Koronawirus a grypa i przeziębienie - podobieństwa i różnice
Oba wirusy powodują choroby układu oddechowego, a ich prewencja zakłada częste mycie rąk, unikanie kontaktu z osobami zakażonymi, niedotykanie twarzy oraz zasłanianie ust przy kaszlu i kichaniu. Od wybuchu pandemii COVID-19 naukowcy badają różnice pomiędzy koronawirusem a grypą. Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) różnicuje te wirusy ze względu na objawy, rozprzestrzenianie oraz komplikacje po zakażeniu.
Uważaj, bo się przeziębisz!
Popularne w okresie jesiennym przeziębienie, czyli wirusowe zapalenie nosogardła, związane jest z infekcją wirusową, za którą może odpowiadać sporo różnego rodzaju wirusów. Szacuje się, że niemal połowa wszystkich przypadków spowodowana jest zakażeniem rynowirusem. Pozostałe przypadki stanowią adenowirusy, enterowirusy oraz - koronawirusy. Główną drogą przenoszenia jest droga kropelkowa, ale - w zależności od rodzaju patogenu - można zarazić się także poprzez bezpośredni kontakt czy drogę pokarmową. W przeciwieństwie do grypy, tu choroba zaczyna się zazwyczaj łagodnie.
Do objawów przeziębienia należą:
- ból gardła,
- katar,
- kaszel,
- kichanie,
- bóle głowy,
- bóle mięśniowe
- w niektórych przypadkach niewysoka gorączka. [1]
Katar, początkowo wodnisty i spływający do gardła, później może być gęsty, zatykać nos i zaburzać zmysł węchu. Co więcej, niektóre wirusy powodować mogą również zapalenie spojówek. Przeziębienie ma zazwyczaj łagodny przebieg, ze szczytowym nasileniem objawów w 2-3 dniu. Ustępuje samoistnie do 7-10 dni, a zwykle szybciej. Warto jednak wiedzieć, że charakterystyczny kaszel poinfekcyjny może utrzymywać się nawet do kilku tygodni po przebyciu choroby. [2]
Ból gardła? To pewnie grypa!
Sezon grypy przypada na okres jesienny - od października do kwietnia. Głównym czynnikiem jest wirus grypy typu A lub B. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową, rzadziej poprzez skażone dłonie czy przedmioty. Podstawowe czynniki ryzyka to bezpośredni kontakt z chorym oraz dłuższe przebywanie w odległości poniżej 1,5 metra od osoby chorej na grypę. Spędzanie czasu w dużych ludzkich skupiskach i brak dostatecznej dbałości o higienę rąk sprzyjają zachorowaniu.
Objawy grypy pojawiają się nagle. Występuje gorączka i dreszcze, osłabienie i wzmożona męczliwość, bóle głowy, bóle mięśni i ogólne złe samopoczucie. Po kilku dniach dochodzi do nich zwykle suchy i uciążliwy kaszel, ból gardła i katar. Grypa charakteryzuje się zwykle cięższym obrazem klinicznym niż przeziębienie, choć w przypadku braku powikłań ustępuje w ciągu tygodnia (złe samopoczucie i kaszel mogą utrzymywać się dłużej). Warto jednak pamiętać, że grypa jest niebezpieczną chorobą, a do pogorszenia stanu chorego może dojść bardzo szybko. Ciężki przebieg choroby (występowanie duszności, objawów neurologicznych, dużego odwodnienia czy wtórnych powikłań np. zapalenia mięśnia sercowego) nierzadko wymaga intensywnego leczenia w szpitalu. [3]
A może to COVID-19?
Za najczęstsze objawy COVID-19 uważa się gorączkę, suchy kaszel i ogólne zmęczenie. Choroba może manifestować się także utratą węchu oraz smaku, bólami mięśni i głowy, dusznością i trudnościami w oddychaniu, bólem gardła, nieżytem nosa, biegunką, zapaleniem spojówek czy wysypką.
Choroba przenosi się drogą kropelkową oraz poprzez skażone dłonie i przedmioty. Z dotychczasowej wiedzy na temat COVID-19, wynika, że większość osób (około 80%) przechodzi infekcję w sposób łagodny lub umiarkowany i nie wymaga hospitalizacji. Niestety, pozostałe 20% może rozwinąć poważne problemy z oddychaniem prowadzące nawet do niewydolności oddechowej. [4]
Przeziębienie, grypa, koronawirus - podobne objawy
Zarówno koronawirus, jak i grypa mogą wywoływać symptomy o różnym stopniu nasilenia. Pacjenci zakażenie mogą przechodzić w sposób bezobjawowy, skąpoobjawowy lub doświadczyć ciężkiego przebiegu choroby.
Warto zapamiętać objawy, które są wspólne dla COVID-19 i grypy. Są to:
- kaszel,
- gorączka, uczucie gorączki albo dreszcze,
- ból gardła,
- katar lub zatkany nos,
- trudności w oddychaniu,
- ból głowy,
- zmęczenie,
- bóle mięśni,
- czasami także wymioty i biegunka.
Rozróżnienie tych chorób podstawie samych objawów może być bardzo trudne, zwłaszcza w początkowym etapie zakażenia. Istnieje jednak możliwość wykonania badań laboratoryjnych.
Najdokładniejszą metodą potwierdzenia grypy jest wykrycie materiału genetycznego wirusa, RNA metodą real time RT-PCR (ang. real time Reverse Transcription-PCR), choć czasem korzysta się z szybszych i tańszych metod, np. szybkich testów diagnostycznych wykrywających antygen wirusa. Cechują się one jednak mniejszą czułością. Metoda real time RT-PCR jest także jedynym sposobem potwierdzenia infekcji SARS-CoV-2. Materiał do badania stanowią najczęściej wymazy z nosogardzieli, rzadziej próbki pobrane z dolnych dróg oddechowych czy plwocina. [5]
Jak długo po infekcji pojawiają się objawy?
W przypadku grypy objawy zazwyczaj pojawiają się w ciągu 1-4 dni od zakażenia, natomiast w przypadku koronawirusa około 5 dni po zakażeniu. Są jednak od tego wyjątki - u niektórych pacjentów objawy COVID-19 pojawiają się 2 albo nawet 14 dni po zakażeniu.
Różnica między COVID-19 a grypą - rozprzestrzenianie
Wirusem grypy można zarażać innych od 1 dnia przed wystąpieniem objawów do maksymalnie 7 dni. Osoby z osłabionym układem odpornościowym mogą zarażać jeszcze dłużej. Natomiast jeśli chodzi o COVID-19, jak podaje Centrum Prewencji i Chorób, rozprzestrzenianie wirusa nie jest jeszcze do końca zbadane. Na ten moment organizacja przyjmuje, że wirus może się rozprzestrzeniać 2 dni przed wystąpieniem jego oznak i zakażać przez kolejne 10 dni. Jeśli pacjent jest bezobjawowy lub jego objawy ustąpiły, może on zarażać jeszcze przez 10 dni po pozytywnym wyniku testu.
Zarówno COVID-19, jak i grypa przenoszą się między ludźmi drogą kropelkową - poprzez kaszel, kichanie, a nawet zwykłą rozmowę. Zdarza się, że osoba zostaje zarażona poprzez uścisk dłoni albo dotknięcie powierzchni, na której osiadł wirus i następnie dotknięcie oczu, nosa lub ust. Podstawową różnicą w zakresie rozprzestrzeniania jest moc obu wirusów. COVID-19 przenosi się pomiędzy ludźmi znacznie łatwiej i szybciej niż grypa, a jego obecność w organizmie mogą potwierdzić testy antygenowe lub wymaz RT-PCR.
Możliwe komplikacje po zakażeniu
Warto mieć na uwadze, że wirus grypy oraz wirus SARS- CoV-2 mogą prowadzić do podobnych komplikacji, takich jak:
- niewydolność oddechowa i wielonarządowa,
- zapalenie płuc, serca, mózgu albo mięśni,
- zawał lub udar serca,
- pogorszenie się przewlekłych chorób płuc, serca, cukrzycy czy układu nerwowego,
- wtórna infekcja bakteryjna,
- posocznica.
W przypadku COVID-19 mogą występować także zakrzepy w żyłach czy tętnicach płuc oraz MIS-C, czyli wielonarządowy zespół zapalny u dzieci. Jednak na pewno nie warto przesadnie dużo myśleć o tych komplikacjach tylko dbać o siebie każdego dnia poprzez zachowanie dystansu, higienę osobistą, zdrową dietę, wzmacniającą odporność oraz unikanie miejsc, w których znajduje się jednocześnie wiele osób.
Zauważywszy niepokojące objawy choroby warto wiedzieć, że jedno zakażenie nie wyklucza drugiego. Koinfekcje mogą się zdarzyć, wobec czego dodatni test na grypę niestety nie daje pewności o braku infekcji koronawirusem.
Źródła:
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jakie-sa-objawy-przeziebienia-grypy-i-covid-19/
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jakie-sa-objawy-przeziebienia-grypy-i-covid-19/
- https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19-similarities-and-differences-with-influenza
- https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19-similarities-and-differences-with-influenza
- https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19-similarities-and-differences-with-influenza