Różnice między kobietą a mężczyzną. 8 aspektów zdrowotnych

Różnice fizjologiczne między kobietą a mężczyzną

Większość różnic pomiędzy płciami jest konsekwencją inaczej pracującego układu hormonalnego. U kobiet ma on znaczący wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, regulując m.in. gęstość kości, zdolność do gromadzenia tkanki tłuszczowej i zachowanie emocjonalne. Panie przechodzą przez regularne (comiesięczne) cykle hormonalne związane z menstruacją. U mężczyzn układ hormonalny koncentruje się głównie na zachowaniu męskich cech płciowych i funkcjach związanych z płodnością. Ich poziomy testosteronu utrzymują się na stosunkowo stałym poziomie, choć mogą ulegać pewnym zmianom w ciągu doby. Jak przekłada się to na funkcjonowanie i potrzeby obu płci?

Różnice fizyczne między płciami, które mogły Ci umknąć

• Mężczyźni mają zazwyczaj większą masę mięśniową niż kobiety, dlatego z reguły są silniejsi, w szczególności jeśli chodzi o górne partie ciała. Wynika to z faktu, że produkują więcej testosteronu – hormonu odpowiadającego z rozwój cech płciowych, jak również owłosienie czy rozbudowę masy mięśniowej.
• Mężczyźni i kobiety mają naturalnie różną ilość tkanki tłuszczowej. Więcej tkanki tłuszczowej mają kobiety (o około 10 p.p.) – ​​służy to głównie reprodukcji. To właśnie w tkance tłuszczowej magazynowane są hormony płciowe. Dlatego też kiedy kobieta ma mniej niż 13% tłuszczu względem masy ciała, może przestać miesiączkować. Zbyt niski poziom tłuszczu u mężczyzn również może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych: zaburzeń hormonalnych, problemów z układem odpornościowym, nerwowym, krwionośnym lub problemów ze skórą.

Skóra

Badania zauważają również różnice w parametrach skóry:

• Mężczyźni mają o ok. 25% grubszą skórę niż kobiety – wynika to z faktu, że za sprawą testosteronu więcej kolagenu zatrzymuje się wewnątrz organizmu. Po 45. r.ż. skóra u obu płci zaczyna być stopniowo coraz cieńsza, choć spadek estrogenów u kobiet w trakcie menopauzy może przyspieszać proces starzenia się skóry.
• Kobiety produkują mniej sebum – naturalnego, oleistego płynu wytwarzanego przez gruczoły łojowe w skórze ludzkiej. Dzieje się tak dzięki estrogenom, które ograniczają produkcję sebum. Choć sebum naturalnie nawilża skórę, jego nadmiar może prowadzić do problemów skórnych, np. trądziku.

Kości

Kolejną różnicą między kobietą a mężczyzną jest siła ich układu kostnego. Zwykle mężczyźni mają gęstsze, mocniejsze kości, ścięgna i więzadła niż kobiety. To również ma związek z różnicami hormonalnymi – po menopauzie u kobiet spada poziom estrogenów, które mają wpływ na siłę kości. Obniżenie poziomu tego hormonu sprawia, że kości stają się kruche i podatne na uszkodzenia.

Obie płcie osiągają szczytową masę kostną około 30. roku życia. Po 40. roku życia zarówno mężczyźni, jak i kobiety zaczynają ją tracić – jednak menopauza przyspiesza ten proces u kobiet. Dlatego tak ważna jest profilaktyka osteoporozy w postaci ruchu oraz odpowiedniej diety.

Serce i układ krwionośny

Menstruacja u kobiet, czyli comiesięczne krwawienia z dróg rodnych, powodują, że kobiety przeciętnie mają mniej czerwonych krwinek niż mężczyźni. W życiu codziennym odzwierciedla się to w normach wyników morfologii oraz zwiększonej podatności na anemię z niedoborów.

Ponadto – jak podaje American Heart Association:

• Kobiety przed menopauzą mają zazwyczaj niższe ciśnienie krwi niż mężczyźni – niezależnie od rasy czy pochodzenia etnicznego. To również ma być efekt działania testosteronu, który podwyższa ciśnienie krwi.
• Ze względu na różnice hormonalne, częstsze występowanie niezdrowych nawyków, takich jak palenie papierosów i nadmierne spożycie alkoholu, oraz tendencje do wyższych poziomów „złego” cholesterolu LDL, mężczyźni są bardziej narażeni na choroby sercowo-naczyniowe.

Warto też pamiętać, że objawy zawału serca u kobiet o wiele częściej mniej specyficzne. Tzw. utajony zawał serca dotyka zwykle panie, przez co może być zdiagnozowany późno – a powikłania po ukrytym zawale są groźne i obejmują: ryzyko powstania tętniaka, zapalenia osierdzia czy zastoinowej niewydolności serca.

Odporność i wytrzymałość

Czy to prawda, że natura przygotowuje kobiety do porodu, dając im swego rodzaju supermoce i wyposażając w większą wytrzymałość? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Wytrzymałość fizyczna jest bardzo zróżnicowana i zależy od wielu czynników, w tym od genetyki, treningu, stylu życia, a także rodzaju wytrzymałości, o którą chodzi. Jednak są pewne kwestie, które zostały potwierdzone naukowo:

• Mięśnie kobiet łatwiej znoszą zmęczenie i szybciej się regenerują. Komórki mięśniowe kobiet są genetycznie uwarunkowane, by lepiej radzić sobie z warunkami niedotlenienia (które następuje podczas intensywnego wysiłku fizycznego) i reaktywnymi formami tlenu występującymi w uszkodzonych i chorych mięśniach. Przekłada się to na efekty treningowe: choć to mężczyznom łatwiej buduje się masę mięśniową, trudniej jest im ją utrzymać – odwrotnie niż u kobiet.
• Young, Sawka i Pandolf podsumowują, że mężczyźni mają niższą tolerancję na zimno, ponieważ to kobiety mają większą tkankę tłuszczową, która chroni przed utratą ciepła. Jednak na ogół to kobiety częściej marzną – mają mniejszą całkowitą masę ciała, przez co temperatura ciała spada u nich szybciej niż u mężczyzn. Warto tutaj zwrócić uwagę, że za termogenezę odpowiadają wszystkie inne komórki, poza tłuszczowymi – te ostatnie jedynie utrzymują wygenerowane przez organizm ciepło.
• Kobiety są naturalnie bardziej odporne na działanie wirusów i mają bardziej reaktywny układ odpornościowy. Jednak może to też być wadą i przyczyniać się do rozwoju chorób o charakterze autoimmunologicznym (np. hashimoto, RZS), z którymi częściej zmagają się właśnie panie.

Różnice w mózgu między kobietą a mężczyzną

Bruce Goldman na łamach magazynu Stanford Medicine wymienia różnice w mózgu między płciami. Istnieją bowiem różnice w budowie mózgów mężczyzn i kobiet, sposobie przetwarzania informacji i interakcji z sygnałami chemicznymi. Można zaobserwować je już u 2- lub 3-miesięcznych dzieci! Najważniejsze różnice:

• Hipokamp kobiety, niezbędny do uczenia się i zapamiętywania, jest mniejszy niż u mężczyzny i działa inaczej. W konsekwencji kobiety zachowują silniejsze i żywsze wspomnienia wydarzeń emocjonalnych niż mężczyźni. Szybciej przywołują też wspomnienia emocjonalne i są one bardziej intensywne.
• Mężczyźni mają więcej istoty szarej zbierającej informacje, ale kobiety mają więcej istoty białej, która łączy różne części mózgu. Można powiedzieć, że poszczególne półkule mózgu kobiety rozmawiają ze sobą częściej niż u mężczyzny.

Zmysły kobiet i mężczyzn

Czy widok z odmiennych planet rzeczywiście zmienia punkt widzenia? Wiele wskazuje na to, że tak. Inaczej odbieramy rzeczywistość – a odmienna percepcja kolorów to tylko część różnic.

• Kobiety mają więcej komórek (neuronów) w opuszkach węchowych – części mózgu odpowiedzialnej za przetwarzanie zapachów. Przekłada się to na bardziej wyczulony zmysł węchu i smaku.
• Kobiety mają też zwykle więcej kubków smakowych niż mężczyźni.
• Kobiety zwykle mają bardziej wyczulony zmysł dotyku, dzięki mniejszym opuszkom palców.
• Kobiety zwykle mają bardziej czujny słuch niż mężczyźni – lepiej identyfikują zarówno wolne, jak i szybkie dźwięki mowy. Jest to jedną z możliwych przyczyn, dla których dysleksja i inne problemy z czytaniem, są częściej rozpoznawane u mężczyzn.
• Mężczyźni lepiej identyfikują ruch i szybciej reagują na bodziec – w eksperymencie, w którym badani mieli podążać myszką za przesuwającym się kursorem, mężczyźni wypadali zdecydowanie lepiej niż kobiety. Ponieważ tendencja ta potwierdza badania sprzed popularyzacji gier wideo, naukowcy wykluczają wpływ środowiska na uzyskane wyniki.

Inne potrzeby dietetyczne u płci – weź je pod uwagę!

Wiesz już, w których obszarach różni się ciało kobiety i mężczyzny. Te różnice wpływają na potrzeby dietetyczne. Zacznijmy od tego, że dzienne zapotrzebowanie kaloryczne dla mężczyzn jest wyższe niż dla kobiet. Powodów jest kilka: większa masa mięśniowa, wzrost i tempo metabolizmu (mięśnie, których jest więcej u mężczyzn, spalają ponad dwukrotnie więcej kalorii niż tłuszcz). Różnice przekładają się również na mikro- i makroelementy w diecie:

• Różnica między wzrostem, masą mięśniową i zapotrzebowaniem kalorycznym mężczyzn i kobiet oznacza, że ​​mężczyźni zazwyczaj wymagają diety bogatszej w białko.
• W wieku około 14-51 lat kobiety zazwyczaj potrzebują więcej żelaza niż mężczyźni. Dzieje się tak na skutek utraty krwi podczas menstruacji, która zazwyczaj trwa w cyklu 28 do 35 dni.
• Kwas foliowy jest niezbędną witaminą dla obu płci. Jednak jego rola wzrasta dla kobiet w wieku rozrodczym. W przypadku starań o ciążę, kobiety potrzebują odpowiedniej ilości kwasu foliowego, aby wesprzeć rozwój neuronalny ich dzieci.
• Zapotrzebowanie na cynk jest zasadniczo podobne u mężczyzn i kobiet, jednak kobiety w ciąży i po menopauzie potrzebują więcej cynku. Obie płcie magazynują cynk w kościach, które – jak już wiemy – słabną u kobiet w okresie menopauzy.
• Kolejną konsekwencją wrażliwości kości kobiet po pięćdziesiątce jest zwiększone zapotrzebowanie na wapń i witaminę D. Kobiety w wieku 51-70 lat potrzebują o 200 mg wapnia więcej niż mężczyźni w tym samym wieku. Przekłada się to na 1200 mg dziennie dla kobiet i 1000 mg dziennie dla mężczyzn. Starsze kobiety muszą też zwiększyć spożycie witaminy D, ponieważ sprzyja ona lepszemu wchłanianiu wapnia, który jest głównym budulcem kości.

Łączy nas zdrowie! Jak o nie dbać?

Choć wiele nas różni, łączy nas zdrowie. Wszyscy mamy je tylko jedno, lecz dbamy o nie w diametralnie różny sposób. Badanie wykonane na zlecenie uPacjenta na potrzeby kampanii Pobierz Zdrowie pokazało, że to kobiety częściej dostrzegają konieczność robienia badań profilaktycznych. A to jeden z podstawowych sposobów zapobiegania chorobom. W szczególności warto zwrócić uwagę na regularne badania krwi – to najprostsze podstawowe narzędzie diagnostyczne, które umożliwia wgląd w ludzki organizm. Teraz badania krwi można wykonać we własnym domu, tuż przed pracą. Wypróbuj usługę pobrania krwi w domu z uPacjenta – uSiebie! Możesz wybrać pojedyncze badania lub gotowe pakiety pod różne potrzeby, objawy lub choroby. Weź zdrowie w swoje ręce – sprawdź już dziś!