Choroby zakaźne a ciąża. Czy mogą jej zagrażać?
Nie wszystkie choroby zakaźne są niebezpieczne dla ciąży. Część z nich zupełnie nie ma wpływu na ciążę, podczas gdy inne mogą być przyczyną trudności z zajściem w ciążę, zakłócenia prawidłowego przebiegu ciąży (zwiększają ryzyko poronienia), a nawet wad rozwojowych płodu.
Część chorób może przejść z matki na dziecko już na etapie ciąży. Dlatego poza standardowymi badaniami w ciąży warto przebadać się pod kątem najbardziej zagrażających ciąży chorobom zakaźnym już na etapie planowania dziecka, a następnie co najmniej dwukrotnie powtórzyć badania w I i III trymestrze.
Świadomość choroby umożliwia wprowadzenie leczenia bezpiecznego dla płodu i wyeliminowania niepożądanych skutków choroby.
Choroby zakaźne potencjalnie zagrażające ciąży - jak się nimi zarażamy?
Choroby zakaźne mogą przenosić się pomiędzy organizmami w sposób pośredni lub bezpośredni. Niektórymi chorobami, takimi jak np. grypa, zarażamy się drogą kropelkową (czyli np. kiedy kichniemy i śluz z dróg oddechowych unosi się w powietrzu w postaci drobnych kropelek).
Inne wirusy docierają do nas poprzez inokulację, czyli ekspozycję na zarażoną krew, np. poprzez naruszenie ciągłości tkanek z naruszeniem zasad odpowiedniej higieny (przykładowo podczas niesterylnego zabiegu kosmetycznego lub podczas dożylnego zażywania narkotyków).
Możemy także zarazić się drogą pokarmową, kiedy zjemy niedogotowane mięso lub wypijemy zanieczyszczoną wodę. Czasami również kontakt ze zwierzętami, np. szczurami, może narazić nas na zakaźne choroby [1].
Bezpośrednimi sposobami zarażenia są kontakty płciowe oraz tzw. droga wertykalna, czyli przejście choroby z matki na dziecko przez łożysko (w trakcie ciąży), w trakcie porodu lub przy karmieniu piersią [1].
Na jakie choroby zakaźne powinna zwrócić uwagę przyszła mama?
Właśnie przez wzgląd na możliwość zakażenia wertykalnego przyszłe mamy powinny przeprowadzić badania pod kątem chorób zakaźnych, które mogą przejść na dziecko. Warto je wykonać co najmniej dwa razy w trakcie ciąży, nawet jeśli nie występują żadne objawy. Choroby zakaźne niebezpieczne w ciąży, często nie dają alarmujących symptomów, przez co wyjątkowo łatwo je przeoczyć.
Choroby zakaźne powodujące problemy z zajściem w ciążę
Chlamydioza to choroba przenoszona drogą płciową. Może być przyczyną niepłodności, sprzyja też implantacji zarodka poza macicą, a także niesie także ryzyko problemów z utrzymaniem ciąży lub przedwczesnego porodu [2].
Choroby niebezpieczne dla rozwoju płodu
Pozycjami, które mogą negatywnie wpłynąć na rozwój płodu, jest m.in. pewien powszechny wirus: cytomegalia (CMV). Większość z nas, nawet o tym nie wiedząc, przeszła już zakażenie wirusem CMV. Szacuje się, że w Europie Centralnej nawet 80% populacji ma już przeciwciała przeciwko niemu [3]. Jednak zakażenie cytomegalią w ciąży może być groźne dla zdrowia płodu i prowadzić m.in. do wad układu nerwowego, zmianach w wątrobie lub głuchoty [4]. Na szczęście zakażenie CMV w trakcie ciąży ma miejsce w zaledwie 0,4 - 4,4% ciąż i wywołuje ciężkie objawy u naprawdę niewielkiej liczby płodów [3].
Różyczka to kolejna popularna choroba, która zwykle przebiega łagodnie, jednak w przypadku ciąży może negatywnie wpłynąć na rozwój płodu. Zarażenie wirusem różyczki może w szczególności wpłynąć na słuch, serce i wzrok noworodka, a także na upośledzenie umysłowe lub ubytki kości. Zarażenie się różyczką jest najgroźniejsze w 1. trymestrze ciąży [5].
Choroby zagrażające ciąży
Prawowirus B19 to również bardzo powszechny wirus. Szacuje się, że 60% populacji zostanie w swoim życiu nim zainfekowana, często nawet o tym nie wiedząc. Większość zakażeń wewnątrzmacicznych (czyli z matki na płód) nie pozostawia trwałych następstw, jednak obecność tego wirusa w organizmie kobiety może zakłócić przebieg ciąży [6]. Inną chorobą, która niesie ryzyko poronienia, jest toksoplazmoza [7], a także choroba bostońska, do której zarażenia doszło w trakcie I trymestru ciąży [8].
Choroby zakaźne przenoszone drogą wertykalną
Choroby przenoszone drogą płciową: chlamydioza, kiła oraz wirusem HIV mogą przenieść się z matki na dziecko. Dzieje się tak zwykle, kiedy kobieta nie wie o tym, że jest nosicielką tych wirusów. W przypadku diagnozy szanse na urodzenie zdrowego dziecka wynoszą blisko 100% [9], [10], [11].
Toksoplazmoza, czyli „ta choroba od kota” to tak naprawdę choroba pasożytnicza, którą można zarazić się nie tylko poprzez kontakt z kocimi odchodami, ale również poprzez zjedzenie surowego, zainfekowanego mięsa. Wraz ze stopniem zaawansowania ciąży, wzrasta prawdopodobieństwo przeniesienia pasożyta na dziecko. A to może odbić się na rozwoju płodu, począwszy od wad mózgu, serca, czy płuc, na opóźnieniu w rozwoju intelektualnym kończąc [7].
💡 Nieprawidłowości w rozwoju płodu pomagają wykryć badania prenatalne.
Choroby wątroby w ciąży
U ciężarnych lekarze najczęściej zwracają uwagę na dwie choroby wątroby: wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZWC) oraz cholestazę.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C to podstępna choroba, która długo może nie dawać żadnych objawów. Zarażamy się nią przez kontakt z krwią osoby zakażonej wirusem HCV, najczęściej w sytuacji, gdy nie dotrzymano odpowiednich zasad higieny np. podczas przyjmowania zastrzyku, w salonach tatuażu, zakładach fryzjerskich, gabinetach stomatologicznych lub kosmetycznych, a także podczas stosunków płciowych czy zażywania dożylnie narkotyków [12]. WZWC jest przede wszystkim niebezpieczne dla matki, ponieważ nieleczone może prowadzić np. do raka wątroby. Niezdiagnozowana choroba może także przejść na dziecko, które w momencie narodzin zwykle mają już początkowe stadium chorób wątroby [13].
Cholestaza ciążowa to z kolei schorzenie wątroby, które pojawia się stricte podczas ciąży i ustępuje niedługo po porodzie. Objawia się uporczywym świądem skóry, mającym miejsce najczęściej w III trymestrze ciąży, czasami również żółtaczką. Zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu oraz wystąpienie takich powikłań jak: stres płodowy, czy bradykardia płodu. Bezpośrednio jednak nie zagraża ciąży [14].
Ciąża a choroby zakaźne. Jakie badania profilaktyczne wykonać?
Choroby zakaźne w ciąży mogą być groźne - przede wszystkim, kiedy są niezdiagnozowane. Jednak odpowiednia profilaktyka i przeprowadzenie testów pod kątem chorób zakaźnych redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia przykrych konsekwencji niemal do zera.
Z myślą o kobietach w ciąży powstał dedykowany e-Pakiet infekcyjny. To zestaw badań, który obejmuje testy na większość wymienionych w tekście chorób zakaźnych. Decydując się na e-Pakiet Infekcyjny, zamawiasz pobranie krwi we własnym domu. To bezpieczna forma badania, a do tego bardzo wygodna! Ty odpoczywasz, masz więcej czasu na planowanie dziecięcego pokoiku i nie denerwujesz się kolejkami w przychodni, a do tego zyskujesz pełną wiedzę na temat swojego zdrowia dzięki wynikom, które odbierasz online.
Zobacz, jakie są opinie pacjentów, którzy już skorzystali z domowych pobrań krwi:
Źródła:
- https://www.wnoz.cm.umk.pl/panel/wp-content/uploads/6.pdf
- https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C379187%2Cchlamydioza-grozi-ciaza-pozamaciczna.html
- https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/view/45944/32735
- http://www.gpsk.am.poznan.pl/badania-krwi-laboratorium/pracownie/pracownia-diagnostyki-laboratoryjnej/cytomegalia.html
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/rozyczka/
- https://www.publichealth.hscni.net/sites/default/files/Syphilis%20antenatal%20leaflet_POLISH.pdf
- https://www.healthline.com/health/pregnancy/infections-toxoplasmosis
- https://www.zdrowyportal.org/21121/bostonka-w-ciazy-co-nalezy-o-niej-wiedziec-zagrozenia/
- https://www.gov.pl/web/psse-wrzesnia/hiv-a-ciaza-i-dziecko
- https://www.publichealth.hscni.net/sites/default/files/Syphilis%20antenatal%20leaflet_POLISH.pdf
- https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C379187%2Cchlamydioza-grozi-ciaza-pozamaciczna.html
- https://www.nfz-szczecin.pl/eipvx_news_2534_hcv_wirusowe_zapalenie_watroby_typu_c_wzw_c_mozna_juz_wyleczyc.htm
- https://www.thehealthsite.com/news/world-hepatitis-day-pregnant-women-with-hepatitis-c-have-90-chance-of-infecting-their-newborn-ag0717-509934/
- https://journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/viewFile/29304/24056
Spis treści
- Choroby zakaźne a ciąża. Czy mogą jej zagrażać?
- Choroby zakaźne potencjalnie zagrażające ciąży - jak się nimi zarażamy?
- Na jakie choroby zakaźne powinna zwrócić uwagę przyszła mama?
- Choroby zakaźne powodujące problemy z zajściem w ciążę
- Choroby niebezpieczne dla rozwoju płodu
- Choroby zagrażające ciąży
- Choroby zakaźne przenoszone drogą wertykalną
- Choroby wątroby w ciąży
- Ciąża a choroby zakaźne. Jakie badania profilaktyczne wykonać?
