Pakiet badań na płodność dla mężczyzn

Diagnostyka niepłodności męskiej wymaga kompleksowego podejścia, które wykracza poza standardowe badanie nasienia (seminogram). Prawidłowa produkcja i funkcja plemników (spermatogeneza) jest procesem złożonym, zależnym od precyzyjnej równowagi hormonalnej, metabolicznej i odpowiedniego stanu odżywienia organizmu.

Pakiet badań na płodność dla mężczyzn to specjalistyczny zestaw badań laboratoryjnych, który został zaprojektowany w celu dogłębnej oceny przyczyn problemów z płodnością. Stanowi on kluczowe uzupełnienie badania nasienia, pozwalając na zidentyfikowanie podłoża ewentualnych nieprawidłowości.

Panel ten umożliwia szczegółową analizę:

• Osi hormonalnej podwzgórze-przysadka-jądro. Obejmuje ocenę kluczowych hormonów męskich: testosteronu oraz sterujących jego produkcją i spermatogenezą gonadotropin – LH i FSH.
• Specjalistycznych markerów funkcji jąder. W skład pakietu wchodzi oznaczenie Inhibiny B, która jest bezpośrednim wskaźnikiem funkcji komórek Sertolego i stanu spermatogenezy. Oceniana jest również obecność przeciwciał przeciwplemnikowych, które mogą być immunologiczną przyczyną niepłodności.
• Hormonów wpływających na oś rozrodczą. Badanie obejmuje prolaktynę, estradiol, SHBG oraz TSH, ponieważ zaburzenia stężeń tych hormonów mogą wtórnie wpływać na zaburzenia układu hormonalnego, a tym samym na płodność.
• Stanu metabolicznego. Wskaźnik insulinooporności HOMA-IR oraz lipidogram pozwalają na ocenę zdrowia metabolicznego, które jest ściśle powiązane z prawidłową funkcją hormonalną.
• Ogólnego stanu zdrowia i odżywienia. Panel uzupełniają badania oceniające stan gospodarki witaminowej (witamina D, B12, kwas foliowy), funkcję wątroby oraz ryzyko anemii (morfologia krwi, żelazo). Przy ocenie gospodarki żelazowej należy dodatkowo wykonać badanie CRP oraz ferrytyny, które razem z morfologią stanowią podstawę oceny niedoboru żelaza w organizmie.

Wykonanie pakietu jest wskazane jako kluczowy element diagnostyki męskiego czynnika niepłodności. Warto je wykonać:

• W przypadku bezskutecznych starań o dziecko trwających powyżej 12 miesięcy (lub 6 miesięcy, jeśli partnerka ma powyżej 35 lat).
• Gdy wyniki badania nasienia (seminogramu) są nieprawidłowe, w celu pogłębienia diagnostyki i znalezienia przyczyn obniżonych parametrów (np. niskiej liczby czy ruchliwości plemników).
• Przy występowaniu objawów mogących wskazywać na zaburzenia hormonalne, takich jak spadek libido, zaburzenia erekcji, utrata masy mięśniowej, ginekomastia czy wzrost masy ciała niezależny od diety.
• U pacjentów po przebytych urazach, operacjach lub stanach zapalnych w obrębie układu moczowo-płciowego.
• W ramach przygotowań do procedur wspomaganego rozrodu (np. inseminacja, zapłodnienie in vitro).

Pakiet jest przeznaczony dla mężczyzn, którzy chcą w sposób kompleksowy i rzetelny ocenić swój potencjał płodności. Polecamy go w szczególności:

• Mężczyznom w parach, które doświadczają trudności z poczęciem.
• Pacjentom z nieprawidłowymi wynikami badania nasienia, w celu dalszej diagnostyki przyczynowej zlecanej przez androloga lub endokrynologa.
• Mężczyznom z objawami hipogonadyzmu (niedoboru testosteronu) lub innymi zaburzeniami hormonalnymi.
• Mężczyznom, którzy chcą kompleksowo ocenić swój stan zdrowia reprodukcyjnego.

Regularne badania kontrolne są istotnym elementem leczenia zaburzeń płodności.

• Jednorazowe wykonanie pakietu jest z reguły kluczowym, początkowym elementem diagnostyki niepłodności. Wyniki pozwalają lekarzowi (andrologowi, endokrynologowi) na postawienie diagnozy i zaplanowanie ewentualnego leczenia.
• W przypadku wdrożenia leczenia (np. hormonalnego), lekarz prowadzący może zalecić okresową kontrolę poszczególnych parametrów (np. co 3-6 miesięcy), aby ocenić skuteczność terapii i jej wpływ na profil hormonalny oraz parametry nasienia.

Prawidłowe przygotowanie jest istotne dla uzyskania wiarygodnych wyników.

• Krew pobierz w godzinach porannych, między 7:00 a 10:00.
• Badanie wykonaj na czczo (po około 8-12 godzinach od ostatniego posiłku).
• Przed badaniem na obecność przeciwciał przeciwplemnikowych zaleca się zachowanie wstrzemięźliwości płciowej przez 2-3 dni.
• Rano przed badaniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• W dniu poprzedzającym badanie unikaj intensywnego wysiłku fizycznego oraz spożywania alkoholu.

Na profil hormonalny i metaboliczny mężczyzny wpływa wiele czynników, które muszą być uwzględnione w procesie interpretacji wyników.

• Fizjologiczne
• • •
    wiek,
  • •
    pora dnia,
  • •
    stres,
  • •
    nadwaga i otyłość.
• Patologiczne:
• • •
    infekcje układu moczowo-płciowego,
  • •
    żylaki powrózka nasiennego,
  • •
    choroby genetyczne,
  • •
    choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, choroby tarczycy, nerek, wątroby).
• Farmakologiczne:
• • •
    terapia testosteronem,
  • •
    sterydy anaboliczno-androgenne,
  • •
    niektóre leki na nadciśnienie,
  • •
    leki psychotropowe.

Wyniki pakietu badań dostarczają kluczowych informacji z zakresu płodności i planowania ciąży.

• Wzajemne relacje hormonów osi przysadka-jądro (FSH, LH, testosteron) pozwalają zróżnicować, czy przyczyna zaburzeń leży w jądrach, czy w przysadce mózgowej.
• Niskie stężenie inhibiny B jest bezpośrednim wskaźnikiem upośledzonej spermatogenezy. Obecność przeciwciał przeciwplemnikowych wskazuje na immunologiczną przyczynę niepłodności.
• Zaburzenia funkcji tarczycy (TSH), podwyższona prolaktyna lub nieprawidłowy stosunek testosteronu do estradiolu mogą wtórnie wpływać na zaburzenia płodności.
• Insulinooporność (HOMA-IR) oraz niedobory kluczowych witamin (B12, kwas foliowy) i minerałów mogą negatywnie wpływać na produkcję hormonów i jakość nasienia.
• Wyniki morfologii i prób wątrobowych pozwalają ocenić ogólny stan zdrowia, ocenić podejrzenie anemii oraz choroby wątroby, które mogą wykazać wpływ na metabolizm hormonalny.