Badanie nasienia — jak wygląda i jak się przygotować?

Jak wygląda badanie nasienia?

Badanie nasienia polega na laboratoryjnej analizie parametrów ejakulatu:

• objętości spermy,
• całkowitej liczbie plemników w ejakulacie,
• koncentracji plemników,
• ruchliwości plemników,
• żywotności plemników,
• pH,
• budowy plemników,
• obecności leukocytów,
• obecności przeciwciał przeciwplemnikowych,
• stężenia fruktozy w nasieniu.

Próbkę nasienia zwykle pozyskuje się poprzez masturbację, którą pacjent wykonuje w prywatnej przestrzeni kliniki leczenia niepłodności. W takim pokoju znajdują się materiały erotyczne, które mają na celu ułatwienie uzyskania nasienia. Próbkę do badań oddaje się do sterylnego pojemniczka, który w dalszej kolejności zostaje przekazany do laboratorium. Transport próbki powinien mieć miejsce w ciągu 1 godziny od uzyskania nasienia, aby uniknąć zmian temperatury materiału oraz wyparowaniu wody – to mogłoby zafałszować wyniki badania.

Jak się przygotować do badania nasienia?

Badanie nasienia wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania. Aby wyniki były jak najbardziej wiarygodne, należy:

1. zachować 3-7 dni abstynencji seksualnej do dnia badania;
2. unikać palenia papierosów, jak również spożywania alkoholu, kofeiny oraz wszelkich narkotyków przez 2-5 dni przed badaniem;
3. odstawić wszelkie ziołowe suplementy diety;
4. odstawić leki hormonalne.

Na badaniu dobrze pojawić się zrelaksowanym i wypoczętym. Jeśli czujesz się przeziębiony – najlepiej przełóż badanie.

Jak interpretować wyniki badania nasienia?

Przy badaniu nasienia odnosi się do norm WHO, opisanych niżej.

Dodatkowe badania na płodność mężczyzny

Badanie nasienia to nie jedyne badanie, które pomoże ocenić zdolność Twojego organizmu do zapłodnienia partnerki! Poza analizą nasienia warto wykonać też badania krwi, dzięki którym ocenisz swoją płodność oraz zidentyfikujesz potencjalne problemy zdrowotne, które mogą wpływać na jakość Twojego nasienia. Wykonaj:

• Morfologię krwi – badanie pozwalające ocenić ogólny stan organizmu oraz dostarczające istotnych informacji na temat niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii.
• Pomiar żelaza we krwi – istnieją przesłanki sugerujące, że mężczyźni z niedoborem żelaza mają niższe szanse na efektywne zapłodnienie kobiety. Anemia z niedoboru żelaza może wpływać na produkcję i jakość spermy. Może prowadzić do zmniejszenia liczby plemników (oligozoospermia) lub obniżenia ich ruchliwości (asthenozoospermia), co może utrudniać zapłodnienie.
• Lipidogram – pozwala oszacować ryzyko miażdżycy, nadciśnienia i innych chorób układu krążenia. Nadmierna kumulacja tzw. złego cholesterolu może potęgować stres oksydacyjny w organizmie, który może powodować uszkodzenie komórek generatywnych, obniżając istotnie potencjał płodności.
• Badanie witaminy B12 – to ważna witamina dla prawidłowej regulacji hormonalnej. Niedobór tej witaminy może wpływać na równowagę hormonalną u mężczyzn, co może mieć negatywny wpływ na proces spermatogenezy.
• Badanie kwasu foliowego – niedobór kwasu foliowego może zwiększać ryzyko wystąpienia uszkodzeń genetycznych w plemnikach, co może wpływać na zdolność do zapłodnienia i rozwinięcia zdrowego potomstwa.
• Badanie witaminy D – jest ważna dla prawidłowej produkcji testosteronu, głównego hormonu płciowego u mężczyzn. Niedobór witaminy D może wpływać na poziom testosteronu, co z kolei może wpływać na funkcję rozrodczą. Niedobór witaminy D może być związany z obniżoną jakością nasienia, taką jak zmniejszona liczba plemników, obniżona ruchliwość czy zmieniona morfologia. Poprawa poziomu witaminy D może przyczynić się do poprawy tych parametrów nasienia.
• Badanie tesosteronu – testosteron odgrywa rolę w regulacji innych hormonów w organizmie mężczyzny, takich jak LH (hormon luteinizujący) i FSH (hormon folikulotropowy). Te hormony są niezbędne do prawidłowej funkcji jąder i produkcji plemników. Niski poziom testosteronu może prowadzić do zaburzeń równowagi hormonalnej, co może mieć negatywny wpływ na płodność
• Badanie inhibiny B – hormon ten jest odpowiedzialny za produkcję plemników: reguluje ujemne sprzężenie zwrotne na przysadce mózgowej, hamując wydzielanie hormonu folikulotropowego (FSH), który jest niezbędny dla prawidłowej spermatogenezy. Wysoki poziom inhibiny B jest zazwyczaj związany z dobrą funkcją jąder i prawidłową produkcją plemników.
• Badanie SHBG – SHBG wiąże się z testosteronem we krwi, co zmniejsza ilość wolnego testosteronu dostępnego dla tkanek docelowych. Wysoki poziom SHBG może prowadzić do zmniejszenia poziomu wolnego testosteronu, co może wpływać na funkcję rozrodczą mężczyzn. Wolny testosteron odgrywa istotną rolę w produkcji plemników i regulacji innych procesów związanych z płodnością.
• Badanie prolaktyny – nadmierna produkcja prolaktyny może powodować zaburzenia funkcji jąder, takie jak zmniejszenie produkcji testosteronu, który jest istotny dla prawidłowej spermatogenezy.
• Badanie FSH – hormon niezbędny do prawidłowej produkcji plemników w jądrach. Wysoki poziom FSH może wskazywać na niewydolność jądrową, czyli niewystarczającą produkcję plemników, co może wpływać negatywnie na płodność.
• Badanie LH – odpowiedni poziom LH jest niezbędny dla prawidłowej produkcji testosteronu, który odgrywa kluczową rolę w procesie spermatogenezy (produkcji plemników).
• Współczynnik HOMA-IR – insulinooporność może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, takich jak podwyższony poziom insuliny, podwyższony poziom estrogenów i obniżony poziom testosteronu. Obniżony poziom testosteronu może wpływać na funkcję rozrodczą, w tym na produkcję plemników.
• Badanie estradiolu – estradiol wpływa na funkcję jąder, w tym na ich rozmiar, morfologię i funkcję. Zaburzenia w produkcji lub metabolizmie estradiolu mogą wpływać na funkcję jąder i zdolność do produkcji plemników.
• Przeciwciała przeciwplemnikowe – przeciwciała przeciwplemnikowe wiążą się z antygenami plemników, powodując zlepianie plemników (aglutynację), upośledzenie ruchliwości, zdolności łączenia się z komórką jajową i penetracji błony komórki jajowej.

Wszystkie te badania znajdziesz w Pakiecie Badań na Płodność dla Mężczyzn uPacjenta, czyli u Ciebie. Usługa pobrania krwi w domu pozwala na łatwe wplecenie troski o swoje zdrowie w plan dnia: wizyta specjalisty medycznego trwa ok. 12 minut, dzięki czemu zdążysz zbadać się nawet przed wyjściem do pracy.

A może przygotowujesz się do badania nasienia w ramach procedury in vitro? Badania krwi wykonane przed zabiegiem pomogą ocenić Twoje szanse na zostanie ojcem! Jakie badania wykonać?

1. Kariotyp – wykorzystywany jest do identyfikacji zmian w liczbie lub strukturze chromosomów, które mogą być przyczyną różnych chorób genetycznych i zespołów wad wrodzonych. W przypadku par, które mają trudności z zajściem w ciążę, kariotyp może pomóc zidentyfikować ewentualne aberracje chromosomowe, które mogą być przyczyną niepłodności lub powtarzających się poronień.
2. Badanie CFTR – czyli analiza genetyczna przeprowadzana u mężczyzn w celu oceny zdrowia reprodukcyjnego oraz wykrywania potencjalnych zaburzeń genetycznych. Mutacje w genie CFTR mogą prowadzić do choroby zwanej mukowiscydozą, która jest dziedziczną chorobą genetyczną o charakterze autosomalnym recesywnym.
3. Mikrodelecje chromosomu Y (AZF) – test genetyczny, który ocenia obecność lub brak mikrodelecji na chromosomie Y u mężczyzn. Chromosom Y zawiera geny związane z płodnością u mężczyzn, w tym geny związane z produkcją plemników. Mikrodelecje w określonych regionach chromosomu Y mogą powodować niedobory produkcji plemników i mogą być przyczyną azoospermii (braku plemników w ejakulacie) lub oligozoospermii (obniżonej liczby plemników).
4. Badania na choroby przenoszone drogą płciową:
   1. HIV
   2. Hbs antygen
   3. Kiła VDRL
   4. anty-HCV
5. Grupa krwi – znając grupę krwi ojca, można przewidzieć ewentualne ryzyko niezgodności grupowej między matką a płodem. To szczególnie istotne w przypadku, gdy matka jest RhD- a ojciec (i tym samym płód) może być RhD+. Istnieje wówczas ryzyko konfliktu serologicznego, co z kolei może spowodować powikłania podczas porodu. W takich przypadkach lekarz prowadzący będzie mógł podjąć odpowiednie środki, takie jak profilaktyczne podanie immunoglobuliny anty-RhD w celu minimalizacji ryzyka komplikacji.

Wybierz Pakiet Badań przed In Vitro dla Mężczyzn i zaoszczędź czas i nerwy. Zbadaj się w domu, na swoich warunkach.

Poznaj sposoby, które pomogą przygotować Twój organizm do zostania ojcem!

Eksperci podkreślają, że podobnie jak u kobiet, na płodność mężczyzny ma wpływ prowadzony styl życia oraz choroby takie jak: otyłość, nadciśnienie lub cukrzyca. Dlatego dobrą praktyką, poza badaniami płodności, będzie wprowadzenie poniższych zmian w stylu życia. Co ważne: zmiany te wprowadź na 3 miesiące przed rozpoczęciem starań o dziecko. To właśnie tyle trwa proces produkcji plemników, dlatego jeśli chcecie zauważyć efekty – dajcie sobie czas i zadbajcie o siebie na wszystkich płaszczyznach.

1. Prowadź zdrową, przeciwzapalną dietę, bogatą w warzywa, owoce i wapń, zawierającą białko pochodzące z różnorodnych źródeł (czyli nie tylko mięso, ale także jaja, rośliny strączkowe czy ryby), jak również zdrowe tłuszcze (np. z awokado lub oliwy z oliwek). Unikaj też słodyczy, fast-foodów i gotowych dań.
2. Dbaj o aktywność fizyczną – badania pokazują, że mężczyźni, którzy są aktywni, mają więcej testosteronu oraz lepszą jakość nasienia niż ci, którzy prowadzą siedzący tryb życia.
3. Utrzymuj prawidłową masę ciała – badania sugerują, że nadwaga i otyłość zmniejszają męską płodność. Dlatego jeśli chcesz zostać ojcem, pilnuj, aby Twoje BMI mieściło się w zakresie 18,5-24,99.
4. Porzuć nałogi – alkohol czy papierosy to nie tylko czynniki sprzyjające nowotworowi (a chyba chciałbyś nacieszyć się rodzicielstwem jak najdłużej, prawda?). Częste picie alkoholu przyczynia się do obniżenia poziomu testosteronu, zmniejszonej produkcji spermy oraz wzrostu estradiolu, jak również parametrów wątrobowych.
5. Ograniczaj stres. Luz i radość z seksu to czynnik wspomagający zapłodnienie – pomaga zarówno kobietom, jak i mężczyznom! Brytyjska Służba Zdrowia podkreśla, że stres może zmniejszać produkcję spermy, a także obniżać libido u obojga partnerów. Wypróbuj sposoby na stres i zrelaksuj się!
6. Wysypiaj się – sen to czas regeneracji organizmu.
7. Jeśli okaże się to konieczne (najlepiej na podstawie badań), rozpocznij suplementację tych witamin, które wspomagają produkcję nasienia, czyli:
   1. witaminy A, C i E – zmniejszają one tzw. stres oksydacyjny, czyli (w dużym uproszczeniu) ukryty stan zapalny w organizmie, który jest skorelowany ze zmniejszeniem się ruchliwości plemników;
   2. cynku – jest to pierwiastek, który chroni przed wspomnianym wyżej stresem oksydacyjnym, bierze również udział w produkcji spermy i podtrzymywania żywotności plemników;
   3. żelaza.