Czym są monocyty? Co oznaczają ich podwyższone lub obniżone wartości?

Badanie morfologiczne krwi pokazało, że Twój poziom monocytów (MONO) we krwi odbiega od normy i nie wiesz, czy to powód do zmartwień? Dowiedz się, jaka jest rola monocytów w organizmie oraz co może stać za nieprawidłowymi wartościami tych komórek krwi.

Co to są monocyty? Jaka jest ich rola w organizmie?

Monocyty to typ leukocytów, czyli białych krwinek — komórek odpowiedzialnych za reakcje odpornościowe. Leukocyty powstają w szpiku kostnym, skąd przedostają się do krwi. „Podróżując” naczyniami krwionośnymi, „skanują” organizm i sprawdzają, czy żaden patogen nie dostał się do środka. Monocyty odpowiadają za reakcje odpornościowe i walkę z wirusami, a także oczyszczają krew z obumarłych tkanek lub bakterii.

Normy monocytów u dorosłych, dzieci i kobiet w ciąży

Oznaczenie monocytów na badaniu krwi to: MONO. Liczba monocytów określa, ile takich komórek znajduje się w Twoim organizmie. Przekłada się to na siły organizmu do walki z infekcjami. Normy monocytów mogą być wyrażane w procentach lub liczbowo — na mikrolitr krwi (µl), bądź na litr (x109/l).

Dla dorosłych prawidłowa ilość monocytów we krwi mieści się w granicach 2 - 8% wszystkich białych krwinek. Jest to równoznaczne z ok. 200 - 800 monocytów na mikrolitr krwi, czyli 0,2 – 0,8x10^9/l.

Jaki poziom monocytów jest niebezpieczny? Z pewnością monocyty podwyższone, kiedy ich wartość jest większa niż 1500/µl (>1,5x10^9/l).  Taki wynik jest wskazaniem do pilnej diagnostyki w kierunku chorób rozrostowych (czyli nowotworów atakujących krew).

Norma monocytów u dzieci waha się między 0 - 17%. Dokładny przedział zależy od wieku dziecka.

Lekko podwyższone monocyty w ciąży to zupełnie normalna sytuacja, stąd też odmienne normy monocytów dla kobiet w ciąży. Ciąża osłabia organizm i tworzy w nim stan zapalny. Tylko w ten sposób organizm jest w stanie utrzymać płód. Normy monocytów dla kobiet w ciąży wynoszą:

Jakie są objawy nieprawidłowych wartości monocytów?

Objawy nie są specyficzne — monocyty poza normą nie są chorobą samą w sobie. Ich nieprawidłowy poziom może wywoływać ból brzucha lub opuchliznę, będącą wynikiem stanu zapalnego. Z większym prawdopodobieństwem będziesz jednak doświadczać symptomów choroby, która spowodowała obniżenie lub podwyższenie liczby monocytów we krwi. Dlatego tak ważna jest dalsza diagnostyka!

Możliwe przyczyny odchyleń od normy

Monocytoza — monocyty powyżej normy

Podwyższone monocyty pojawiają się najczęściej wskutek choroby autoimmunologicznej bądź istniejącej w organizmie infekcji wirusowej lub bakteryjnej czy stanu zapalnego. Kiedy mówimy o chorobie autoimmunologicznej, mamy na myśli sytuację, w której białe krwinki (czyli komórki odpornościowe) zwalczają zdrowe komórki, myląc je z patogenami. Wysoka liczba monocytów może zaistnieć też w momencie, kiedy wychodzisz z choroby. Monocytoza poprzedza wtedy odnowę granulocytów (rodzaju krwinek białych).

Ponadto badania dowiodły, że podwyższone monocyty u dzieci mogą mieć związek z alergią: liczba monocytów może wzrastać wraz z bazofilami wskutek alergii skórnej. Z kolei podwyższone monocyty i eozynofile mogą wskazywać na alergię zarówno u dzieci, jak i dorosłych.

Podwyższone monocyty mogą również być zwiastunem białaczki. Jeśli poza wysokimi monocytami w swoich wynikach badań krwi obserwujesz także podwyższone limfocyty, a do tego masz takie objawy jak: osłabienie, bóle stawów, głowy, nudności i wymioty, obniżenie wagi czy nocne poty, lekarz prawdopodobnie zleci dalszą diagnostykę w kierunku białaczki.

Wysokie stężenie monocytów ma również związek z takimi chorobami jak:

• gruźlica,
• infekcyjne zapalenie wsierdzia,
• sarkoidoza,
• kiła,
• choroby serca.

Jeśli podwyższony poziom monocytów utrzymuje się przez 3 miesiące oraz towarzyszą mu niepokojące objawy charakterystyczne dla wyżej wymienionych chorób, należy rozszerzyć diagnostykę.

Monocytopenia — monocyty poniżej normy

Obniżony poziom monocytów powiązany jest najczęściej z chorobami, które redukują poziom wszystkich białych krwinek, a co za tym idzie — osłabiają odporność. Sprawia to, że organizm staje się wyjątkowo podatny na infekcje.

Przyczynami niskiego poziomu monocytów może być:

• anemia aplastyczna,
• sepsa,
• oparzenia,
• HIV,
• chemioterapia.

Badania uzupełniające

Morfologia krwi

Morfologia krwi, która informuje nas m.in. o poziomie monocytów, jest badaniem bardzo ogólnym. Pozwala ocenić kondycję organizmu, ale rzadko wskazuje na konkretne dolegliwości. Aby doprecyzować diagnozę, warto przeprowadzić dodatkowe badania.

Rozmaz krwi (manualny)

Doktor nauk medycznych Małgorzata Salamanowicz tłumaczy, że manualny rozmaz krwi może być dokładniejszy od wykonywanego automatycznie (tradycyjna morfologia krwi). Wynika to z większej precyzji doświadczonego diagnosty laboratoryjnego. Zdarza się, że automat zalicza neutrofile lub limfocyty o nietypowych rozmiarach do monocytów. Dla potwierdzenia wyniku wykraczającego poza normy zamów manualny rozmaz krwi do swojego domu.

CRP lub OB

Badanie to pozwala potwierdzić, że liczba monocytów poza normą to efekt stanu zapalnego w organizmie. Dowiedz się więcej o badaniach lub zamów badanie CRP do domu.

Badania pod kątem chorób zakaźnych

Kiła, AIDS — to choroby zakaźne, które nieleczone mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Jednym z ich symptomów jest obniżenie poziomu monocytów we krwi. Wykonanie kompleksowych testów pod kątem takich chorób jest szczególnie ważne w ciąży, kiedy mogą one mieć wpływ na rozwój płodu. Zalecamy wykonanie pakietu badań stworzonego z myślą o kobietach w ciąży. Badania krwi w nim zawarte uwzględniają testy na najczęstsze i najgroźniejsze dla przyszłej mamy choroby zakaźne.

Badania pod kątem chorób serca

Monocyty odgrywają ważną rolę w regeneracji po zawale serca. Niedotlenienie organizmu i martwica mięśnia sercowego wywołuje stan zapalny w organizmie, który monocyty pomagają zwalczyć. Dlatego przy pewnych specyficznych objawach i podwyższonych monocytach w badan badanie d-dimerów - cząsteczek białkowych, które powstają wskutek rozpuszczania wcześniej powstałego skrzepu w naczyniach krwionośnych.

Poznaj objawy cichego zawału.

Testy alergiczne

Podwyższone monocyty i eozynofile mogą świadczyć o alergii. Aby przekonać się, czy jesteś alergikiem, a jeśli tak — co cię uczula, wykonaj testy alergiczne z krwi.

Jak obniżyć poziom monocytów we krwi?

Leczenie monocytozy zależy od przyczyny odbiegających od normy wyników. W niektórych przypadkach pomóc może wyłącznie leczenie farmakologiczne.

Jeśli nie mamy do czynienia z poważnymi schorzeniami, monocyty we krwi można obniżyć regularnymi ćwiczeniami (których znaczenie rośnie z wiekiem), a także dietą bogatą w produkty o właściwościach przeciwzapalnych. Dowiedz się więcej o diecie przeciwzapalnej.

Dieta obniżająca ilość monocytów zawiera:

• oliwę z oliwek;
• zielone warzywa;
• pomidory;
• truskawki, jagody, wiśnie i pomarańcze;
• orzechy;
• tłuste ryby, np. tuńczyk, łosoś, sardynki, makrele.

Aby utrzymać prawidłowy poziom monocytów, unikaj:

• czerwonego, mocno przetworzonego mięsa;
• smażonych potraw;
• gazowanych i mocno słodzonych napoi;
• margaryny, smalcu.

Pamiętaj, że powód obniżonych lub podwyższonych monocytów musi zostać określony przez lekarza i poparty badaniami uzupełniającymi. Najczęstszymi przyczynami monocytów poza normą są łagodne stany zapalne, choroby zakaźne typu mononukleoza lub wychodzenie z chorób zakaźnych. Dopiero po wykluczeniu tych powodów rozpoczyna się diagnozę w kierunku poważniejszych dolegliwości. Skonsultuj swoje wyniki badań ze specjalistą i nie martw się na zapas!