Oznaczenie stężenia kwasu moczowego we krwi najczęściej zalecane jest w przypadku podejrzenia dny moczanowej. Jednak nieprawidłowe wartości tego parametru mogą towarzyszyć również innym chorobom. Jeśli w organizmie wysoki poziom kwasu moczowego utrzymuje się przez długi czas, może to prowadzić do groźnych powikłań. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jak obniżyć kwas moczowy!
Co to jest kwas moczowy?
Kwas moczowy jest produktem końcowym rozpadu zasad purynowych. Puryny to związki zawierające azot, które z kolei powstają w wyniku rozkładu DNA. Puryny mogą też być dostarczane wraz z pożywieniem. Najwięcej ich znajduje się w podrobach, czerwonym mięsie, niektórych rybach, owocach morza, drożdżach, soczewicy i fasoli.
Kwas moczowy nie pełni w organizmie żadnej ważnej funkcji. Jest produktem ubocznym i musi być wydalony. Większość kwasu moczowego jest wydalana przez nerki wraz z moczem.
Podwyższony kwas moczowy – objawy
O podwyższonym stężeniu kwasu moczowego we krwi mogą świadczyć następujące objawy:
- dolegliwości ze strony stawów: bóle, obrzęki, sztywność i ograniczona ruchomość, a także czerwona i łuszcząca się skóra w okolicy stawu;
- ból podbrzusza, odcinka lędźwiowego kręgosłupa i pachwin;
- nudności i wymioty;
- krwiomocz;
- ból podczas oddawania moczu;
- dolegliwości grypopodobne: gorączka, dreszcze, ból mięśni, zmęczenie, uczucie ogólnego rozbicia.
Hiperurykemia
Hiperurykemia to stan w organizmie, kiedy stężenie kwasu moczowego przekracza 420 μmol/L. Nie jest to jeszcze równoznaczne z chorobą. Dna moczanowa, która jest najczęstszą chorobą spowodowaną wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi, rozwija się tylko u co 5.osoby z hiperurykemią.
Kwas moczowy – badania
Czy badanie wykonuje się z krwi, czy z moczu?
W pierwszej kolejności oznacza się kwas moczowy w surowicy krwi. Jeśli wynik nie będzie prawidłowy, lekarz może dodatkowo zlecić zmierzenie stężenia kwasu moczowego w moczu. Służy to pogłębieniu diagnostyki. Oznaczenie kwasu moczowego z moczu umożliwia ocenę czynności nerek oraz ułatwia identyfikację przyczyny jego nieprawidłowego stężenia.
Domowy test na kwas moczowy
Biolog molekularny, diagnosta laboratoryjny, szkoleniowiec.
dr n. med. Karolina Karabin
Normy kwasu moczowego
Stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi powinno mieścić się w zakresie 180- 420 μmol/L (3- 7 mg/dL). U mężczyzn wartości mogą być nieco wyższe niż u kobiet.
Jakie są przyczyny wysokiego stężenia kwasu moczowego we krwi?
Do wysokiego stężenia kwasu moczowego we krwi dochodzi w dwóch sytuacjach – kiedy organizm wytwarza go zbyt dużo lub kiedy nerki nie usuwają go w wystarczającej ilości. Co może być przyczyną zaburzonego metabolizmu kwasu moczowego?
- Spożywanie produktów bogatych w puryny – czerwone mięso, podroby, owoce morza, kolorowe słodkie napoje;
- nadwaga i otyłość;
- łuszczyca;
- nadużywanie alkoholu;
- uwarunkowania genetyczne;
- odwodnienie;
- niektóre leki np. moczopędne, immunosupresyjne, kwas acetylosalicylowy;
- niektóre nowotwory;
- chemioterapia.
Podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi – powikłania
Brak diagnostyki lub niepodjęcie działań, których celem jest obniżenie poziomu kwasu moczowego w organizmie, może prowadzić do wielu powikłań. Najczęściej są to:
- dna moczanowa;
- kamica nerkowa;
- nadciśnienie tętnicze;
- niedoczynność tarczycy;
- zawał serca;
- anemia hemolityczna.
Jak obniżyć kwas moczowy?
Leki na kwas moczowy
W leczeniu hiperurykemii najczęściej stosuje się allopurynol i febuksostat, które hamują produkcję kwasu moczowego. Natomiast lek Probenecydt, który obecnie nie jest dostępny w Polsce, zmniejsza stężenie kwasu moczowego we krwi poprzez zwiększenie jego wydalania wraz z moczem.
Leki takie jak losartan (na nadciśnienie) oraz fenofibrat (regulujący stężenie cholesterolu we krwi) również mogą obniżać poziom kwasu moczowego. Te leki stosuje się w sytuacji, kiedy hiperurykemii towarzyszy nadciśnienie lub hipercholesterolemia.
Jak obniżyć kwas moczowy bez leków?
Dietetyk kliniczny, ze specjalizacją z psychodietetyki.
mgr Karolina Wojtkowska
Kwas moczowy a dieta
W związku z tym, że wiele produktów spożywczych przyczynia się do wzrostu stężenia kwasu moczowego we krwi, odpowiednia dieta ma kluczowe znaczenie w leczeniu hiperurykemii.
W tabeli przedstawiliśmy produkty wskazane i przeciwwskazane dla osób, które chcą obniżyć poziom kwasu moczowego we krwi.
Osoby, które zmagają się z nadwagą lub otyłością są bardziej narażone na hiperurykemię. Dlatego tak ważne jest utrzymanie prawidłowej masy ciała. Odpowiednio zbilansowana dieta połączona z ćwiczeniami fizycznymi obniży poziom kwasu moczowego we krwi i pozytywnie wpłynie na cały Twój organizm. Dzięki temu „przy okazji” zmniejszysz ryzyko rozwoju cukrzycy, nadciśnienia, miażdżycy i zawału serca! Chcesz wiedzieć, jak wprowadzone zmiany wpłynęły na Twój organizm? Przebadaj się kompleksowo. Regularnie oznaczaj stężenie kwasu moczowego i innych ważnych parametrów. Dzięki temu będziesz mieć swoje zdrowie pod kontrolą.
Czy poziom kwasu moczowego może być za niski?
Zdarza się, że poziom kwasu moczowego we krwi może być za niski. Jednak taki stan rzeczy nie jest przyczyną żadnej dolegliwości, ale objawem już występującej choroby. Niskie stężenie kwasu moczowego może towarzyszyć:
- celiakii;
- chorobom wątroby i nerek;
- cukrzycy;
- zespole Wilsona;
- zespole Fanconi'ego;
- nowotworom złośliwym;
- ksantynurii;
- niedożywieniu.
Obniżony poziom kwasu moczowego we krwi jest też naturalnym fizjologicznym objawem u kobiet w ciąży. Ponadto spożywanie niektórych leków (salicylany, allopurinol, benzbromaron, probenecyd) również może wpływać na obniżenie poziomu kwasu moczowego.
Jeśli zbyt niski lub zbyt wysoki poziom kwasu moczowego dotyczy Ciebie, pamiętaj o monitorowaniu jego stężenia. Wykonuj regularne badania krwi i ciesz się zdrowiem!
Autor wpisu:
Agnieszka Konieczna
Konsultacja merytoryczna
