Jak brak snu wpływa na organizm? 6 dotkliwych zmian

Czym właściwie jest brak snu?

Organizacja Sleep Foundation zwraca uwagę, że coraz więcej ludzi mierzy się z niedoborem, czyli deprywacją snu – w samych Stanach Zjednoczonych jest to już jedna trzecia dorosłych Amerykanów. Deprywacja snu oznacza spanie przez mniejszą ilość czasu, niż jest zalecane dla Twojej grupy wiekowej (dorośli powinni spać od 7 do 9 godzin każdej nocy).

Niedobór snu można podzielić na trzy kategorie:

• ostra deprywacja snu - to krótszy czas snu przez maksymalnie kilka dni;
• przewlekła deprywacja snu - skrócony sen utrzymujący się dłużej niż trzy miesiące;
• przewlekły niedobór snu - ciągły niewystarczający sen lub sen o złej jakości w wyniku np. przerw we śnie.

Objawy niewyspania

Objawy długotrwałego niewyspania to:

• zmiany nastroju,
• uczucie stresu, niepokoju, drażliwość,
• wolniejsze myślenie,
• słabsza pamięć,
• trudności z koncentracją,
• niższy poziom energii,
• problemy z podejmowaniem decyzji.

Intensywność i typ objawów może zależeć od stopnia niedoboru snu, a także od tego, czy deprywacja snu jest ostra, czy przewlekła. Co ważne, kofeina lub inne substancje wpływające na sen mogą maskować objawy niedoboru snu, przez co łatwo je przegapić.

Skutki braku snu

1. Problemy ze zdrowiem psychicznym

Niektóre zaburzenia psychiczne przyczyniają się do problemów ze snem, ale ten związek występuje również w drugą stronę – otóż problemy ze snem mogą zaostrzać niektóre stany psychiczne. Jedna z metaanaliz badań wykazała, że u osób doświadczających bezsenności występuje dwukrotnie większe ryzyko rozwoju depresji. Deprywacja snu odgrywa także ważną rolę w radzeniu sobie ze stresem i z uczuciem lęku – problemy ze snem często prognozują wystąpienie uogólnionych zaburzeń lękowych oraz sprzyjają rozwojowi zespołu stresu pourazowego (PTSD). Skrócony sen może też powodować objawy manii i hipomanii, które występują w chorobie afektywnej dwubiegunowej.

2. Większe ryzyko chorób przewlekłych

Brak snu ma również znaczący wpływ na układ hormonalny i metaboliczny człowieka. Laila AlDabai i Ahmed S BaHammam w artykule opublikowanym w The Open Respiratory Medicine Journal tłumaczą, że przewlekła deprywacja snu jest silnie powiązana z nietolerancją glukozy. Częste przebudzenia podczas snu prowadzą do skrócenia czasu trwania snu wolnofalowego, a to z kolei ma wpływ na homeostazę gospodarki węglowodanowej. W rezultacie zwiększa się ryzyko cukrzycy.

Problemy ze snem dodatkowo mają związek z otyłością i chorobami sercowo-naczyniowymi. Niewystarczająca ilość snu prowadzi do wzrostu produkcji kortyzolu, określanego hormonem stresu, oraz insuliny, regulującej przetwarzanie glukozy. Dochodzi także do zmniejszenia poziomu leptyny, hormonu sytości, co stymuluje chęć jedzenia w ciągu dnia. Osoby, które często budzą się w nocy, na przykład w wyniku obturacyjnego bezdechu sennego, doświadczają skoków ciśnienia krwi za każdym przebudzeniem. Z czasem może to prowadzić do nadciśnienia, które jest czynnikiem ryzyka dla chorób sercowo-naczyniowych.

3. Słabsza odporność

Lekarz Eric J. Olson z Mayo Clinic zauważa, że niedobór snu zwiększa ryzyko infekcji. Wpływa na zmniejszenie produkcji ochronnych cytokin oraz przeciwciał i komórek zwalczających choroby zakaźne. Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) potwierdza, że sen ma ogromny wpływ na pracę układu odpornościowego. Ograniczenie snu do 4 godzin aż do 72% zmniejsza aktywność komórek nazywanych naturalnymi zabójcami (NK), które odgrywają istotną rolę np. w zwalczaniu komórek nowotworowych. Według badań prowadzonych przez 11 lat zmniejszona praca komórek NK wiąże się z 1,6-krotnie większym ryzykiem zgonu. Niedobór snu odpowiada także za powstawanie zapalnych cytokin, które prowadzą do rozwoju chorób metabolicznych i sercowo-naczyniowych.

4. Mniejszy popęd seksualny i ograniczenie płodności

Sleep Foundation zaznacza, że brak snu powoduje mniejszy popęd seksualny i podniecenie u kobiet oraz wywołuje wyższe ryzyko zaburzeń erekcji u mężczyzn. Olubodun Lateef i Michael Akintubosun w artykule opublikowanym w czasopiśmie naukowym Journal of Circadian Rhytms tłumaczą, jak zaburzenia snu wpływają na płodność. Deprywacja snu pobudza aktywację osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, zwiększając produkcję kortykosteronu, który obniża produkcję testosteronu, a w efekcie zaburza produkcję plemników. U kobiet natomiast brak snu ma związek ze zmienionym wydzielaniem gonadotropin i sterydów płciowych, co może prowadzić do niepłodności.

5. Odczuwanie bólu

W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej doniesień ze świata nauki, że zaburzenia snu i ból wzajemnie na siebie wpływają. Niedobór snu powoduje lub zwiększa odczuwanie bólu, natomiast ból zakłóca sen. Jak podaje magazyn Independent, niewielkie badania naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego wykazały, że niedobór snu zmienia obwody w mózgu, co wzmacnia odczuwanie bólu. Odkryto, że nawet jedna noc niewystarczającego snu zmniejsza próg bólu o ponad 15%, a eksperyment badający wrażliwość na ciepło wykazał, że odczuwanie bólu uczestników będących po nieprzespanej nocy zwiększyło się od 15 do 30% w skali bólu.

6. Problemy z koncentracją

Brak snu oznacza, że Twój organizm nie mia kiedy uporządkować informacji, które trafiają do niego w ciągu dnia. Ponadto niewyspanie kosztuje dużo energii, która zamiast wspierać procesy myślowe, kierowana jest do utrzymywania ciała w stanie gotowości. To skutkuje wydłużeniem się czasu wykonywania nawet najprostszych zadań, podejmowaniem gorszych decyzji, rozdrażnieniem, a nawet… 70% większym prawdopodobieństwem ryzyka wypadku w pracy!

Dowiedz się więcej o skutku braku snu u pracowników.

Sprawdź skutki braku snu w swoim organizmie bez wychodzenia z domu!

Jak widzisz, brak snu odbija się na wielu obszarach organizmu. Jeśli już od jakiegoś czasu zmagasz się z bezsennością, warto wykonać badania krwi, które ocenią wpływ nieefektywnej regeneracji na organizm. Z Pakietem Badań na Bezsenność uPacjenta sprawdzisz poziom najważniejszych witamin, składników mineralnych i hormonów, które mają wpływ na zdrowy sen. Badania wykonasz w domu, bez skierowania. Zaplanuj je już dziś!

Co powoduje brak snu?

Problemy ze snem mogą być spowodowane małymi rzeczami, takimi jak nieodpowiednie warunki panujące w Twojej sypialni, jak również chorobami takimi jak: choroby tarczycy, depresja czy niedobory witamin i składników mineralnych. Dlatego warto regularnie badać krew pod kątem niedoborów. Sprawdź też artykuł: Jak się wyspać.

Odpowiedni sen odgrywa kluczową rolę w zachowaniu psychicznej oraz fizycznej równowagi. Postaraj się więc wdrożyć do swojego życia regularny harmonogram snu, aby zadbać o swoje samopoczucie i zdrowie!