Jakie badania warto wykonać po 50. roku życia?

Morfologia to podstawowe badanie krwi, którego nie może zabraknąć w profilaktyce 50 plus. Dzięki morfologii możliwe jest wykrycie wielu niedoborów, stanów zapalnych, niektórych nowotworów i anemii. Zestawiając wyniki morfologii z innymi badaniami krwi, możliwe jest uzyskanie szerokiego wglądu w stan zdrowia swojego organizmu.

Badanie lipidogramu obejmuje oznaczenie frakcji cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL tzw. dobrego cholesterolu, cholesterolu LDL „złego cholesterolu” oraz trójglicerydów. Cholesterol wpływa na funkcjonowanie mózgu i wspomaga komórki nerwowe. Kiedy jest go za dużo, odkłada się w ściankach naczyń krwionośnych i blokuje przepływ tlenu. Zbyt wysoki cholesterol może nie dawać żadnych objawów, jednocześnie prowadząc do poważnych problemów z sercem. Podobnie jest w przypadku trójglicerydów – ich wysoki poziom w organizmie często jest niezauważalny. Nieleczony lub niekontrolowany wysoki poziom trójglicerydów we krwi zwiększa ryzyko choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu i zapalenia trzustki.

Dieta bogata w wysokoprzetworzone produkty, nadużywanie leków i suplementów diety, spożywanie alkoholu, a także zakażenie wirusem HPV – to czynniki, które negatywnie wpływają na stan wątroby. Jeśli wątroba ma z nimi do czynienia regularnie przez wiele lat, dochodzi do uszkodzenia narządu, co z czasem może prowadzić nawet do marskości. Próby wątrobowe, czyli oznaczenie stężenia enzymów wątrobowych daje szeroki obraz stanu zdrowia tego ważnego narządu. Badanie warto wykonywać profilaktycznie raz do roku.

Pięćdziesięciolatkowie są bardziej narażeni na cukrzycę, dlatego przynajmniej raz w roku zbadaj poziom cukru we krwi. Nieleczona cukrzyca może powodować choroby serca, niewydolność nerek i problemy ze wzrokiem. Im wcześniej lekarz ją zdiagnozuje, tym większa szansa, że uda Ci się uniknąć negatywnych konsekwencji zdrowotnych.

TSH to hormon produkowany przez przysadkę mózgową, który stymuluje tarczycę do wydzielania hormonów T3 (trójjodotyronina) i T4 (tyroksyna). Oznaczenie poziomu TSH jest podstawowym badaniem diagnostycznym chorób i zaburzeń pracy tarczycy. Nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy może być źródłem wielu uciążliwych dolegliwości, takich jak: osłabienie, omdlenia, przyspieszenie rytmu serca, problemy z metabolizmem czy wzrost lub utrata wagi.

Kreatynina to podstawowy parametr oceniający pracę nerek. Nieprawidłowy poziom kreatyniny wskazuje na zaburzenia w funkcjonowaniu układu moczowego. Jej regularne oznaczanie jest bardzo ważne, bo większość chorób nerek w początkowej fazie rozwoju nie daje o sobie znać! Niepokojące objawy pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium. A według najnowszych badań nawet 4 mln Polaków może mieć problemy z nerkami, a tylko 4% o tym wie!

Oznaczenie poziomu kwasu moczowego we krwi to badanie, które warto dodać do badań okresowych po 50. r.ż. Podwyższony kwas moczowy często towarzyszy wielu chorobom cywilizacyjnym takim jak: cukrzyca, nadciśnienie, miażdżyca i otyłość oraz niektórym nowotworom. Jego wysoki poziom może być też skutkiem stosowania niektórych leków. Te wszystkie czynniki sprzyjają rozwojowi dny moczanowej – choroby objawiającej się ostrym napadowym zapaleniem stawów. Wraz z wiekiem rośnie ryzyko zachorowania na dnę, przy czym u mężczyzn choroba występuje aż 7-krotnie częściej niż u kobiet. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania, należy regularnie badać poziom kwasu moczowego – warto je wykonywać raz w roku.

W okolicach 50 r.ż. większość kobiet przechodzi menopauzę. W wyniku zmian hormonalnych zostaje zaburzony metabolizm wapnia i fosforu, co zwiększa ryzyko rozwoju osteoporozy.  Brak podjętego leczenia może prowadzić do złamań kości, silnego bólu, powikłań zatorowo-zakrzepowych, a nawet kalectwa. Dlatego kobiety po 50 r.ż. powinny regularnie wykonywać badania na osteoporozę, które obejmują m.in. oznaczenie poziomu witaminy D, wapnia i fosforu.

To kolejne po morfologii badanie, które dostarcza kompleksowych informacji na temat funkcjonowania organizmu. Pomaga w rozpoznaniu chorób dróg moczowych, nerek, wątroby czy nadnerczy. Wykonuje się je w diagnostyce żółtaczki, zapalenia trzustki czy nadnerczy. Dodatkowo ogólne badanie moczu pozwala ocenić predyspozycje do powstawania kamieni w obrębie dróg moczowych. Umożliwia też kontrolę poziomu składników istotnych dla naszego organizmu, takich jak wapń czy witamina C.

Po 50 r.ż. warto też bliżej przyjrzeć się swoim jelitom. Wraz z wiekiem wzrasta ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. W Polsce jest to 2. najczęściej występujący nowotwór. Co roku diagnozuje się około 19 tysięcy przypadków zachorowań, a liczba chorych z roku na rok wzrasta. Diagnostykę warto rozpocząć od najmniej inwazyjnego badania na krew utajoną w kale. Pozwala ono wykryć nawet niewielkie krwawienia z przewodu pokarmowego. Dodatni wynik może wskazywać na stany zapalne jelit, hemoroidy czy celiakię i jest wskazaniem do pogłębienia diagnostyki w kierunku raka jelita grubego i wykonania kolonoskopii. Badanie na krew utajoną w kale należy wykonywać co roku po ukończeniu 50 r.ż. Kolonoskopię zaleca się wykonywać raz na 5 lat.

Określenie poziomu PSA pomaga wykryć raka prostaty. Po ukończeniu 50. roku życia panowie poziom PSA powinni badać co roku. W przypadku, gdy w rodzinie stwierdzono raka prostaty, regularne sprawdzanie PSA powinno się rozpocząć już w wieku 40 lat.