Międzynarodowa Agencja Energii [1] szacuje, że korzystanie z klimatyzatorów i wentylatorów elektrycznych zużywa 10% energii elektrycznej na całym świecie, a do 2050 roku 2/3 wszystkich gospodarstw domowych będzie dysponowało własnym klimatyzatorem! Dzięki tak dużej popularności urządzeń chłodzących powstaje coraz więcej badań na temat ich wpływu na organizm człowieka.
Klimatyzacja a zdrowie
Mark Mendell w badaniach opublikowanych w International Journal of Epidemiology [2] zwraca uwagę, że mieszkańcy budynków wyposażonych w systemy klimatyzacji zgłaszają więcej objawów chorobowych niż osoby zamieszkujące budynki ze zwyczajną wentylacją. Co więcej, praca w pomieszczeniu klimatyzowanym wiąże się ze wzrostem konsultacji otolaryngoloicznych o 120% oraz ze zwiększoną nieobecnością w pracy aż o 40%.
W badaniach Mendella objawy takie jak podrażnienie błon śluzowych, trudności w oddychaniu, ból głowy, zmęczenie i podrażnienia skórne zostały powiązane z tak zwanym syndromem chorego budynku. To zespół dolegliwości zdrowotnych pojawiających się pod wpływem zbyt małej ilości świeżego powietrza w budynku lub powietrza o złej jakości. Jego symptomy są związane z systemami klimatyzacji, wentylacji oraz żyjącymi w nich mikroorganizmami [3].
Zanieczyszczona klimatyzacja może być niebezpieczna
Jak tłumaczy firma specjalizująca się w klimatyzatorach AiroDoctor [4] zły system klimatyzacji oraz słaba konserwacja (wynikająca z nieodpowiednich spadków w misce ociekowej, mokrych nawilżaczy wężownic chłodzących, nagromadzonego kurzu i brudu) zwiększają stężenie cząstek bakterii i wirusów w powietrzu, a w konsekwencji mogą prowadzić do wielu chorób.
Badania potwierdzają, że klimatyzatory sprzyjają rozwojowi grzybów, bakterii, pierwotniaków i roztoczy, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia użytkowników. Badacze z Uniwersytetu Stanowego w Yobe [5] przyjrzeli się zanieczyszczeniom mikrobiologicznym filtrów klimatyzatorów w instytucji szkolnictwa wyższego w Nigerii i wyizolowali aż sześć gatunków bakterii i trzy gatunki grzybów. Wdychanie wody zakażonej bakteriami grozi poważnymi chorobami, takimi jak choroba legionistów [6], czyli ciężka forma infekcji płuc.
Czy można złapać przeziębienie od klimatyzacji?
Kolejnym z zagrożeń wiążących się z używaniem klimatyzacji jest pleśń, która może się pojawić zarówno w klimatyzatorach biurowych, domowych, jak i w tych samochodowych. Aby zarodki pleśni się rozwinęły, potrzebują wilgoci, odpowiedniej temperatury i źródła pożywienia, np. kurzu, który często zbiera się w przestrzeniach klimatyzatora.
Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) [7] zauważa, że pleśń wpływa negatywnie szczególnie na osoby z alergią lub astmą. Ciężkie reakcje na pleśń obejmują gorączkę i duszność, a lżejsze ból gardła, kaszel, zatkany nos, świszczący oddech, kaszel, zaczerwienienie lub swędzenie oczu albo skóry.
Pleśń obecna w urządzeniach chłodzących może więc powodować objawy podobne do przeziębienia. Przebywając w klimatyzowanym pomieszczeniu, można się przeziębić także ze względu na łatwiejszą transmisję drobnoustrojów. Poza tym klimatyzatory usuwają wilgoć z powietrza, a wirusy szybciej rozmnażają się w suchym powietrzu [8].
Czy w takim razie nie powinniśmy używać klimatyzacji?
Klimatyzacja może sprzyjać Twojemu zdrowiu poprzez ochronę przed wyczerpaniem cieplnym i udarem cieplnym. A to nie jest ich jedyna zaleta!
Huff Post [9] porozmawiał z kilkoma ekspertami, by dowiedzieć się, czy klimatyzacja jest bezpieczna dla zdrowia. William Fisk z Indoor Environment w Lawrence Berkeley National Laboratory zauważył, że systemy klimatyzacji zazwyczaj zawierają filtry usuwające zanieczyszczone cząsteczki z obiegu powietrza. Kiedy więc używa się klimatyzacji przy zamkniętych oknach, poziom drobnoustrojów dostających się do pomieszczeń zostaje zmniejszony, co poprawia samopoczucie alergików. Potwierdza to alergolog dr Mark Aronica z kliniki w Cleveland, który dodaje, że takie rozwiązanie jest korzystne również dla osób z chorobami układu oddechowego.
Natomiast dr Michelle Bell z Uniwersytetu Yale w rozmowie z magazynem Time [10] tłumaczy, że ograniczenie ekspozycji na zanieczyszczenie powietrza zmniejsza ryzyko przyjęć do szpitala i przedwczesnej śmierci z powodu problemów sercowo-naczyniowych.
Jak widzisz, odpowiedź na pytanie, czy klimatyzacja jest zdrowa, nie jest jednoznaczna, dlatego ostateczny wybór należy do Ciebie. Jeśli zdecydujesz się na klimatyzację, pamiętaj o jej regularnym czyszczeniu, konserwacji oraz o wymianie filtrów powietrza zgodnie z zaleceniami producenta. Obserwuj też swój organizm i w razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.
Źródła:
- https://www.iea.org/reports/the-future-of-cooling
- https://academic.oup.com/ije/article/33/5/1123/624014
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Syndrom_chorego_budynku
- https://airodoctor.com/distribution-of-microorganisms-in-air-conditioning-systems-in-public-and-private-places/
- https://www.researchgate.net/publication/332304828_Studies_on_Microorganisms_Associated_with_Air-Conditioned_Environments
- https://www.nhs.uk/conditions/legionnaires-disease/
- https://www.cdc.gov/mold/faqs.htm
- https://www.webmd.com/lung/news/20200708/air-conditioning-may-be-spreading-covid
- https://www.huffpost.com/entry/is-air-conditioning-healthy_l_5d24e7d1e4b07e698c41ed94
- https://time.com/3942050/air-conditioner-healthy/
