Każdą nową informację, którą przeczytasz na temat szczepionki na wirusa SARS-CoV-2 spróbuj zweryfikować w publikacjach ekspertów z zakresu medycyny, epidemiologii oraz wirusologii czy na stronach sprawdzonych organizacji medycznych. Dlaczego jest to takie ważne? Bo dzięki temu uda Ci się odsiać „fake newsy” od wiarygodnych komunikatów i nie martwić się na wyrost.
Sprawdź odpowiedzi na najczęściej pojawiające się mity na temat szczepionki na COVID-19!
Mit nr 1: Szczepionka na koronawirusa wywołuje COVID-19
Fakt o szczepionce na COVID-19:
Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) zwraca uwagę i podkreśla, że zatwierdzone szczepionki na koronawirusa nie zawierają żywego wirusa powodującego COVID-19. To sprawia, że szczepionka sama w sobie w żadnym wypadku nie może wywołać choroby. Każda z opracowywanych szczepionek uczy organizm rozpoznawania oraz zwalczania wirusa. Ten proces może niekiedy objawiać się gorączką, najczęściej jednak nie jest ona sygnałem, że z organizmem dzieje się coś złego, tylko że rozpoczął się mechanizm budowania ochrony przed wirusem.
Czy możesz zakazić się koronawirusem pomimo przyjęcia szczepionki? Szczepionki firmy Pfizer i Moderna mają stwierdzoną skuteczność na poziomie 95% i 94%. Może jednak wydarzyć się tak, że osoba zaszczepiona zostanie zakażona wirusem jeszcze przed szczepieniem lub po przyjęciu pierwszej dawki szczepienia. Do zakażenia może więc dojść w sytuacji, gdy organizm nie miał wystarczająco dużo czasu, żeby wykształcić ochronne przeciwciała.
Mit nr 2: Osoba, która przeszła COVID-19 nie musi się już szczepić
Fakt o szczepionce na COVID-19:
Przyjęcie szczepionki powinny rozważyć również osoby, które już przeszły zakażenie. Na świecie zostały już udokumentowane przypadki powtórnego zakażenia, które u części badanych przebiegło groźniej i miało poważniejsze skutki niż pierwsze. Na ten moment eksperci nie są jeszcze pewni, jak długo ozdrowieńcy są chronieni przed ponownym zachorowaniem. Jednak aktualne informacje wskazują, że odporność naturalna, którą zyskuje się po przebyciu infekcji, chroni przez kilka miesięcy po przebytym zakażeniu. Natomiast jeśli chodzi o trwałość odporności wytworzonej przez szczepienie, trzeba jeszcze poczekać na więcej danych dotyczących długości ochrony poszczepiennej.
Osoby, które przeszły zakażenie COVID-19 mogą wykonać test na przeciwciała, aby sprawdzić, czy nadal posiadają je w organizmie. Jeśli ich odsetek jest niski lub nie ma ich wcale, warto zrealizować szczepienie.
Mit nr 3: Szczepionka typu mRNA zmienia DNA człowieka
Fakt o szczepionce na COVID-19:
Szczepionki mRNA jako pierwsze zostały dopuszczone do użytku w walce z pandemią. Zastanawiasz się pewnie, czym właściwie jest mRNA? To kwas rybonukleinowy, który uczy komórki zaszczepionej osoby, w jaki sposób wytworzyć białko, inicjujące odpowiedź autoimmunologiczną. Odpowiedź ta polega na produkcji przeciwciał, które w razie styczności z wirusem SARS-CoV-2 walczą z nim i go eliminują. Kwas rybonukleinowy nie utrzymuje się długo w organizmie, rozkłada się bowiem i znika niedługo po przekazaniu instrukcji, jak wytworzyć niezbędne białko. mRNA zawarte w szczepionce nie wnika do jądra komórki, gdzie znajduje się DNA, a jedynie powstaje na jego matrycy. Dlatego też tego typu szczepienia nie mogą w żaden sposób modyfikować czy wpływać na ludzkie DNA.
Mit nr 4: Szybki proces przygotowania szczepionki sprawia, że szczepienia są mniej bezpieczne
Fakt o szczepionce na COVID-19:
Pomimo bezprecedensowego tempa wykonania szczepionki, każda szczepionka musi przejść ten sam proces badań klinicznych. Szczepionki firmy Pfizer zostały zbadane na 43 448 osobach, w 150 różnych ośrodkach, które wzięły udział w badaniu. Szczepionki firmy Moderna zostały zbadane na 30 000 chętnych. Badania kliniczne obejmowały wszystkie standardowe fazy, pod które podlegają szczepionki, czyli: testy przedkliniczne, próba bezpieczeństwa, kolejna próba z rozszerzoną grupą badanych oraz sprawdzanie skuteczności na tysiącach ochotników. Zastosowano więc te same normy bezpieczeństwa i skuteczności, co zwykle, nie pomijając żadnych rygorystycznych protokołów Agencji Żywności i Leków (FDA).
Może zastanawiasz się, w jaki sposób naukowcom udało się opracować tak szybko szczepionkę na COVID? Otóż cały świat odczuł skutki pandemii – ucierpieli zarówno ludzie, jak i gospodarki wielu krajów. Z tego względu eksperci, uniwersytety, organizacje z całego świata i producenci szczepionek, skierowali wszystkie swoje siły oraz fundusze na opracowanie tego jednego preparatu. To natomiast pomogło zaangażować w pracę nad szczepionką więcej specjalistów i wykluczyć przestoje spowodowane ewentualnym brakiem środków.
Mit nr 5: Nie trzeba się szczepić, jeśli nie należy się do grupy największego ryzyka
Fakt o szczepionce na COVID-19:
Niezależnie od tego, w której grupie ryzyka się znajdujesz, bez szczepienia możesz się zarazić wirusem i przenosić infekcję na inne osoby. Szczepienie pozwala ochronić Twoją rodzinę i osoby, z którymi spotykasz się na co dzień poprzez wytworzenie odporności zbiorowej, która jest w tym momencie niezbędna, by trwale znieść obowiązujące ograniczenia i restrykcje. Równie ważne jest to, że osoby nienależące do grupy największego ryzyka także mogą borykać się z przykrymi konsekwencjami zakażenia koronawirusem. Jakie mogą być powikłania po zakażeniu? Między innymi: zmiany w płucach, ciągłe zmęczenie czy zmiany neurologiczne, powodujące na przykład zaburzenia świadomości.
Mit nr 6: Szczepionka na COVID-19 zawiera toksyczne składniki
Fakt o szczepionce na COVID-19:
Medyczny Uniwersytet Maryland zwraca uwagę na to, że w dużych dawkach toksyczna może być każda substancja – nawet woda. Niektóre składniki zawarte w szczepionkach takie jak formaldehyd lub aluminium w śladowych dawkach nie są jednak uważane za toksyczne. Co więcej, nawet niektóre szczepienia na grypę zawierają w składzie np. żelatynę czy białka jaj, na które można reagować alergicznie. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku szczepienia na COVID-19 – zawarte w składzie substancje nie są toksyczne, niektórzy jednak mogą być na nie uczuleni. Co zrobić, jeśli masz uczulenie na substancję występującą w szczepionce albo kiedykolwiek w przeszłości zareagowałeś uczuleniem na szczepienie lub leki? W takiej sytuacji powinieneś skonsultować się z lekarzem przed przyjęciem szczepienia, by ustalić, czy dana szczepionka będzie dla Ciebie bezpieczna.
Mit nr 7: Po zaszczepieniu będziesz odporny całe życie
Fakt o szczepionce na COVID-19:
Wspomniany wyżej Uniwersytet Medyczny Maryland przywołuje wypowiedź dr med. Francisa Collinsa, który jest dyrektorem amerykańskich Narodowych Instytutów Zdrowia (NIH). Collins twierdzi, że w najlepszym scenariuszu szczepienie na koronawirusa będzie działało podobnie jak szczepionka na odrę – czyli, że wystarczy jedno szczepienie, by zyskać odporność na całe życie. Na razie jednak, dopóki nie ma jeszcze szczegółowych danych na ten temat, należy traktować szczepienie na koronawirusa tak, jak te na tężec czy grypę – tzn., że będziemy potrzebować dawek przypominających raz do roku lub raz na kilka lat.
Mamy nadzieję, że udało nam się odczarować kilka najważniejszych mitów na temat szczepionki na koronawirusa. Pamiętaj jednak, że nawet jeśli się zaszczepisz, nadal powinieneś nosić maseczkę i utrzymywać dystans społeczny. Organizm po szczepionce potrzebuje czasu, żeby wytworzyć ochronne przeciwciała i nie jest jeszcze jasne, czy szczepionka zablokuje przenoszenie wirusa na innych. Dlatego, nawet gdy otrzymasz szczepienie, staraj się chronić siebie i innych. Przeczytaj także kto powinien zaszczepić się na Covid oraz jakie rodzaje szczepionek na koronawirusa są obecnie dostępne.