Progesteron – objawy odchyleń od normy, sposoby leczenia

Od czego zależy poziom progesteronu?

Poziom progesteronu zależy od płci i wieku. Mężczyźni, dziewczynki i kobiety po menopauzie mają naturalnie niższy poziom progesteronu. Ponadto hormon ten zmienia swoje stężenie w zależności od fazy cyklu miesiączkowego oraz ciąży. Sprawdź: progesteron w ciąży.

Progesteron a cykl miesiączkowy

W fazie lutealnej, czyli przed krwawieniem menstruacyjnym, progesteron osiąga najwyższe wartości. Progesteron przed okresem powinien wynosić 1,83 – 23,9 ng/ml, choć normy mogą się różnić między laboratoriami.

Progesteron u mężczyzn

Progesteron jest też obecny w organizmie mężczyzn, choć w zdecydowanie mniejszym stężeniu i odpowiada za regulację funkcji seksualnych. Jego poziom może też wpływać na libido, choć jego rola w tej kwestii jest mniej istotna niż u kobiet. Progesteron bierze też udział w produkcji nasienia, co wpływa na męską płodność.

Niedobór progesteronu – objawy

O niskim poziomie progesteronu u kobiet świadczą takie objawy jak:

• nieregularne miesiączki lub zatrzymanie miesiączki;
• trudności z zajściem w ciążę lub jej utrzymaniem;
• zmęczenie;
• obniżony nastrój;
• krwawienia międzymiesiączkowe;
• niepokój;
• wahania nastroju;
• migreny.

Ponieważ niedobór progesteronu może zachwiać całą gospodarką hormonalną, mogą wystąpić również takie symptomy jak:

• zwiększenie masy ciała,
• obniżone libido,
• obfite miesiączki,
• tkliwość piersi.

Jak szybko podnieść progesteron?

Wśród znanych metod wymienia się:

1. Stosowanie progesteronu w kremie bezpośrednio na waginę. Badanie Glazenera, Bailey i Hull wskazało, że stosowanie 200-400 g progesteronu w takiej formie co 12 godzin przez 5 dni podczas fazy folikularnej spowodowało szybki wzrost progesteronu u kobiet.
2. Globulki dopochwowe z progesteronem stosowane w fazie lutealnej.

W przypadku spadku progesteronu powiązanego z menopauzą można rozważyć zastępczą terapię hormonalną.

Naturalne sposoby na podniesienie progesteronu

Naturalne sposoby na podniesienie progesteronu to:

1. Spożywanie produktów bogatych w witaminę B i C, cynk oraz magnez, np.:
   1. ciecierzyca,
   2. małże,
   3. wołowina,
   4. jajka,
   5. owoce cytrusowe,
   6. papryka,
   7. truskawki,
   8. brokuły,
   9. marchew,
   10. szpinak,
   11. orzechy i nasiona,
   12. drób,
   13. zielone warzywa,
   14. fasola.
2. Wysypianie się. Dbanie o 7-9 godzin snu w trakcie doby wspiera gospodarkę hormonalną, a ponadto poprawia samopoczucie, odporność i koncentrację. Masz problemy ze snem? Przeczytaj artykuł.
3. Ograniczanie stresu. Jeśli znajdujesz się pod wpływem silnego stresu, zwłaszcza od dłuższego czasu, może dojść do przekształcania progesteronu w kortyzol w organizmie. Wybierz technikę relaksacyjną, która pomoże Ci odetchnąć po ciężkim dniu. Sprawdź, jak długotrwały stres wpływa na organizm.
4. Regularna i umiarkowana aktywność fizyczna. Ćwiczenia mogą być jedną z metod radzenia sobie ze stresem oraz utrzymywania prawidłowej masy ciała – oba te czynniki są ważne dla równowagi hormonalnej. Otyłość może bowiem prowadzić do nadmiernej produkcji estrogenów, co zaburzy balans w organizmie. Warto też wziąć pod uwagę, że wyczynowy sport u kobiet może rozregulować całą gospodarkę hormonalną.

Za wysoki progesteron – objawy

Podwyższony progesteron daje objawy typowe dla zespołu napięcia miesiączkowego (PMS):

• tkliwość piersi,
• wzdęcia,
• niepokój,
• zmęczenie,
• wahania nastroju,
• obniżone libido,
• zwiększenie masy ciała.

Jak obniżyć progesteron?

Jeśli nie jesteś w ciąży, a progesteron jest ponad normę, może wskazywać to na poważne problemy zdrowotne takie jak zespół policystycznych jajników, niewydolność wątroby czy nadczynność nadnerczy. Skonsultuj się z lekarzem, aby uzupełnić diagnostykę i ustalić najlepszą dla Ciebie metodą obniżania progesteronu.

Jak obniżyć progesteron naturalnie?

1. Co obniża progesteron? Badania wskazują, że błonnik! Jedz zatem produkty pełnoziarniste, ryż, kasze, płatki owsiane, migdały i różnego rodzaju owoce.
2. Porzuć palenie – badania pokazują, że poziom progesteronu u kobiet palących jest o 37% wyższy!
3. Ogranicz spożycie kofeiny – im więcej jej pijesz, tym większy może być poziom progesteronu w Twoim organizmie.
4. Przebywaj więcej na słońcu lub rozpocznij suplementację witaminą D, która pomaga zredukować nadmiar progesteronu.

Kiedy badać progesteron?

• Jeśli miesiączkujesz regularnie, badanie progesteronu wykonaj w tzw. fazie lutealnej, czyli w 21.- 23. dniu cyklu. To czas, kiedy poziom progesteronu powinien być najwyższy, co umożliwia jego właściwą ocenę.
• Jeśli badanie progesteronu wykonujesz w celu monitorowania owulacji, zaplanuj badanie między 12. a 14. dniem cyklu.
• Jeśli masz nieregularne miesiączki lekarz może zalecić wykonanie kilku testów w różnych momentach cyklu, aby zrozumieć profil hormonalny.

Zaplanuj badanie w godzinach porannych (7-10), a dzień wcześniej powstrzymaj się od aktywności seksualnej. Badanie warto wykonać wtedy, kiedy doświadczasz opisanych w artykule objawów. Monitorowanie poziomu progesteronu jest szczególnie ważne dla kobiet planujących ciążę.

Badania uzupełniające

Badanie poziomu progesteronu często jest częścią szerszej oceny hormonalnej, zwłaszcza gdy diagnozuje się problemy związane z cyklem menstruacyjnym, płodnością, czy podejrzewa nierównowagę hormonalną. Oto kilka hormonów, które warto zbadać razem z progesteronem, aby uzyskać kompleksowy obraz stanu hormonalnego:

• Estradiol – to główny estrogen produkowany przez jajniki. Pomiar estradiolu wraz z progesteronem może pomóc ocenić równowagę między tymi hormonami, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego, regulacji cyklu menstruacyjnego i utrzymania ciąży.
• LH (hormon luteinizujący) – odgrywa kluczową rolę w regulacji cyklu menstruacyjnego, w tym w indukowaniu owulacji. Badanie LH w połączeniu z progesteronem może pomóc w ocenie funkcji owulacyjnej.
• FSH (hormon folikulotropowy) – istotny dla wzrostu i dojrzewania pęcherzyków jajnikowych. Pomiar FSH wraz z progesteronem i innymi hormonami pozwala ocenić funkcję jajników i równowagę hormonalną.
• Testosteron i inne androgeny – chociaż są to hormony uznawane za „męskie”, odgrywają one ważną rolę również w organizmie kobiet, wpływając na libido, masę mięśniową i gęstość kości. Nieprawidłowy poziom androgenów może wpływać na cykl menstruacyjny i płodność.
  • DHEA-SO4 – androgen produkowany przez nadnercza, który może być przekształcany w inne hormony, w tym estrogeny i testosteron. Jego poziom może być ważny przy diagnozowaniu PCOS (zespołu policystycznych jajników) i innych stanów.
• Prolaktyna – jest produkowana przez przysadkę mózgową i może wpływać na cykl menstruacyjny przez hamowanie owulacji. Wysoki poziom prolaktyny może zakłócać równowagę hormonalną i wpływać na poziomy progesteronu.
• TSH (hormon stymulujący tarczycę) i inne hormony tarczycy (np. FT4). Funkcja tarczycy ma bezpośredni wpływ na równowagę hormonalną, w tym na poziomy progesteronu. Niedoczynność lub nadczynność tarczycy może prowadzić do problemów z płodnością i cyklem menstruacyjnym.

Wszystkie te badania zebrane są w Pakiecie Badań Hormonalnych dla Kobiet uPacjenta. Zbadaj się u Siebie w domu – umów badania już teraz i zyskaj szeroki obraz swojej gospodarki hormonalnej!