Dlaczego zmieniamy czas na zimowy?
Zmiana czasu wywołuje spory - ma zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników. Faktem jest, że nie tylko w Polsce zmieniamy czas na letni/zimowy - postępuje tak aż 79 krajów.
Zmiana czasu na zimowy miała przynosić państwom korzyści ekonomiczne. W wyniku przestawienia godziny na wcześniejszą mieliśmy wieczorami zużywać mniej energii elektrycznej, w niektórych krajach liczono również na wzrost przychodów z ruchu turystycznego.
Jak pokazują różnego rodzaju analizy, zmiana czasu nie ma bezpośredniego przełożenia na korzyści ekonomiczne. Coraz więcej mówi się o rezygnacji z tego typu działania. Jednak prace nad zniesieniem zmiany czasu, które były prowadzone na szczeblu europejskim, zostały zawieszone w związku z pandemią. W związku z tym Komisja Europejska zaleciła państwom członkowskim UE kontynuowanie obecnych regulacji dotyczących czasu zimowego i letniego przez najbliższe 5 lat.
Jak zmiana czasu wpływa na nasze zdrowie?
W związku ze zmianą czasu możemy czuć się zmęczeni, mieć problemy ze snem oraz koncentracją. Jak pokazują wyniki badań naukowych, obniżone samopoczucie w wyniku zmiany czasu jest faktem - mimo, że przesunięcie zegara o godzinę nie wydaje się zbyt dużą zmianą.
Bezsenność i zaburzenia rytmu dobowego
Jak wskazuje prof. Elżbieta Pyza z Instytutu Zoologii i Badań Biomedycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego [1], najczęstszą konsekwencją zmiany czasu są problemy ze snem. Przestawienie zegarków sprawia, że nie czujemy się senni o tej godzinie, o której zazwyczaj kładliśmy się do łóżka. Możemy mieć za to problem z pobudką rano.
Zmiana czasu najbardziej dotyka ludzi, którzy mają problemy ze snem lub mają zaburzony rytm okołodobowy - potwierdza również dr Michał Skalski z Poradni Leczenia Zaburzeń Snu przy Klinice Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. [1]
Choroby krążenia i zwiększone ryzyko zawałów
W przypadku zmiany czasu z letniego na zimowy zaobserwowano zwiększone ryzyko zawału serca u osób, które już wcześniej przechodziły atak serca. Co ciekawe, nieco inną tendencję zaobserwowano w przypadku zmiany czasu na letni: wtedy to panowie są najbardziej narażeni na wystąpienie zawału.
Widać zatem, że zmiana czasu nie służy zatem naszemu układowi krążenia. Poza zawałem serca w związku ze zmianą czasu nasila się również ryzyko choroby niedokrwiennej serca czy schorzeń naczyniowych.
Obniżone samopoczucie i depresja
Naukowcy z Danii zbadali związek między zmianą czasu a depresją i doszli do wniosku, że przestawienie zegarków o godzinę wstecz powoduje wzrost zachorowań - i to aż o 8-11% w listopadzie, czyli miesiącu bezpośrednio następującym po zmianie czasu. [3] Co ciekawe, badacze uwzględnili w swoich badaniach takie czynniki jak coraz krótszy dzień i pogarszająca się pogoda i stwierdzili, że sama zmiana czasu była tym czynnikiem, który spowodował rozwój depresji.
Jak poradzić sobie ze zmianą czasu?
Najważniejsze jest, aby nie próbować na siłę zmieniać swojego zegara biologicznego. Pory swoich codziennych aktywności warto zmieniać stopniowo, dając sobie około tygodnia na to, by dostosować się do nowego czasu.
Jeśli po zmianie czasu obudzisz się zgodnie ze ,,starym czasem”, nie dosypiaj, tylko wstań i rozpocznij dzień. Możesz próbować nieco później zjeść śniadanie czy wybrać się na dłuższy spacer, tak, by powoli przesuwać pory codziennych aktywności.
Jeśli masz ruchome godziny pracy, zaczynaj dzień ,,starym trybem”, codziennie rozpoczynając pracę kilkanaście minut później. W ten sposób Twój zegar biologiczny przyzwyczai się do nowego rytmu.
Przesunięcie godziny na wcześniejszą w połączeniu z jesienną aurą kusi, by spędzić wieczór przed telewizorem i nieco dłużej pooglądać ulubiony serial lub skusić się na kolejny film. Pamiętaj jednak, że niebieskie światło emitowane przez ekrany urządzeń utrudnia zasypianie i może sprawić, że Twój rytm dobowy rozreguluje się jeszcze bardziej. Dlatego, jeśli wieczorem sen nie nadchodzi, lepiej postaw na książkę.
Mamy nadzieję, że zmiana czasu nie będzie dla Ciebie uciążliwa. Pamiętaj, aby dać sobie czas na to, by przyzwyczaić się do nowego rytmu. Nawet jeśli wydaje Ci się, że przesunięcie zegara o godzinę to nic takiego, miej na uwadze, że dla Twojego organizmu może to być duża zmiana.
Źródła:
1. https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C460181%2Ceksperci-zmiana-czasu-to-dla-organizmu-dyskomfort.html
2. I. Kirchberger,, K. Wolf, M. Heier,, B. Kuch, W. von Scheidt, A. Peters, C. Meisinger, Are daylight saving time transitions associated with changes in myocardial infarction incidence, BMC Public Health (2015) 15:778.
3. http://www.newswise.com/articles/the-transition-from-daylight-saving-time-to-standard-time-leads-to-depressions
