Temat zanieczyszczenia powietrza wraca każdego roku jak boomerang. Nie ma się czemu dziwić, przeróżne aplikacje w sezonie jesienno-zimowym świecą się na czerwono, albo o zgrozo na purpurowo. Oznacza to tylko jedno – oddychamy trującym powietrzem. Smog stanowi jeden z głównych problemów zdrowia publicznego. I choć wydaje się, że politycy, samorządowcy i organizacje społeczno-ekologiczne robią wszystko co mogą, to jednak problem nie znika.
Według Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) w ostatnich latach w wielu europejskich miastach zanieczyszczenie spadło, to jednak stężenia szkodliwych substancji w powietrzu są wciąż za wysokie i w dalszym ciągu występuje problem z jakością powietrza. Jak wskazują ostatnie badania, wśród 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej, aż 33 znajdują się w Polsce. Co zatem należy robić, aby bieganie w nadchodzącym sezonie było bezpieczne?
Smog a bieganie
Każdego roku wiosną rozpoczynają się starty w różnych wydarzeniach biegowych, półmaratony i maratony. Ciężko wyobrazić sobie udział w takim wydarzeniu bez odpowiedniego przygotowania. Co zrobić, gdy okres przygotowań wypada na czas późnej jesieni i zimy? Trenować, ale świadomie i w jak najbardziej bezpiecznych warunkach. Pamiętaj, że biegając dostarczasz organizmowi nawet 20 razy więcej powietrza niż spacerując. Poza zdrowotnym tlenem, w czasie zanieczyszczenia wdychasz też spore ilości dwutlenku węgla, tlenku węgla, pyłów i inne zanieczyszczenia. Co więcej biegając wdychasz powietrze ustami, przez co tracisz możliwość naturalnej filtracji powietrza, jaka następuje, gdy oddychasz nosem.
Co zawiera smog i jak wpływa na zdrowie biegaczy?
Na smog składają się przede wszystkim pyły, tlenek siarki, węgla, azotu, węgla, a także gazy i węglowodory. Jednym z głównych składników tego groźnego zanieczyszczenia są pyły zawieszone PM2.5, które przenikają do krwi oraz płuc, powodują choroby układu oddechowego i krążenia. Szczególnie odczuwają to astmatycy. Bieganie w smogu wpływa negatywnie na układ nerwowy, pamięć i koncentrację. Podczas biegania oddech staje się przyspieszony, układ oddechowy i krążenia zaczynają pracować bardziej intensywnie.
Do organizmu wchłania się większa dawka szkodliwych dla zdrowia substancji znajdujących się w zanieczyszczonym powietrzu. Dlatego tak ważne jest monitorowanie powietrza, w dni o podwyższonym stężeniu trujących zanieczyszczeń, zrezygnuj z biegania, tym bardziej jeżeli cierpisz na choroby układu oddechowego, np. astmę. Bieganie na zewnątrz, podczas gdy wszystkie mierniki jakości powietrza alarmują o przekroczeniu dopuszczalnych norm może poważnie zaszkodzić Twojemu zdrowiu. Jest zwyczajnie nieodpowiedzialne.
Jakie są objawy zatrucia smogiem?
Nie tylko bieganie, ale nawet spacerowanie czy przebywanie w zanieczyszczonym powietrzu powoduje szereg niekorzystnych dla zdrowia objawów. Podwyższony stopień zanieczyszczenia powietrza możemy odczuć przez zaczerwienione spojówki i łzawienie oczu. Do najczęstszych objawów należą nasilone bóle i zawroty głowy, spłycony oddech, trudności z oddychaniem czy ucisk w klatce piersiowej. Katar, uczucie pieczenia w gardle, męczący, świszczący kaszel, w najgorszych przypadkach rozwój astmy, zapalenie płuc czy oskrzeli. W skrajnych przypadkach zatrucie smogiem może prowadzić do śmierci.
Jak bezpiecznie biegać w sezonie grzewczym? Poznaj najważniejsze wskazówki!
1. Alerty smogowe. Za każdym razem, czyli przed każdym planowanym wyjściem z domu sprawdzaj informacje o stężeniach zanieczyszczeń powietrza. Ustaw przypomnienia w telefonie, sprawdzaj informacje w ogólnopolskich mediach.
2. Aplikacje mobilne do sprawdzania poziomu zanieczyszczenia powietrza i smogu. Zachęcam do zainstalowania oraz ustawienia przypomnień - dzięki czemu będziesz na bieżąco monitorować jakość powietrza o konkretnej porze, bez wychodzenia z domu.
3. Ochrona nosa i ust – czyli bez maski antysmogowej ani rusz. Tutaj zatrzymam się na chwilę, gdyż na rynku dostępne są maski antysmogowe do różnego zastosowania, m.in. co codziennego użytku, dla pracowników branży budowlanej, alergików i sportowców. Cel mają jeden: chronić przed smogiem, ale różnią się zastosowaną technologią, wykorzystanymi materiałami i funkcjami. Zawsze dobieraj maskę indywidualnie i zgodnie z jej przeznaczeniem. Zwróć uwagę na dopasowanie do twarzy, materiał wykonania oraz rodzaje filtrów – zawsze wymieniaj je zgodnie z instrukcją. Celem filtrów jest zatrzymywanie spalin, pyłów i innych zanieczyszczeń. Maski antysmogowe nie należą do tanich, jednak zdrowie jest nie do przecenienia, dlatego w tym przypadku nie warto oszczędzać.
4. Pora i miejsce treningu. Zdecydowanie unikaj tzw. „godzin szczytu” i biegania w centrum miasta. W tym godzinach nie powinniśmy wychodzić z domu na trening. Stężenie pyłów przy głównych traktach jest wówczas największe. Unikaj też osiedli domków jednorodzinnych (szczególnie tych starszych), w których domownicy spalają niestety różne rzeczy, niekoniecznie do tego przeznaczone. Gdy tylko możesz wybierz trening w lesie lub parku, albo na wzgórzach – im wyżej, tym zanieczyszczenie jest mniejsze. Staraj się trenować w godzinach wczesnoporannych lub wieczornych, gdyż zwykle wówczas stężenie pyłów w powietrzu jest niższe niż w ciągu dnia. Idealna będzie niedziela, gdy ruch samochodowy jest zdecydowanie mniejszy. Jeżeli w sezonie grzewczym normy zanieczyszczenia powietrza są podwyższone nawet o kilkaset procent, zalecam trening w siłowni, na bieżni lub w domu. Dodatkowo uruchom wtedy oczyszczacz powietrza, zainwestuj w zielone rośliny.
