Co to jest ergonomia pracy?
Ergonomia pracy skupia się na zapewnieniu odpowiednich warunków w miejscu pracy. Warunki te powinny:
- minimalizować ryzyko potencjalnych wypadków;
- zapewniać bezpieczeństwo pracownikowi;
- być dopasowane nie tylko do charakteru pracy, ale i do cech pracownika;
- tworzyć przestrzeń, która sprzyja efektywności i wydajności pracownika.
Ergonomia dzieli się na koncepcyjną i korekcyjną. Celem tej pierwszej jest tworzenie nowych stanowisk pracy w trosce o komfort i bezpieczeństwo pracownika, natomiast ta druga skupia się na poprawie warunków na istniejących już stanowiskach.
Dlaczego jest ważna?
Zastanawiasz się, dlaczego ergonomia pracy jest ważna?
Ankieta przeprowadzona przez ergotest.pl w 2016 roku wykazała, że aż 31% pracowników odczuwa dolegliwości związane z nieprawidłowo zaprojektowanym środowiskiem pracy. Najczęściej są to bóle pleców (72%), karku (51%), głowy (47%) oraz napięcie w ramionach (37%). Symptomy te w dużej mierze wiążą się z niespełnieniem zasad ergonomii i nieprzemyślaną organizacją przestrzenną miejsca pracy. [1]
O ergonomii pracy dużo mówi się w kontekście zakładów produkcyjnych czy fabryk, gdzie stosowanie się do zasad ergonomii może decydować o czyimś zdrowiu lub życiu. Coraz częściej słyszy się też o ergonomii w kontekście pracowników biurowych - Ci bowiem skarżą się, poza wymienionymi wyżej objawami, na bóle oczu i kręgosłupa w kilku odcinkach (lędźwiowym, piersiowym i szyjnym).
Przytoczone wyżej statystyki pochodzą z 2016 roku. Tymczasem za nami pandemia - okres, w którym zostaliśmy zamknięci w domu i pozbawieni dostępu do ruchu. Jak nietrudno się domyślać, home office nie sprzyjał zachowaniu ergonomii (wielu pracowało przy stole w kuchni, niejeden w łóżku lub na kanapie). W związku z tym coraz większa część z nas zaczęła odczuwać nieprzyjemne dolegliwości - powrót do ergonomicznego stanowiska pracy może stanowić na nie remedium.
Ergonomia stanowiska pracy przy komputerze
Dolegliwości związane z brakiem ergonomii w miejscu pracy są wywołane przede wszystkim:
- nieprawidłowym ustawieniem monitora;
- brakiem miejsca na nogi pod biurkiem;
- nieprawidłowymi wymiarami krzesła lub jego złym ustawieniem (zbyt niskie oparcie krzesła);
- zbyt długim przebywaniem w pozycji siedzącej;
- nieprawidłową postawą (trzymanie stóp pod krzesłem, pochylanie się nad biurkiem).
Aby zapobiec nieprzyjemnym symptomom, warto szczególnie zadbać o poszczególne elementy tworzące stanowisko pracy oraz postawę ciała.
- Biurko powinno mieć blat o wymiarach minimum 80x100 cm oraz regulację umożliwiającą pracę zarówno w pozycji siedzącej, jak i stojącej (w zakresie ok. 55-120 cm).
- Krzesło biurowe warto wybrać tak, by oparcie odpowiadało naturalnym krzywiznom kręgosłupa, szczególnie lordozie lędźwiowej. Dobrze, aby biurko miało regulowane podłokietniki, wysokość siedziska (w przedziale 40-50 cm), wysokość oparcia (o około 5-7 cm) i kąt pochylenia oparcia (w przedziale 90-120 stopni).
- Monitor powinien mieć ekran o rozdzielczości zapewniającej ostry obraz. . Najważniejsze cechy monitora to: kontrast powyżej 1000:1, jasność min. 250 cd/m2 (w przypadku jasno oświetlonych pomieszczeń ta wartość powinna być większa)oraz zużycie energii poniżej 25 W.
- Ergonomicznie zaprojektowana klawiatura i myszka pomagają zmniejszać uczucie ucisku w nadgarstku. Podobną funkcję spełniają odpowiednio wyprofilowane podkładki.
Odpowiednia pozycja przed biurkiem powinna wyglądać następująco:
- monitor znajdujący się w odległości wyciągniętej ręki;
- nogi ugięte w kolanach pod kątem 90 stopni;
- stopy oparte na podłodze;
- krzesło ustawione tak, by siedzieć w pozycji wyprostowanej, lekko odchylonej do tyłu, z podpartymi lędźwiami;
- przedramiona i dłonie podparte (podłokietniki powinny znajdować się na tej samej wysokości, co blat).
Ergonomia pracy w zakładzie produkcyjnym
Według amerykańskiego Departamentu Pracy urazy wynikające z braku ergonomii w zakładach pracy generują koszt rzędu 15–20 mld USD rocznie. W 2013 roku takie urazy spowodowały 380 600 dni niezdolności do pracy, a więc jedną trzecią wszystkich absencji. [2]
Pracownicy fizyczni są podczas wykonywania obowiązków zawodowych narażeni przede wszystkim na:
- zmęczenie mięśniowe;
- urazy układu szkieletowo-mięśniowego.
Ergonomia w środowisku pracy takim jak zakład produkcyjny skupia się na minimalizowaniu tych dolegliwości oraz zapewnieniu pracownikom maksymalnego poziomu bezpieczeństwa. Szczegółowe zasady ergonomii są w tym przypadku uzależnione od specyfiki pracy, obsługiwanego sprzętu i powinny być dla każdego stanowiska dopasowywane indywidualnie.
Zastanawiasz się, jak u Twoich pracowników z samopoczuciem? Słyszysz, że osobom z Twojego zespołu dokuczają dolegliwości bólowe lub przewlekłe problemy zdrowotne? Sprawdź naszą usługę Akcji Zdrowia dla firm - poza badaniami dla pracowników oferujemy edukację w zakresie zdrowego stylu życia i prawidłowych nawyków!
Żródła:
- https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/83377/2-Z-25-Ergonomiczne-stanowisko-pracy-z-komputerem-J_Kaminska.pdf
- https://www.linak.pl/segmenty/techline/trendy-technologie/ergonomia-produkcji/
