Najważniejsze informacje o badaniu
Badanie FT4 polega na oznaczeniu wolnej frakcji tyroksyny - hormonu produkowanego przez tarczycę. Parametr pełni istotną rolę w ocenie stanu czynnościowego tego organu, należy go jednak interpretować wraz z innymi wskaźnikami tarczycowymi (FT3, TSH).
Badane parametry
Częstotliwość wykonywania badania FT4
W przypadku otrzymania nieprawidłowego wyniku TSH, uzupełnia się diagnostykę o oznaczenie hormonów tarczycy (FT3 i FT4). Badanie krwi FT4 jest wykonywane również w przypadku monitorowania leczenia nadczynności i niedoczynności tarczycy.
Wskazania do wykonania badania poziomu tyroksyny
FT4 to parametr wykorzystywany głównie w rozpoznawaniu i monitorowaniu chorób tarczycy. Aby uzyskać pełną ocenę funkcjonowania tego organu, FT4 oznacza się wraz z innymi parametrami (FT3, TSH).
Zazwyczaj lekarz podejmuje decyzję o skontrolowaniu poziomu tyroksyny wolnej na podstawie wywiadu i objawów pacjenta wskazujących na niedoczynność lub nadczynność tarczycy. O nieprawidłowościach w działaniu tego narządu świadczą objawy takie jak:
- chłodna skóra, uczucie ciągłego zimna;
- suchość skóry;
- problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała (zarówno tycie, jak i chudnięcie bez wyraźnej przyczyny);
- biegunki lub zaparcia;
- problemy ze snem (senność bądź bezsenność);
- osłabienie;
- nadmierne pocenie się;
- zaburzenia miesiączkowania.
FT4 badanie wykonuje się u osób z powiększonym gruczołem, tzw. wolem, a także guzkami tarczycy. Jest ono przydatne również w diagnozowaniu niepłodności u kobiet. W obu tych sytuacjach oznaczenie FT4 zleca się, kiedy TSH nie mieści się w zakresie referencyjnym.
Dlaczego warto wykonywać badanie stężenia FT4?
FT4 to jeden z trzech hormonów (obok FT3 i TSH), od ilości których zależy prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. Ponadto wolna tyroksyna ma istotne znaczenie dla wielu procesów w organizmie. FT4 wspiera przemianę materii i prawidłowe działanie układu nerwowego. Odpowiada za rozdrabnianie tłuszczów, przyswajanie glukozy z układu pokarmowego, pobudza procesy utleniania w tkankach, wpływa na czynność gruczołów płciowych oraz reguluje laktację.
Warto zatem kontrolować poziom FT4, aby ustrzec się przed przykrymi konsekwencjami niedoczynności lub nadczynności tarczycy oraz zadbać o ogólny stan zdrowia i dobre samopoczucie.
Badane parametry
Wolna tyroksyna (FT4) jest aktywną formą tyroksyny (T4) wytwarzanej w tarczycy. Dlaczego w badaniach oznacza się FT4, a nie T4? Otóż pomiar T4 dostarcza informacji o całkowitej ilości hormonu, który w 99% jest nieaktywny wskutek związania z białkami krwi. Do tkanek mogą przechodzić jedynie hormony wolne i tylko w takiej postaci mają one wpływ na komórki organizmu, dlatego oznaczenie poziomu FT4 ma dużo większe znaczenie diagnostyczne niż pomiar T4.
Warto podkreślić, że tyroksyna współdziała z trójjodotyroniną (T3), a uwalnianie wolnych frakcji tych hormonów (FT3 i FT4) jest możliwe dzięki tyreotropinie (TSH). To właśnie TSH, wydzielane przez przysadkę mózgową, steruje pracą FT3 i FT4.
Pełna lista badanych parametrów
- FT4Wolna, aktywna postać tyroksyny (tetrajodotyroniny T4) - hormonu tarczycy wpływającego na ogólny metabolizm organizmu.
Przygotowanie do badania
![]()
Przed badaniem poinformuj lekarza o stosowanych lekach. Niektóre substancje mogą mieć wpływ na wynik badania, dlatego lekarz może zalecić wstrzymanie się z przyjmowaniem leków przed pobraniem.
![]()
Na badaniu nie musisz być na czczo, warto jednak wykonać je w godzinach porannych.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik
Badania tarczycy FT4 nie powinno się wykonywać u osób w trakcie leczenia heparyną oraz niedługo po zakończeniu terapii.
Negatywny wpływ na wynik może mieć również obecność we krwi przeciwciał heterofilnych, HAMA.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Warto zaznaczyć, że pomiar FT4 zyskuje wartość diagnostyczną w zestawieniu z dwoma innymi parametrami (FT3, TSH).
Na niedoczynność tarczycy najczęściej wskazuje obniżony poziom FT3 i FT4 przy wysokich wartościach TSH. W przypadku niedoczynności skąpoobjawowej FT3 i FT4 mogą być prawidłowe, natomiast TSH - podwyższone.
Obniżony poziom FT4 występuje również w przypadku niedoboru jodu oraz w wyniku terapii tyreostatykami.
Nadczynność tarczycy najczęściej rozpoznaje się po obniżonym TSH przy podwyższonych stężeniach FT3 i FT4. Nadczynność skąpoobjawowa występuje, gdy FT3 i FT4 mieszczą się w normie, a TSH jest niskie.
Podwyższone FT4 może być również efektem leczenia niedoczynności tarczycy tyroksyną.
W jakich miastach możesz wykonać badanie?
Badanie możesz zamówić w następujących miastach oraz ich okolicach: Warszawa, Kraków, Trójmiasto (Gdańsk, Gdynia, Sopot), Wrocław, Poznań, Łódź, Katowice, Chorzów, Tychy, Bytom, Zabrze, Dąbrowa Górnicza, Ruda Śląska, Sosnowiec, Szczecin, Gliwice, Lublin, Rzeszów, Częstochowa, Bielsko-Biała.
