacja cery trądzikowej

Cera trądzikowa wymaga jednocześnie zdecydowanego i delikatnego podejścia. Pielęgnacja powinna skupiać się na dokładnym oczyszczaniu skóry, ale w taki sposób, by nie naruszać naturalnej bariery wodno-lipidowej oraz nie zaburzać równowagi mikrobiologicznej. Należy także pamiętać o odpowiednim nawilżeniu skóry, aby nie dopuszczać do jej przesuszenia – sucha skóra będzie silniej się przetłuszczać, a nadmiar łoju stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii. W celu doboru odpowiedniej pielęgnacji skóry trądzikowej warto skonsultować się z dermatologiem lub kosmetologiem.