Wirusy i bakterie to patogeny, które wywołują choroby zakaźne. Żadnego z nich nie można dostrzec gołym okiem, dlatego niepostrzeżenie przenoszą się pomiędzy ludźmi. Zarówno wirusy, jak i bakterie mają duży wpływ na nasze życie, doprowadzając do rozwoju chorób czy nawet pandemii.
Jakie są różnice pomiędzy wirusem a bakterią?
Wirusy są od 10 do 100 razy mniejsze niż bakterie i mogą przybierać różnorodne kształty. Każdy z nich zbudowany jest z otoczki białkowej i rdzenia materiału genetycznego – RNA lub DNA. Natomiast bakterie złożone są z pojedynczej komórki i mogą mieć różnorodne kształty, a także cechy konstrukcyjne.
Wirusy nie mogą przeżyć bez żywiciela, rozmnażają się wyłącznie poprzez przyczepienie się do innych komórek w przeciwieństwie do bakterii, które nie potrzebują żywiciela do przetrwania. Bakterie mogą żyć w prawie każdym środowisku – również w ludzkim ciele i tylko nieliczne z nich powodują infekcje. Natomiast w przypadku wirusów, większość z nich wywołuje choroby. Wirusy mogą atakować komórki ciała, wykorzystując składniki tychże komórek do dalszego wzrostu i rozmnażania.
Czym jest bakteria?
Bakterie są jednymi z najstarszych organizmów żywych na Ziemi. W 2017 roku w Kanadzie znaleziono bakterie, które mają prawie 4 miliardy lat! Specjaliści rozróżniają bakterie tlenowe, beztlenowe oraz takie, które lubią tlen, ale mogą bez niego przetrwać. Bakterie otoczone są sztywną ścianą komórkową, a wewnątrz nich znajdują się wszystkie składniki, których potrzebują do wzrostu i rozmnażania.
Co ciekawe, mniej niż jeden procent wszystkich bakterii może powodować choroby, takie jak zapalenie gardła, dróg moczowych, gruźlicę, boreliozę czy tężec. Pożyteczne gatunki bakterii mają zbawienny wpływ na stan naszego zdrowia – w Twoim ciele są biliony bakterii, a jeszcze więcej żyje na Twojej skórze.
Jak leczy się infekcje bakteryjne?
W przypadku zakażeń bakteryjnych lekarze stosują leczenie antybiotykami, które zapobiegają rozwojowi i podziałowi bakterii. Antybiotyki często są przepisywane również w trakcie infekcji wirusowych. Jednak ich stosowanie może wykształcić u człowieka oporność organizmu na antybiotyki, co ma negatywny wpływ na leczenie wielu infekcji bakteryjnych.
Jeśli przyjmujesz antybiotyki na toczącą się w Twoim organizmie infekcję bakteryjną, nie przerywaj ich stosowania przed spożyciem zalecanej dawki, nawet jeśli poczujesz poprawę. Przerwanie leczenie może spowodować, że część szkodliwych bakterii może zostać w Twoim organizmie.
Czym jest wirus?
Wirusy składają się z fragmentu materiału genetycznego otoczonego otoczką białkową, na której znajdują się cząsteczki tłuszczu i białka wraz z wystającymi wypukłościami glikoproteinowymi. Te wypukłości wiążą się z receptorami w komórce osoby zakażonej i tym samym określają typ ludzi, których będą zakażać oraz moc rozprzestrzeniania się wirusa.
Żeby wirusy mogły się rozmnażać, infekują komórki człowieka poprzez przejęcie jego rybosomów. Wykorzystują składniki komórki takie jak ATP, aminokwasy i tłuszcze do tworzenia nowych kapsydów i wirusów. Po stworzeniu wystarczającej liczby nowych wirusów sam wirus oddziela się od komórki, infekuje kolejne komórki i przechodzi na następne osoby.
Typowe infekcje wirusowe to półpasiec, HIV, grypa, przeziębienie, ospa wietrzna, odra, wirusowe zapalenie opon mózgowych czy wirus SARs-CoV-2, wywołujący COVID-19.
Jak leczy się infekcje wirusowe?
W przypadku wirusów nie ma jednego sposobu leczenia, który może pomóc uporać się z infekcją. Zwykle leczenie polega na łagodzeniu objawów, a organizm sam pracuje nad usunięciem zakażenia. W złagodzeniu objawów pomaga picie dużych ilości wody, odpoczynek, stosowanie leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych, łagodzących ból gardła czy zmniejszających katar. W niektórych przypadkach lekarze przepisują leki przeciwwirusowe, które hamują cykl życiowy wirusa.
W jaki sposób przenoszone są infekcje wirusowe oraz infekcje bakteryjne?
Infekcje bakteryjne oraz wirusowe rozprzestrzeniają się w podobny sposób. Większość z nich przenosi się z człowieka na człowieka – poprzez bliski kontakt z osobą, która ma infekcję, styczność z płynami ustrojowymi zainfekowanej osoby czy przenoszenie z matki na dziecko w czasie ciąży lub porodu. Zakazić można się także poprzez dotykanie zanieczyszczonych powierzchni takich jak drzwi, klamki czy wózki w sklepie, a następnie dotykanie oczu, nosa czy ust. Niektóre infekcje bakteryjne i wirusowe mogą być przekazywane także przez ukąszenie zakażonego owada, spożywanie skażonej żywności czy wody.
Zastanawiasz się, jak uchronić się przed bakteriami i wirusami? Przede wszystkim zdrowo się odżywiaj i regularnie ćwicz – dzięki temu wyposażysz swój organizm w siłę, która pomoże mu w samodzielnym zwalczaniu infekcji. A poza tym często myj i dezynfekuj dłonie oraz przedmioty codziennego użytku. Nie dotykaj twarzy, zostawaj w domu, gdy czujesz się osłabiony i realizuj szczepienia. Te działania to istotny krok, by uchronić się przed zakażeniami.
