Pocenie się jest naturalną i normalną funkcją organizmu ludzkiego. Pot chroni przed przegrzaniem, poprzez schładzanie ciała. Gruczoły potowe, w których produkowany jest pot zlokalizowane są niemal na całej powierzchni ciała, niemniej jednak najwięcej znajduje się na podeszwach stóp, pod pachami i na wewnętrznych stronach dłoni. Pocenie jest szczególnie zauważalne podczas upałów, nie można jednak zaniedbać nawadniania w zimie, szczególnie podczas uprawiania sportów.
Nie unikaj za wszelką cenę pocenia się. Oczywiście plamy z potu nie są przyjemne i nie wyglądają estetycznie, zazwyczaj towarzyszy im nieprzyjemny i ostry zapach. Specyficzny zapach potu zależy od bakterii, które go rozkładają, a bytują na skórze każdego człowieka. Pot nie jest społecznie tolerowany, kojarzy się z brakiem dbałości o higienę osobistą. Na rynku (zarówno w drogeriach jak i aptekach) dostępne są różne specyfiki pomagające „pozbyć się” potu.
Nie warto jednak za wszelką cenę przesadzać w „maskowaniu” potu, gdyż pełni w organizmie człowieka istotne funkcje i może stać się dobroczynnym regulatorem.
Jak działa proces pocenia?
Kiedy na zewnątrz robi się coraz cieplej, podnosi się wewnętrzna temperatura ciała. Aby uniknąć przegrzania, organizm rozpoczyna proces rozpraszania ciepła, przekierowuje krew do skóry. Rozpoczyna się proces pocenia, a na skórze powstaje charakterystyczna warstwa wilgoci, która odparowując z ciała, chłodzi je.
Z czego składa się pot?
Wydzielina gruczołów potowych, inaczej pot składa się w zdecydowanej większości (98%) z wody i soli NACl (około 0,6-0,8%), a także tłuszczy, amoniaku, kwasu mlekowego, mocznika, węglowodanów oraz ważnych związków mineralnych jak sód, wapń, magnez, potas. Ma specyficzny słonawy smak. Skład potu zależy również od tego w jaki sposób jest wydzielany ze skóry. Może być wydalany podczas uprawiania sportu, sytuacji stresowych (wydzielany „stale”) lub może być wydzielany „przerywanie” fizjologicznie, kiedy regulacja ciepłoty ciała nie zwiększa się. Skład potu jest również zależny od diety, warunków klimatycznych oraz czynników hormonalnych.
Co powoduje nadmierne pocenie się?
Aby utrzymać stałą temperaturę ciała proces pocenia się jest niezbędny. Chroni przed przegrzaniem organizmu, zapewnia utrzymanie stałej temperatury ciała. Występują też sytuacje w życiu codziennym, które mają wpływ na zwiększoną potliwość organizmu. Jest kilka czynników, które w znaczący sposób wpływają na intensywność pocenia się.
Za nadmierne, nienaturalne pocenie się mogą odpowiadać m.in.: nadwaga i otyłość, czynniki genetyczne, nadmierne spożywanie alkoholu, duży stres, menopauza, czynniki genetyczne, intensywny wysiłek fizyczny, wysokie temperatury, połóg.
Pocenie się podczas choroby także może występować i ma to miejsce w trakcie infekcji z towarzyszącą wysoką gorączką oraz podczas spożywania pikantnych potraw i przypraw. Oprócz szkodliwych matabolitów z organizmu wydalane są również cenne pierwiastki. Dla zachowania odpowiedniej równowagi wodno-elektrolitowej musi być zachowany właściwy bilans traconych z potem pierwiastków. Jak zatem uzupełnić potas, sód, wapń i magnez?
Jak uzupełnić elektrolity?
Oprócz picia wody, warto włączyć do diety naturalne izotoniki oraz produkty bogate w te pierwiastki. Jak jednak uzupełnić elektrolity? Okazuje się, że występują one przede wszystkim w warzywach i owocach. Dlatego szczególnie polecam owocowe sałatki czy odżywcze warzywne zupy. To zdecydowanie lepszy wybór niż sięganie po gotowe, słodkie batony. Osoby, które regularnie trenują lub uprawiają sport wyczynowo powinny sięgnąć po specjalistyczne napoje izotoniczne węglowodanowo – elektrolitowe, które oprócz tego, że są dobrym źródłem energii uzupełniają skład elektrolitowy krwi.
Potas - oprócz tego, że reguluje gospodarkę wodną - wpływa również na pracę nerek. Skurcz mięśni i szybka akcja serca mogą być oznaką niedoboru tego pierwiastka. Aby temu zapobiec, włącz do diety buraki (barszcz czerwony, botwinka lub jako składnik chłodnika), pomidory, suszone morele, figi, szpinak. Sporo zawiera go także łosoś atlantycki.
Sód jest cennym minerałem, biorącym udział w procesach metabolicznych, regulowaniu pH organizmu oraz w procesach metabolicznych. Oprócz potu, codziennie wydalany jest z moczem. Dlatego warto sięgnąć po produkty uzupełniające ten pierwiastek. Ale nie można przesadzić, gdyż sód w nadmiarze osłabia kości, wywołuje nadciśnienie zaburza pracę układu trawienia i krążenia. Należy unikać produktów wysoko przetworzonych, bogatych w sól, napojów gazowanych. Dobre źródła sodu to kiszonki (zakwasy/DOMS), oliwki, przetwory rybne, sos sojowy, sery.
Kolejnym elektrolitem wydalanym z potem jest magnez, który pełni bardzo ważne funkcje w organizmie, wpływa na szereg procesów, które w nim zachodzą. Bogatym źródłem magnezu są kakao, płatki owsiane, pieczywo razowe, kasza gryczana, groch, fasola, łosoś, makrela.
Nie zapominaj, że z potem tracisz również wapń, której niedobór objawia się charakterystycznym mrowieniem i drętwieniem kończyn, skurczem mięśni. Poza tym wapń jest składnikiem budulcowym kości oraz zębów. Jego bogactwo znajduje się przede wszystkim w przetworach mlecznych, serach żółtych i pleśniowych, maślankach, jogurtach. Sięgnij również po sardynki, szprotki, orzechy, migdały, tofu czy szpinak.
Jak ograniczyć nadmierne pocenie się?
Jeżeli czujesz, że nadmiernie się pocisz, sprawdź, czy robisz wszystko by ten proces uregulować. Ważne, by całkowicie nie hamować wydzielania się potu. Pierwsza zasada to dbać o właściwą higienę osobistą. Zamiast kąpieli w gorącej wodzie, lepiej postaw na chłodniejszy prysznic. Zachowaj umiar w spożywaniu kawy i czarnej herbaty (zamiast tego sięgnij po napary ziołowe np. z mięty lub pokrzywy), zrezygnuj z alkoholu. Unikaj żywności przetworzonej i fast-foodów. Pamiętaj, że spożywane w nadmiarze cebula, czosnek i por mogą mieć wpływ na nieprzyjemny zapach potu.
Poza tym pamiętaj, że warto od czasu do czasu porządnie się wypocić. Szczególnie w sytuacjach, gdy czujesz, że „coś Cię bierze”. Jeżeli z kolei chcecie poczuć się zrelaksowani, polecam seans w saunie. Doskonale wpływa na strefę psychiczną i fizyczną.
