Rodzaje antykoncepcji dla mężczyzn
Jak zauważa Brytyjska Służba Zdrowia (NHS) [1], antykoncepcja dla mężczyzn nie zmieniła się specjalnie w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat. Nadal jedynymi dostępnymi metodami są prezerwatywy i wazektomia.
Czym są tabletki antykoncepcyjne dla mężczyzn?
Naukowcy twierdzą, że za jakiś czas będą dostępne inne rodzaje środków zabezpieczających dla mężczyzn [2], jednak praca nad nimi może potrwać jeszcze kilka lub kilkanaście lat. Jedną z opracowywanych metod jest antykoncepcja hormonalna, w której hormony tymczasowo zatrzymywałyby rozwój plemników. Kolejną są metody niehormonalne, które miałyby zapobiegać przedostawaniu się plemników do pochwy kobiety. Badania jednak są na wczesnym etapie, dlatego tabletki antykoncepcyjne dla mężczyzn nie są jeszcze dostępne na rynku.
Prezerwatywy
Do grona środków antykoncepcyjnych dla mężczyzn zalicza się prezerwatywy. Stanowią one barierową metodą antykoncepcji i jako jedyne zarówno zapobiegają ciąży, jak i chronią przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową. Są wykonane z bardzo cienkiego lateksu, poliizoprenu lub poliuretanu i blokują kontakt nasienia z komórką jajową. Mogą się różnić między sobą grubością, poziomem nawilżenia, rozmiarem czy też właściwościami takimi jak wypustki, smak lub zapach.
Skuteczność prezerwatyw
Prezerwatywy są skuteczne w 98%. NHS tłumaczy, co to oznacza w praktyce - w ciągu roku dwie pary na sto zajdą w ciążę, używając ich jako samodzielnej metody antykoncepcji.
Na skuteczność prezerwatyw ma wpływ przede wszystkim ich prawidłowe stosowane. Żeby zapewniały maksymalne bezpieczeństwo, powinny być zakładane dopiero w momencie, gdy penis jest w stanie wzwodu. Wcześniej nie powinien dotykać okolic pochwy, istnieje bowiem ryzyko, że wydostanie się z niego płyn ejakulacyjny mogący zawierać w sobie plemniki. Co ważne - prezerwatyw nie wolno używać więcej niż jeden raz.
Kolejną istotną sprawą jest niekorzystanie z lubrykantów na bazie oleju - na przykład balsamu, oliwki dla dzieci czy wazeliny - w przypadku prezerwatyw z lateksu lub poliizoprenu. Mogą je też uszkodzić kremy, czopki czy pessar u kobiety. Zwróć również uwagę na datę ważności produktu, odpowiedni dobór rozmiaru i właściwe przechowywanie (neutralna temperatura - niezbyt gorąca i niezbyt zimna, z dala od ostrych krawędzi i przedmiotów). Pamiętaj, żeby używać prezerwatyw, które mają na opakowaniu oznaczenie CE, świadczące o spełnianiu rygorystycznych norm europejskich dotyczących jakości.
Wady i zalety prezerwatyw
Jedną z wad jest to, że prezerwatywy lateksowe mogą powodować reakcje uczuleniowe u niektórych mężczyzn i kobiet lub znacząco obniżać satysfakcję ze stosunku. W takich sytuacjach lepiej mogą się sprawdzić te wykonane z poliizoprenu albo poliuretanu. Kolejną znaczącą wadą jest możliwość pęknięcia, jeśli nie są założone prawidłowo. Należy też wyciągnąć penisa zaraz po stosunku, dopóki jest jeszcze w stanie erekcji, by z prezerwatywy nie wydostała się sperma.
Jeśli chodzi o ich zalety, to przede wszystkim jako jedyny środek antykoncepcji stanowią niezawodną metodę ochrony dla kobiet i mężczyzn przed chorobami przenoszonymi drogą płciową - wirusem HIV, HPV, rzeżączką czy chlamydią. Są łatwo dostępne i nie wymagają długiego wcześniejszego przygotowania, jak np. wazektomia czy tabletki antykoncepcyjne dla kobiet. W większości nie powodują też żadnych skutków ubocznych.
Wazektomia
Medical News Today [3] podaje, że wazektomia to trwała męska metoda antykoncepcji dla meżczyzn. Polega na chirurgicznym przecięciu lub zablokowaniu nasieniowodów, które przenoszą plemniki z jąder do prącia. Po zabiegu mężczyzna może mieć wytrysk po stosunku, ale w spermie nie będzie plemników. Jest to zabieg wykonywany w gabinecie lekarskim, zazwyczaj przy użyciu znieczulenia miejscowego.
Wazektomię można przeprowadzić z użyciem lub bez użycia skalpela. W pierwszym przypadku dokonuje się dwóch nacięć po obu stronach moszny. W ten sposób usuwa się część nasieniowodów, następnie się je uszczelnia i zamyka nacięcia szwami. W drugim przypadku lekarz wykonuje niewielki otwór w mosznie i wycina kawałek nasieniowodu, po czym niepotrzebne są nawet szwy. Ten sposób wazektomii staje się coraz powszechniejszy, bo niesie ze sobą mniejsze ryzyko powikłań.
Skuteczność wazektomii
Wazektomia jako męski środek antykoncepcyjny to trwały sposób zapobiegania ciąży. Szacuje się, że jest skuteczna w ponad 99% przypadków. Tak wysoka skuteczność sprawia, że warto dokładnie przemyśleć tę decyzję i na przykład rozważyć przechowanie spermy w banku nasienia. W niektórych przypadkach zabieg ten jest odwracalny, jednak nie zawsze jest to możliwe. Wskaźnik powodzenia rewazektomii wynosi około 75%, jeśli zostanie wykonana w ciągu 3 lat; 55%, jeśli zostanie wykonany od 3 do 8 lat; 35% w ciągu 9 do 19 lat od wykonania wazektomii.
Wady i zalety wazektomii
Do wad wazektomii można zaliczyć komplikacje, które mogą wystąpić po zabiegu. Czasami w mosznie powstaje skrzep krwi lub krwiak do chirurgicznego usunięcia albo ziarniniaki plemników, gdy te zaczynają wyciekać z nasieniowodu. W niektórych przypadkach następuje infekcja, tymczasowy ból jąder lub uporczywy ból przez naruszenie nerwu (wtedy wskazana jest interwencja operacyjna). Wazektomia nie chroni też przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Zaletami tego zabiegu jest przede wszystkim wysoka skuteczność oraz większa kontrola nad świadomym planowaniem rodziny. Zabieg jest mało inwazyjny, dlatego większość mężczyzn nie odczuwa silnego bólu i szybko dochodzi do zdrowia. Jeśli nie wystąpią żadne komplikacje, już po tygodniu można wrócić do współżycia seksualnego. Jednak przed stosunkiem bez antykoncepcji należy wykonać badanie liczby plemników po 8 i 16 tygodniach od zabiegu. Co więcej, Medical News Today zauważa także, że wazektomia nie powinna wpłynąć na popęd seksualny mężczyzny czy hormony.
Mężczyźni najprawdopodobniej jeszcze trochę poczekają, zanim będą mieli więcej środków antykoncepcyjnych do wyboru. Tymczasem jedynymi metodami, spośród których mogą wybierać, są prezerwatywy, zabieg wazektomii albo antykoncepcja partnerki. Pozostaje mieć nadzieję, że naukowcy w niedalekiej przyszłości opracują nowe rodzaje antykoncepcji dla mężczyzn.
Źródła:
1. https://www.nhsinform.scot/healthy-living/contraception/the-pill/the-pill-for-men, dostęp: 30.07.2021
2. https://www.nhsinform.scot/healthy-living/contraception/the-pill/the-pill-for-men, dostęp: 30.07.2021
3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/265127, dostęp: 30.07.2021
