Jaki wynik ALAT jest niepokojący? Co oznacza to badanie?

Badanie ALT (ALAT) – co to jest i co mierzy?

Aminotransferaza alaninowa (ALT, ALAT) jest enzymem wytwarzanym przez wątrobę. W największym stężeniu występuje w hepatocytach (komórkach, z których zbudowana jest wątroba). Pod wpływem niektórych substancji (np. alkoholu, leków), a także wirusów, hepatocyty ulegają zniszczeniu – wtedy aminotransferaza alaninowa uwalniana jest do krwi. Innymi słowy: im poważniejsze uszkodzenie wątroby, tym stężenie ALT we krwi jest wyższe, czyli badanie ALAT wskazuje na stopień dysfunkcji narządu.

ALAT – norma

Prawidłowe stężenie aminotransferazy alaninowej we krwi powinno mieścić się w zakresie 0-33 U/l. Mężczyźni mają naturalnie wyższe ALT.

Jaki wynik ALAT jest niepokojący?

Badanie Helsper i in. określa, że ALAT powyżej 100 lU/l jest jasnym wskaźnikiem choroby wątroby.

Czasami nawet lekko podwyższony ALAT (np. ledwie o 20) może być wynikiem wirusowego zapalenia wątroby typu C. Według Helsper i in. u osób z wynikiem ALAT plasującym się w przedziale 30 – 100 lU/l prawdopodobieństwo WZWC jest 10-krotnie wyższe! Dowiedz się więcej o zapaleniu wątroby.

Pamiętaj, że wysoki poziom ALT nie zawsze oznacza trudną do pokonania chorobę. W rzeczywistości mniej niż 5% pacjentów z wysokim ALAT zmaga się z poważnym uszkodzeniem wątroby.

Badania uzupełniające, które pomogą lepiej zrozumieć wyniki ALAT

Wynik ALT odbiegający od normy może zastanawiać, ale często jest niewystarczający, by potwierdzić chorobę. Dlatego lekarz prowadzący może zlecić inne badania, które doprecyzują problem, z jakim zmaga się pacjent. Wśród badań, które pomogą postawić diagnozę, są:

• ponowne przeprowadzenie badania ALT;
• próby wątrobowe (GGTP, AST, ALP, BIL);
• badanie przeciwciał HCV;
• badanie przeciwciał HBV;
• badanie glukozy we krwi;
• badanie lipidogramu;
• pomiar żelaza we krwi;
• USG jamy brzusznej;
• biopsja wątroby.

ALAT a AspAT

Wyniki ALAT są często interpretowane w parze z AspAT (AST), czyli aminotransferazą asparaginianową. Oba enzymy biorą udział w przemianach aminokwasów i białek. Różnica pomiędzy ALT as AST jest taka, że ALT znajduje się przede wszystkim w wątrobie, podczas gdy AST znajduje się także w innych tkankach, np. mózgu, sercu, nerkach. Interpretacja tych dwóch wskaźników razem daje dokładniejszą wiedzę o tym, co się dzieje w organizmie. Oblicza się wtedy stosunek AspAT do ALAT (czyli dzieli się wynik AST przez ALT).

Podwyższony ALAT i AspAT przy stosunku AspAT do ALAT <1 może wskazywać na przewlekłe i ostre wirusowe zapalenie wątroby, stłuszczenie wątroby, hemochromatozę, uszkodzenie przez leki i toksyny, autoimmunologiczne zapalenia wątroby, czasami także chorobę Wilsona lub celiakię.

Możliwe przyczyny podwyższonego poziomu ALT niezwiązane z chorobami wątroby

Podwyższony ALAT a mononukleoza

Lekko podwyższone ALT może wskazywać na mononukleozę, czyli tzw. chorobę pocałunków, za którą odpowiada wirus EBV. Jego nosicielem jest aż 95% ludzi na świecie! Zarażają się nią przede wszystkim dzieci lub młodzi dorośli. Choć daje objawy podobne do anginy, w obrazie klinicznym może odzwierciedlać się m.in. podwyższonymi próbami wątrobowymi, w tym ALT.

Podwyższony ALAT a stres

Stres i nerwy wpływają na nasz organizm na wiele sposobów. Badania sugerują, że mogą również wpływać na kondycję wątroby. Dowiedz się więcej o tym, jak emocje wpływają na zdrowie fizyczne.

ALT a nerki

Pacjenci z przewlekłą chorobą nerek mają niski poziom ALT i AST (w dolnej granicy normy). Dotyczy to także pacjentów poddawanych dializie. Dokładna przyczyna nie jest znana, jednak typuje się m.in. niedobór pirydoksyny (jednej z witamin B6).

Podwyższony ALT a serce

Nieprawidłowości pracy serca mogą odbijać się na całym organizmie: kiedy serce nie pompuje wystarczająco dużo krwi, ludzkie organy pozostają niedotlenione. Jeśli trwa to zbyt długo, może to doprowadzić do zatrzymania pracy również innych narządów, co odzwierciedla się także w parametrach pracy wątroby, jak ALT.

Podwyższone ALT – jak leczyć?

Najbardziej adekwatną do Twojego przypadku odpowiedź dostarczy Ci lekarz. To on potrafi ocenić, czy podwyższony poziom ALT wymaga farmakoterapii, czy jedynie zmiany stylu życia. Tak czy siak, nie zaszkodzi, jeśli wprowadzisz kilka zmian w diecie.

Jak obniżyć ALAT dietą? Wystarczą 4 kroki:

1. Jedz tak, by nie obciążać swojej wątroby. Ograniczaj spożycie tłuszczów nasyconych i cholesterolu. W zamian jedz więcej produktów bogatych w witaminę E, C, beta-karoten (warzywa i owoce), wielonienasycone tłuszcze (chude wędliny i nabiał) oraz błonnik (pieczywa i makarony z grubego przemiału, otręby, mało przetworzone płatki, kasze i brązowy ryż). Zrezygnuj z alkoholu, fast-foodów, chipsów, słodyczy, smażonych potraw i tłustych mięs.
2. Utrzymuj prawidłową masę ciała – poza dietą dobrą dla wątroby dbaj o odpowiednią dawkę ruchu (minimum 150 minut w tygodniu, czyli ledwie 20 minut dziennie!).
3. Ograniczaj spożycie cukru – wzmocni to kondycję wątroby i obniży ALT.
4. Zrezygnuj z alkoholu – wiele problemów z wątrobą bierze się z nadużywania napojów procentowych.

Jak szybko obniżyć ALT i AST? Leczenie farmakologiczne

W zależności od przyczyny podwyższonego poziomu enzymów wątrobowych stosuje się:

1. leki przeciwwirusowe,
2. interferon alfa,
3. kwas ursodeoksycholowy,
4. kwas tiazolidynokarboksylowy,
5. L-asparaginian L-ornityny,
6. fosfolipidy.

Pamiętaj, że samo badanie ALT może być niewystarczające, by zdiagnozować chorobę. Dla pełniejszego obrazu wykonaj wszystkie próby wątrobowe i porozmawiaj z lekarzem, który nakreśli możliwe przyczyny podwyższonego ALAT oraz program leczenia. Nie zapominaj również o tym, że badania krwi możesz wykonać w swoim domu: bez stresu, kolejek i stania w korkach, dzięki usługom uPacjenta.