Ból nerek — gdzie i dlaczego bolą nerki?

Gdzie są nerki?

Nerki znajdują się w tylnej części jamy brzusznej, nieco poniżej żeber, w środkowej części pleców. Ich zadaniem jest filtrowanie krwi i usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii. Utrzymują też prawidłowe stężenie elektrolitów i innych składników krwi.

Ból nerek – objawy

Bólowi nerek często towarzyszą następujące objawy:

• gorączka;
• nudności i wymioty;
• ból podczas oddawania moczu,
• mętny kolor moczu;
• różowy kolor moczu świadczący o obecności krwi;
• zaparcia lub biegunka;
• ogólne osłabienie;
• zmęczenie;
• dreszcze.

Gdzie bolą nerki, czyli jak odróżnić ból nerek od bólu pleców:

Ból nerek – przyczyny

Ból nerek może być zarówno objawem chorób układu moczowego, jak i symptomem towarzyszącym wielu dolegliwościom niezwiązanym bezpośrednio z nerkami.

Ból nerek związany z chorobami układu moczowego

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Odmiedniczkowe zapalenie nerek może być spowodowane zakażeniem bakteryjnym, wirusowym lub grzybiczym. Najczęściej jest wywoływane przez bakterie E.coli, które z okolic odbytu dostają się do cewki moczowej. Następnie wędrują do pęcherza i przez moczowody do nerek. Choroba jest bardzo niebezpieczna, ponieważ może prowadzić nawet do niewydolności nerek. Objawia się bardzo silnym, ostrym bólem w odcinku lędźwiowym. Odmiedniczkowemu zapaleniu nerek często towarzyszą następujące objawy:

• stan podgorączkowy lub wysoka gorączka powyżej 39℃;
• nudności i wymioty;
• dreszcze;
• ból i pieczenie podczas oddawania moczu;
• krwiomocz;
• nieznośne parcie na pęcherz.

W badaniu ogólnym moczu obserwuje się zwiększone stężenie leukocytów i erytrocytów, a także obecność bakterii. Zobacz, o czym jeszcze mogą świadczyć leukocyty w moczu.

Śródmiąższowe zapalenie nerek

Śródmiąższowe zapalenie nerek najczęściej spowodowane jest przyjmowaniem niektórych leków (m.in. antybiotyków, leków moczopędnych, immunosupresyjnych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych). Przyczyną przewlekłej postaci choroby mogą też być: zatrucie kadmem lub ołowiem, choroby metaboliczne (np. dna moczanowa) lub niewyleczone zapalenie pęcherza moczowego. Śródmiąższowe zapalenie nerek objawia się bólem nerek, często obejmującym też odcinek lędźwiowy pleców. Ponadto mogą wystąpić:

• wysoka gorączka;
• wysypka;
• bóle stawów;
• skąpomocz i krwiomocz;
• nadciśnienie;
• obrzęki nóg.

Kamica nerkowa

Wskutek nieprawidłowego funkcjonowania układu moczowego niekiedy może dojść do wytrącania się osadu z moczu, który z czasem przekształca się w kamienie nerkowe. Najczęściej mają one 5-6 mm średnicy. W zależności od ich lokalizacji wyróżnia się: kamicę nerkową, moczowodową oraz pęcherza moczowego. Obecność kamieni w drogach moczowych wiąże się z silnym bólem nerek lub bólem odczuwanym w odcinku lędźwiowym, który promieniuje do krocza (kolka nerkowa). Ponadto kamicy nerkowej towarzyszą:

• wysoka gorączka;
• dreszcze;
• nudności i wymioty;
• bóle brzucha → zobacz, o jakich jeszcze chorobach może świadczyć ból podbrzusza.
• zimne poty;
• bladość skóry;
• silne parcie na mocz;
• częste oddawanie moczu w małej ilości.

Nowotwór nerki

W początkowym stadium choroby rak nerki nie daje żadnych objawów. Jego wykrycie możliwe jest podczas pogłębionej diagnostyki nerek (np. badanie USG), która może zostać zlecona z powodu nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych krwi i moczu – dlatego tak ważna jest profilaktyka i regularne badania! W zaawansowanym stadium nowotwór objawia się bólem nerek. Dolegliwości bólowe mogą mieć charakter tępy lub kolkowy. Dodatkowo mogą wystąpić:

• gorączka;
• niedokrwistość;
• spadek masy ciała
• krwiomocz,
• osłabienie.

Torbiele nerek

Torbiele to nieprawidłowe twory wypełnione płynem. W zależności od rozmiarów i lokalizacji mogą poważnie zaburzać funkcjonowanie narządów. Torbiele nerek objawiają się bólem brzucha i pleców. Jeśli dojdzie do pęknięcia torbieli lub tzw. krwawienia do torbieli pojawia się silny ból nerek i krwiomocz.

Uraz nerki

W wyniku różnych urazów (upadku, wypadku komunikacyjnego, uderzenia) może pojawić się ból nerki. W tym przypadku jego przyczyną są krwiaki powstałe w nerkach wskutek mechanicznego uszkodzenia. Na skórze pleców często można zaobserwować siniaki w miejscu urazu. Urazom nerek towarzyszy też krwiomocz.

Dolegliwości niezwiązane z układem moczowym,  w których ból nerek może być jednym z objawów:

• Wady kręgosłupa – jeśli nie są podjęte działania, mające na celu korektę wad postawy, te mogą prowadzić do zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, pogorszenia pracy organów wewnętrznych, a nawet niewydolności układu krążenia i układu oddechowego. Wszystkie te dolegliwości mogą objawiać się bólem pleców i nerek.
• Przeciążenie mięśni pleców – w tym przypadku dolegliwości bólowe nie są charakterystyczne, ale mogą objawiać się bólem w odcinku lędźwiowym.
• Zapalenie korzonków nerwowych – silny ból w odcinku lędźwiowym może być mylony z bólem nerek.
• Zapalenie opłucnej – jedną z przyczyn choroby jest niewydolność nerek, które objawia się ich bólem, a samo zapalenie opłucnej może objawiać się bólem w kaltce piersiowej promieniujących do pleców. 
• Tętniak aorty opłucnej – może objawiać się silnym bólem pleców.
• Półpasiec – choroba objawia się bolesną wysypką, która pojawia się na plecach, tułowiu i brzuchu. Ból towarzyszący półpaścowi może przypominać ból nerek.
• Endometrioza – w zależności od lokalizacji zmian, oprócz typowych objawów choroby, może pojawić się ból przypominający rwę kulszową lub ból nerek.

Ból nerek a Covid

Jedną z konsekwencji przejścia Covid-19 może być uszkodzenie nerek. Jest to bardzo rzadkie powikłanie i częściej dotyczy osób, które przed zachorowaniem na SARS-Cov-2 miały już problemy z nerkami. Dlatego osoby z chorobami nerek w trakcie infekcji Covid-19 powinny być pod opieką lekarza i obserwować niepokojące objawy, do których należą:

• ból nerek;
• skąpomocz;
• obrzęk nóg;
• zmęczenie;
• duszności;
• bóle w klatce piersiowej;
• nudności i wymioty;
• drgawki;
• śpiączka.

Ból nerek a okres

Niektóre kobiety mogą doświadczać bólu pleców przed i w trakcie miesiączki. Dolegliwość ta może być mylona z bólem nerek, ale na ogół nie ma z nimi nic wspólnego. Ból związany jest ze zmianami hormonalnymi i skurczami macicy. Jeśli jednak comiesięczne bóle są silne i utrudniają codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z lekarzem.

Ból nerek a ciąża

Ból nerek w ciąży zawsze wymaga konsultacji lekarskiej. Może być związany z infekcją układu moczowego, poważniejszym schorzeniem, ale też pomylony z bólem pleców.

Ból nerek – diagnostyka

Diagnostyka bólu nerek najczęściej rozpoczyna się od badania fizykalnego przeprowadzonego przez internistę lub urologa. Lekarz sprawdza, czy występuje tzw. objaw Goldflama, który pozwala odróżnić ból nerek od innych dolegliwości. Lekarz w charakterystyczny sposób uderza odcinek lędźwiowy pleców, co prowadzi do lekkiego wstrząsu nerki. Jeśli pacjent odczuje ból (lub nasili się ten już istniejący), świadczy to o chorobie nerek.

Ból nerek – leczenie

Ból nerek jest objawem, za którym często stoi konkretna choroba. W pierwszej kolejności należy zdiagnozować jego przyczynę i skupić się na jej leczeniu. Oczywiście, jednocześnie można stosować leki przeciwbólowe, które przyniosą ulgę. 

W zależności od przyczyny bólu nerek w leczeniu stosuje się m.in.:

• Antybiotyki – jeśli ból nerek spowodowany jest infekcją.
• Leczenie laserowe – w przypadku kamicy nerkowej. Na ogół nie jest konieczne przeprowadzanie operacji. Za pomocą lasera lub ultradźwięków kamienie rozbija się na mniejsze części, które następnie wydala się z moczem.
• Zabieg chirurgiczny – w celu usunięcia guza nerki.
• Chemioterapia – jako część leczenia w nowotworach nerek.

Ból nerek – jak złagodzić? 

Ból nerek spowodowany infekcją bakteryjną lub kamieniami nerkowymi można leczyć tradycyjnymi środkami przeciwbólowymi takimi jak ibuprofen czy ketonal. W przypadku silnego bólu –  a taki może się pojawić, jeśli kamienie znajdujące się w układzie moczowym są duże – lekarz może przepisać morfinę.

Fitolizyna na ból nerek

Często stosowanym lekiem bez recepty na ból nerek jest fitolizyna. Dostępna jest w postaci tabletek, kapsułek lub maści. Fitolizyna jest naturalnym lekiem, składającym się z 9 ziół: nasion kozieradki, liści brzozy, kłącza perzu, ziela skrzypu, nawłoci i rdestu ptasiego, korzenia pietruszki i lubczyku oraz łuski cebuli. Zioła te mają właściwości moczopędne i przeciwzapalne. Fitolizynę stosuje się wspomagająco w leczeniu infekcji dróg moczowych oraz w profilaktyce i leczeniu kamicy nerkowej. 

Domowe sposoby na ból nerek

Ból nerek jest objawem, którego nie można bagatelizować i zawsze trzeba skonsultować się z lekarzem. W oczekiwaniu na wizytę lekarską możesz sobie pomóc domowymi sposobami np. poprzez robienie ciepłych okładów na plecy, które łagodzą ból – w tym celu użyj termoforu. Pamiętaj też o piciu odpowiedniej ilości płynów → sprawdź, ile powinieneś pić wody każdego dnia.

Alkohol a ból nerek –  czy piwo pomaga na ból nerek?

Profilaktyka, czyli jak zapobiegać chorobom nerek

• Dbaj o higienę intymną.
• Nie bagatelizuj infekcji dróg moczowych i infekcji intymnych – jeśli podejrzewasz u siebie chorobę, skontaktuj się z lekarzem.

• Badaj się regularnie – przynajmniej raz w roku rób ogólny przegląd swojego zdrowia → zobacz, jakie badania warto wykonać raz w roku.
• Zdrowo się odżywiaj.
• Wypijaj odpowiednią ilość płynów każdego dnia → dowiedz się, ile powinieneś dziennie wypijać wody.
• Unikaj spożywania alkoholu i palenia papierosów.
• Dbaj o optymalną temperaturę ciała – hipotermia, czyli wychłodzenie, sprzyja chorobom nerek. Ubieraj się stosownie do warunków pogodowych.

Wszelkie niepokojące objawy w okolicy pleców powinny być skonsultowane z lekarzem. Najczęściej dopiero badania laboratoryjne krwi i moczu pokażą, czy ból faktycznie ma źródło w nerkach. Warto wykonywać je także profilaktycznie, ponieważ wiele chorób układu moczowego rozwija się po cichu, a ból nerek świadczy o zaawansowanym stadium choroby.