Słońce uwalnia energię w wielu postaciach. Pierwszą z nich jest światło słoneczne, kolejną jest ciepło, a ostatnią promienie ultrafioletowe (UV). Światowa Organizacja Zdrowia tłumaczy, że promieniowanie UV jest podzielone na trzy rodzaje: UVA, UVB i UVC. Gdy światło słoneczne przechodzi przez atmosferę, całe promieniowanie UVC jest pochłaniane przez ozon, parę wodną, tlen i dwutlenek węgla. Jednak promienie UVB i UVA nie są tak silnie filtrowane przez atmosferę, dlatego należy się przed nimi chronić.
Dlaczego ochrona oczu przed słońcem jest tak ważna?
Jak podaje Skin Cancer Foundation, promieniowanie UV może powodować poważne choroby oczu. Jedną z nich jest zaćma - szacuje się, że co najmniej 10% przypadków zaćmy można przypisać ekspozycji na promieniowanie UV. To choroba, która zażółca soczewkę oka i powoduje postępującą utratę wzroku. Kolejne schorzenie to zwyrodnienie plamki żółtej znajdującej się na dnie oka. Ta przypadłość stanowi najczęstszą przyczynę utraty wzroku u osób powyżej 50. roku życia. Ekspozycja na promieniowanie przyczynia się także do nowotworów spojówek. Najczęstszym nowotworem oczu jest czerniak, jednak w tym przypadku nie udowodniono jednoznacznego powiązania z promieniami UV.
Kolejnym zagrożeniem są nowotwory skóry powiek, które stanowią 5-10% wszystkich nowotworów skóry. Większość z nich występuje na dolnej powiece, ponieważ to ona jest najbardziej wystawiona na działanie słońca. Nowotwory powiek, o ile są wcześnie wykryte, zwykle dobrze reagują na leczenie, nie powodując zaburzeń w funkcjonowaniu oka i powieki. Kiedy jednak są nieleczone, mogą powodować uszkodzenie tkanek i ślepotę. Dlatego też ochrona oczu przed promieniowaniem UV jest niezwykle istotna.
Kto jest najbardziej narażony na uszkodzenie oczu przez słońce?
Organizacja Prevent Blindness zwraca uwagę, że ryzyko uszkodzenia oczu poprzez promieniowanie UV zwiększa się wraz z ilością czasu spędzanego na słońcu. Najbardziej zagrożone są osoby, które przez długi czas pracują na słońcu lub z innych powodów spędzają na powietrzu długie godziny. Ryzyko poważnych schorzeń rośnie u tych, którzy mają zaburzenia siatkówki oka lub przebyli operację zaćmy. Czynnikiem ryzyka jest również przyjmowanie leków takich jak tetracyklina, pigułki antykoncepcyjne, sulfonamidy, leki moczopędne oraz uspokajające, zwiększające wrażliwość oczu na światło.
Jak chronić oczy przed światłem słonecznym?
1. Zaopatrz się w okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV
Okulary przeciwsłoneczne filtrują światło, chroniąc oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV. Wybierając swój egzemplarz, zwróć uwagę na to, by blokowały od 99 do 100% światła słonecznego - zarówno UV, jak i UVB. Takie okulary zatrzymujące niemal całe światło powinny być oznakowane jako UV 400.
2. Wybierz okulary lub soczewki z filtrem polaryzacyjnym
Warto także, by okulary były wyposażone w filtr polaryzacyjny chroniący oczy przed światłem, które odbija się od nawierzchni i z powrotem trafia do naszych oczu. Trawa, gleba lub woda odbijająmniej niż 10% promieniowania UV, piasek około 15%, piana morska 25%, a śnieg - nawet 80% światła! Powtarzające się przypadki ślepoty śnieżnej lub zapalenia rogówki u narciarzy potwierdzają, że środki ochrony przed promieniowaniem UV powinny uwzględniać światło odbijające się od podłoża.
3. Noś kapelusz!
Czy zdarza Ci się nosić kapelusz? Jeśli tak, to znakomicie! A jeśli nie, to rozważ jego zakup, aby chronić swoje oczy. Kapelusz z rondem i ciasno utkanym materiałem częściowo ochroni Twoją twarz i oczy przed słońcem. Nakrycia głowy osłaniające twarz mogą blokować nawet połowę wszystkich promieni UV docierających do oczu i powiek.
4. Pamiętaj o kremie z filtrem
Krem z filtrem należy stosować nie tylko na powierzchni ciała, ale także na twarzy. Używaj kremu z SPF o szerokim spektrum działania, by Twoje powieki były bezpieczne nawet, gdy zdejmiesz okulary. Wybierz krem dostosowany do nakładania na skórę twarzy, która jest delikatniejsza niż reszta ciała.
5. Uważaj na wysokości
Skin Cancer Foundation zauważa, że intensywność promieniowania UV wzrasta wraz z wysokością. Dlatego należy chronić oczy podczas sportów zimowych i górskich wędrówek. Według WHO z każdym tysiącem metrów wysokości poziom promieniowania UV wzrasta aż o około 10%!
6. Unikaj ekspozycji na słońce w godzinach szczytu
Niech nie zwiedzie Cię zachmurzone niebo - promienie UV przedostają się nawet przez obłoki. Chroń więc oczy okularami przez cały rok i postaraj się unikać ekspozycji na słońce, kiedy promieniowanie jest najbardziej intensywne - mniej więcej w godzinach 10-16. Jeśli jednak musisz być wtedy na zewnątrz, postaraj się przebywać w cieniu.
7. Nie patrz bezpośrednio na słońce
Specialty Eye Institute przestrzega, że bezpośrednie patrzenie na słońce, nawet w okularach przeciwsłonecznych, może przyczynić się do znacznego uszkodzenia wzroku. Jednym z najczęstszych zaburzeń powstałych w ten sposób jest retinopatia, czyli uszkodzenie siatkówki oka.
Pamiętaj o powyższych wskazówkach przez cały rok, by jak najskuteczniej chronić się przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Wprowadzając nasze sugestie do swoich codziennych nawyków, możesz spokojnie cieszyć się latem i aktywnościami na świeżym powietrzu!