Wydawać by się mogło, że skoro wiosną natura budzi się do życia, dzień jest dłuższy, a na zewnątrz robi się cieplej – wpłynie to korzystnie na Twój nastrój. Czasami bywa jednak zupełnie odwrotnie. Kiedy temperatura powietrza podnosi się, dni stają się dłuższe, a ciało człowieka dostosowuje się do zmian zachodzących w przyrodzie, wielu ludzi doświadcza w tym okresie zmęczenia i obniżonego nastroju, nazywanego osłabieniem wiosennym. Dowiedz się, jak sobie radzić z przesileniem wiosennym!
Co to jest przesilenie wiosenne?
Przesilenie wiosenne to czas, w którym zima ustępuje wiośnie. Sleepscore podaje, że główną przyczyną pogorszonego samopoczucia ludzi w tym okresie jest automatyczna regulacja gospodarki hormonalnej. Organizm, reagując na zwiększony poziom światła, uwalnia więcej serotoniny, endorfin, testosteronu i estrogenu, co powoduje zmiany nastroju. Zmniejsza przy tym produkcję melatoniny, co często prowadzi do zaburzeń snu.
Osłabienie wiosenne jest opisywane jako sezonowe zaburzenie afektywne (SAD, potocznie nazywane depresją sezonową), które może występować zarówno w trakcie przesilenia zimowego, jak i przesilenia wiosennego. Według klasyfikacji chorób ICD-10 jest to jednostka chorobowa, dlatego nie bagatelizuj objawów, jeśli zauważysz je u siebie lub u kogoś bliskiego.
Kiedy zaczyna się przesilenie wiosenne?
Najczęściej zaczyna się w marcu i trwa do końca kwietnia.
Ile trwa przesilenie wiosenne?
Przez 2-3 tygodnie.
Przesilenie wiosenne – objawy
Mayo Clinic opisuje, jak może wyglądać samopoczucie towarzyszące wiosennemu zmęczeniu:
- niski poziom energii;
- uczucie zmęczenia i wyczerpania;
- problemy ze snem;
- uczucie ospałości lub pobudzenia;
- zmiany apetytu i wagi;
- trudności z koncentracją;
- zawroty głowy;
- utrata zainteresowania czynnościami, które wcześniej sprawiały radość;
- poczucie beznadziei, przygnębienia.
Jeśli wymienione objawy przesilenia wiosennego trwają dłużej niż dwa tygodnie albo mają dużą intensywność – dla swojego bezpieczeństwa zgłoś się po pomoc do specjalisty (lekarza, psychologa).
Przesilenie wiosenne a wypadanie włosów
Tak jak zwierzęta zmienią objętość swojego futra na lato i zimę, tak i u ludzi można zaobserwować (choć w mniejszym stopniu) zwiększone wypadanie włosów przy zmianach pór roku. Naukowcy zauważają, że utrata włosów najczęściej ma miejsce jesienią i wiosną, choć korelacja ta nie jest do końca zrozumiała. Wskazuje się na cykliczność wzrostu włosa – końcowa faza, telogenowa, ma przypadać właśnie na okres wiosny i jesieni.
Tak czy inaczej: jeśli wypadanie włosów to wyłącznie efekt zmiany pory roku, nie masz powodów do zmartwień. To chwilowe, a włosy, które wypadły, wkrótce odrosną. Sprawdź, co możesz zrobić, jeśli wypadają Ci włosy.
Przesilenie wiosenne a nerwica
Cleveland Clinic informuje, że jeśli doświadczasz silnych objawów wiosennego zmęczenia, znajdujesz się w grupie ryzyka pojawienia się nerwicy, zaburzenia dwubiegunowego, a nawet depresji. Jeśli obserwujesz u siebie lęki i niepokoi Cię ich natężenie – porozmawiaj z psychologiem o swoich doświadczeniach. Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak kondycja fizyczna. Nie lekceważ niepokojących myśli.
Sposoby na przesilenie wiosenne – jak sobie radzić w tym czasie?
1. Zadbaj o dietę podczas przesilenia wiosennego
Zimą spożywamy więcej kalorii niż wiosną i latem. Allergy & Asthma Center przywołuje słowa C. Petera Hermana z Uniwersytetu w Toronto, który tłumaczy, że jednym z najważniejszych zadań organizmu jest termoregulacja, czyli utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała. Podaż kalorii w dużym stopniu wpływa na ten proces. John Brobeck z Yale zwraca uwagę, że przy wysokiej temperaturze, gdy utrata ciepła jest utrudniona, spożycie kalorii powinno być niższe. Dlatego to dość naturalne, że przy przesileniu wiosennym apetyt może spadać. Mimo to warto zwracać uwagę, co jesz, by zapobiegać niedoborom oraz dostarczać organizmowi składników, które dodadzą nam energii, a nie spotęgują poczucia senności.
Jak radzić sobie z przesileniem wiosennym? Dostosuj swoją dietę do zmieniającej się pogody. Kiedy Twój organizm pracuje nad uzyskaniem równowagi hormonalnej, zapewnij sobie żywność bogatą w witaminy i białko. Włącz do swojej diety świeże, sezonowe warzywa, owoce, a także fasolę czy soczewicę, będące doskonałym źródłem białka. Dzięki temu uzupełnisz niedobory witamin i minerałów wpływających na nastrój oraz dopasujesz zapotrzebowanie kaloryczne do warunków pogodowych.
2. Rozważ uzupełnienie diety suplementami
Co brać na przesilenie wiosenne, by czuć się lepiej i chronić swój organizm przed wahaniami pogodowymi? Specjaliści polecają poniższe witaminy na przesilenie wiosenne:
- witamina A,
- witamina C,
- witamina E,
- witamina D.
Uzupełniaj je, jeśli cierpisz na ich niedobór. Sprawdzisz to odpowiednimi badaniami krwi. Pamiętaj, że co za dużo to niezdrowo – nadmiar witamin może spowodować objawy zatrucia (biegunki, wymioty, gorączka) lub reakcją uczuleniową. W szczególności na niektóre witaminy powinny uważać kobiety w ciąży – zarówno ich niedobór, jak i nadmiar może uszkodzić płód.
Dodatkowo upewnij się, że Twoja dieta dostarcza Ci odpowiedniej ilości żelaza oraz cynku. Ich niedobór może m.in. potęgować wypadanie włosów. Sprawdź, co jeść przy niedoborze żelaza.
3. Spędzaj aktywnie czas na świeżym powietrzu
Przebywanie na świeżym powietrzu, szczególnie gdy na zewnątrz jest jasno, sprzyja wytwarzaniu serotoniny, nie bez powodu nazywanej hormonem szczęścia. To jeden z najważniejszych neuroprzekaźników przyczyniający się do lepszej kontroli samopoczucia. Natomiast aktywność fizyczna stymuluje wytwarzanie endorfin, które zmniejszają niepokój, podnoszą poziom energii i pomagają się zrelaksować. Regularne ćwiczenia ułatwiają także zasypianie. Pamiętaj jednak, żeby nie ćwiczyć trzy godziny przed snem. To czas potrzebny organizmowi na wyciszenie.
4. Zatroszcz się o siebie
Kolejnym sposobem na przesilenie wiosenne jest zadbanie o samopoczucie nie tylko w aspekcie fizycznym, ale i psychicznym. Uniwersytet Michigan podaje kilka wskazówek, za pomocą których warto się o siebie zatroszczyć. Przede wszystkim nie miej pretensji do siebie o obniżony poziom energii czy apatię. Traktuj siebie z życzliwością i ogranicz aktywności, które powodują dyskomfort. Zaplanuj spędzanie czasu z przyjaciółmi, rodziną. Jeśli masz ochotę, porozmawiaj z nimi o tym, jak się czujesz. Spróbuj ćwiczeń relaksacyjnych i nie planuj więcej zadań, niż jesteś w stanie aktualnie zrealizować – daj sobie czas na powrót do formy.
5. Wykonaj badania
Zwiększony poziom stresu, nieodpowiednia dieta czy brak ruchu mogą negatywnie wpływać na Twoje zdrowie. Jeśli doświadczasz silnego zmęczenia, niskiego poziomu energii i złego nastroju, warto sprawdzić, czy osłabienie rzeczywiście wynika z przesilenia, czy może ma źródło w problemach zdrowotnych. Podobne objawy mogą występować przy chorej tarczycy, cukrzycy, depresji, a także niedoborach składników odżywczych. Ponadto wiosenna pogoda bywa nieprzewidywalna. Choć kusi pięknym słońcem, na zewnątrz wciąż może być zimno. Twój organizm powinien być na to przygotowany!
Sprawdź swoją odporność i zweryfikuj stany zapalne, poziom przeciwciał, a także poziom witamin i minerałów, których Twoje ciało potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania i ochrony przed infekcjami. Wykonaj Pakiet Badań na Odporność – teraz możesz to zrobić bez wychodzenia z domu.
Zmagasz się z osłabieniem w okresie wiosennego przesilenia? Jeśli chcesz sobie poradzić z dolegliwościami, zadbaj o swoją dietę, aktywność fizyczną, dobrostan psychiczny i wykonaj podstawowe badania. Dzięki temu z radością przywitasz wiosnę!
dr n. med. Karolina Karabin
Konsultacja merytoryczna
