Owsiki u dzieci i dorosłych — objawy, leczenie, profilaktyka

Owsiki u dzieci i dorosłych — objawy, leczenie, profilaktyka

Nieprzyjemny, swędzący problem —  to najczęstsza choroba pasożytnicza. Dotyka głównie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, które później mogą zarazić również swoich opiekunów. Jak poradzić sobie z tymi pasożytami?

Owsiki — objawy

Wydawałoby się, że objawy owsicy są dość charakterystyczne. Jednak swędzenie okolicy odbytu, szczególnie w nocy (kiedy śpimy, aktywność owsików jest największa), nie występuje we wszystkich przypadkach. Zarażenie może też przechodzić bezobjawowo lub przejawiać się niecharakterystycznymi dolegliwościami, takimi jak:

  • brak apetytu,
  • bladość skóry,
  • cienie pod oczyma,
  • nadpobudliwość nerwowa (częsty płacz, zgrzytanie zębami, obgryzanie paznokci, trudność w skupieniu uwagi, bezsenność).
uCiebiez uPacjenta
Domowepobrania krwi
Internetowekonsultacje ze specjalistami medycznymi
Edukacjazdrowotna
Badanie bez skierowania

Owsiki u dzieci mogą też potęgować nocne moczenie.

U dziewczynek i kobiet owsiki czasami przemieszczają się w kierunku waginy. Jeśli owsiki pojawiają się w pochwie, istnieje ryzyko, że pasożyty wywołają stan zapalny dróg rodnych. Alarmująca powinna być śluzowo-ropna wydzielina z pochwy.

Czy to na pewno owsica? Zrób test na owsiki

Owsiki nie zawsze są widoczne gołym okiem w okolicach odbytu i krocza bądź w stolcu, a swędzenie między pośladkami może być objawem innych chorób, u dorosłych np. hemoroidów. W przypadku podejrzenia owsików warto wykonać test na owsiki, dostępny w aptece. Takie badanie polega na pobraniu wymazu z odbytu za pomocą celofanowego przylepca lub szklanej bagietki owiniętej celofanem, do którego powinny przylepić się jaja owsika. Badanie wykonuje się rano, przed myciem. Test wykonuje się 3-krotnie. Próbki należy oddać do laboratorium.

Inną opcją jest oddanie do analizy próbki kału. W tym przypadku również dobrze wykorzystać 3 próbki z 3 następujących po sobie dniach.

Sentence-neutral card icon
Nie musisz nigdzie wychodzić, by oddać kał do analizy! Podaj godzinę, o której specjalista medyczny ma odebrać próbki kału do badania pod kątem pasożytów. Umów odbiór.

Zbadaj odporność swojego dziecka - badania krwi wykonaj w domu!

Package preview image
Zdrowie ogólne
229,00 zł
Pakiet badań dla dziecka (1-3)
Bilirubina całkowita

Badania w pakiecie: - Morfologia krwi (pełna) - pomaga wykryć niedokrwistość, której przyczyną często są niedobory żelaza. - CRP (ilościowo) - białko ostrej fazy, które wzrasta w m.in. w stanach zapalnych. - Bilirubina całkowita - barwnik krwi, dzięki któremu jesteśmy w stanie ocenić pracę wątroby. Jej podwyższony poziom często towarzyszy żółtaczce. - Żelazo - u dzieci w fazie intensywnego rozwoju zapotrzebowanie na żelazo jest większe niż u dorosłych, przez co łatwiej o wykształcenie niedoborów. - Ferrytyna - parametr określający zapasy żelaza w organizmie. - TSH - hormon przysadki mózgowej, stymulujący produkcję hormonów tarczycy. - Kreatynina - wskaźnik pracy nerek. - Glukoza - pomiar stężenia cukru we krwi. Badanie pozwala na diagnostykę w kierunku cukrzycy. - Witamina D - wpływa ona na prawidłowy rozwój kości dziecka. Pobudza również komórki do wytwarzania przeciwciał chroniących układ odpornościowy oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia nadciśnienia, nowotworów i chorób autoimmunologicznych. Przygotowanie do badań: - Umów badanie rano w godzinach 7-10. - Pół godziny przed badaniem zadbaj o nawodnienie dziecka – nakarm go mlekiem lub daj trochę wody. W ciągu kilku dni poprzedzających badanie zwracaj uwagę na to, czy dziecko pije wystarczająco dużo. - Obudź dziecko co najmniej 30 minut przed wizytą specjalisty. To czas na podanie szklanki wody i przygotowanie dziecka emocjonalnie do pobrania krwi. Kiedy wykonać pakiet? Badania można wykonywać profilaktycznie lub w momencie, gdy są ku temu wskazania medyczne. Symptomy, jakie powinny zwrócić Twoją uwagę i zmotywować do wykonania badań u dziecka to m.in.: - zahamowanie wzrostu; - zmiany na łokciach i kolanach (objaw brudnych łokci); - zaparcia; - zaburzenia koncentracji; - spaczony apetyt (np. jedzenie kredy, surowego ryżu i rzeczy nieprzeznaczonych do spożycia); - łatwa męczliwość; - częstomocz; - opóźniony wiek zębowy; - tendencja do przyrostu masy ciała pomimo zmniejszonego łaknienia; - bladość skóry; - zwiększone pragnienie.

Package preview image
Zdrowie ogólne
269,00 zł
Pakiet badań dla dziecka (4-10)
Bilirubina całkowita

Badania w pakiecie: - Morfologia krwi (pełna) - badanie pomocne przy ogólnej ocenie stanu zdrowia. - CRP (ilościowo) - białko ostrej fazy, które wzrasta w m.in. w stanach zapalnych. - OB (Odczyn Biernackiego) - marker stanu zapalnego. Szczyt stężenia osiąga do kilku dni od wystąpienia stanu zapalnego. - Bilirubina całkowita - przydatna w rozpoznawaniu, różnicowaniu i kontroli przebiegu chorób wątroby, dróg żółciowych i zespołów hemolitycznych. - Żelazo - u dzieci w fazie intensywnego rozwoju zapotrzebowanie na żelazo jest zwiększone, przez co łatwiej o wykształcenie niedoborów. - TSH - monitorowanie w przypadku dzieci jest o tyle istotne, że zaburzenia tarczycowe mogą dawać różne objawy w zależności od etapu rozwoju dziecka. - Kreatynina - wskaźnik pracy nerek. - Glukoza - pomiar stężenia cukru we krwi. - Witamina D - wpływa ona na prawidłowy rozwój kości dziecka. Pobudza również komórki do wytwarzania przeciwciał chroniących układ odpornościowy oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia krzywicy, nadciśnienia, nowotworów i chorób autoimmunologicznych. - Fosfor organiczny - niezbędny w procesach uwalniania energii w komórkach oraz transporcie wielu składników odżywczych. Bierze udział w metabolizmie tłuszczów, węglowodanów i kwasów nukleinowych. To również ważny element budulcowy kości i uzębienia. - Cholesterol całkowity - suma cholesterolu HDL oraz cholesterolu LDL. HDL to lipoproteiny o dużej wielkości (tzw. dobry cholesterol). LDL to lipoproteiny o małej wielkości (tzw. zły cholesterol). - Fosfataza zasadowa - jeden z enzymów wątrobowych. Obecny we wszystkich tkankach organizmu, jednak największą aktywność wykazuje w komórkach wątroby, dróg żółciowych, kości, błony śluzowej jelita, nerek. - Wapń całkowity - główny budulec kości. Ponadto ma właściwości regulujące hormony, przewodnictwo nerwowe i metabolizm, utrzymuje prawidłową pracę serca, mięśni, stawów. Przygotowanie do badań: - Umów badanie rano w godzinach 7-10. -Obudź dziecko co najmniej 30 minut przed wizytą specjalisty. To czas na podanie szklanki wody i przygotowanie dziecka emocjonalnie do pobrania krwi. - Badania powinny odbyć się na czczo – mały pacjent ostatni posiłek powinien zjeść 12 godzin przed pobraniem krwi. - Nie należy stosować diety u dzieci przed badaniami. - Pół godziny przed badaniem zadbaj o nawodnienie dziecka – podaj mu szklankę wody. Ułatwi to pobranie krwi. - Należy pamiętać, aby wykonywać profilaktyczne badania laboratoryjne ok. 3-4 tygodnie po ustąpieniu objawów infekcyjnych. Kiedy wykonać pakiet? Pakiet Badań dla Dziecka (4-10) można wykonywać profilaktycznie lub w momencie, gdy są ku temu wskazania medyczne. Symptomy, jakie powinny zwrócić Twoją uwagę i zmotywować do wykonania badań u dziecka to m.in.: -zahamowanie wzrostu; - zła tolerancja zimna; - zmiany na łokciach i kolanach (objaw brudnych łokci); - zaburzenia koncentracji; - spaczony apetyt (np. jedzenie kredy, surowego ryżu i rzeczy nieprzeznaczonych do spożycia); - łatwa męczliwość; - częstomocz; - wahania wagi; - biegunki lub zaparcia; - opóźniony wiek zębowy; - suchość skóry.

Package preview image
Zdrowie ogólne
299,00 zł
Pakiet badań dla każdego (rozszerzony)
Konsultacja wyników uPacjenta

Wybrane badania zawarte w pakiecie: - Morfologia krwi (pełna) - podstawowe badanie krwi, które ocenia ogólny stan zdrowia pacjenta i może zdiagnozować anemię. - OB (odczyn Biernackiego) - wskaźnik stanu zapalnego. - Lipidogram - ocenia poziom trójglicerydów, cholesterolu całkowitego i poszczególnych jego frakcji. Profil lipidowy pozwala oszacować ryzyko miażdżycy, nadciśnienia i innych chorób układu krążenia. - CRP - wskaźnik stanu zapalnego. - Glukoza - parametr pozwalający na identyfikację i monitorowanie przebiegu cukrzycy. - Kreatynina - parametr oceniający prawidłową pracę nerek. - Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP) - badanie pozwala kompleksowo ocenić pracę wątroby i zdiagnozować choroby narządu. - Amylaza - parametr pozwala zdiagnozować i zróżnicować choroby trzustki. - TSH - hormon standardowo oznaczany w celu kontroli pracy tarczycy. - Elektrolity (Na, K) - parametry oceniają pracę nerek i układu nerwowego. - Kwas moczowy - pozwala ocenić metabolizm białek. Oznaczenie tego parametru jest pomocne np. w diagnostyce dny moczanowej. - Magnez - wspomaga diagnostykę zaburzeń nerwowo-mięśniowych i arytmii. - Wapń całkowity - badanie służy diagnostyce chorób układu kostnego, pokarmowego, krwionośnego i wydalniczego. Przygotowanie do badań: - Pakiet powinien być wykonywany w godzinach porannych. - Do badań przystąp na czczo. Ostatni posiłek zjedz nie później niż 12 godzin przed pobraniem. - Zrezygnuj z alkoholu 2-3 dni przed badaniem. - Nie zmieniaj swojej diety na kilka dni przed wykonaniem pakietu. - Przed pobraniem unikaj wysiłku. W dzień poprzedzający badanie zrezygnuj z intensywnego treningu. - Zadbaj o nawodnienie. Pół godziny przed badaniem wypij szklankę wody. - Kobiety nie powinny wykonywać badań w trakcie miesiączki. Dla kogo jest ten pakiet? Dla każdego, kto chce kompleksowo sprawdzić swoje zdrowie i cieszyć się długowiecznością. Pakiet nie ma ograniczeń wiekowych, płciowych czy społecznych – każdy powinien go wykonać co najmniej raz w roku!

Jak wyglądają owsiki?

Owsiki to białe robaki pasożytnicze typu nicieni o białym kolorze. Mają od 3 mm do 1 cm długości.

Przyczyny — jak dochodzi do zarażenia?

Owsiki są zaraźliwe. Można się nimi zakazić drogą pokarmową, połykając jaja owsika, lub drogą oddechową. Kiedy to się stanie, owsiki potrzebują kilku tygodni, by rozgościć się w organizmie człowieka i zacząć składać jaja. Zakażenie jest najczęściej konsekwencją nieodpowiedniej higieny (w szczególności niemycia rąk).

Osoby narażone na kontakt z owsikami to:

  • dzieci w wieku 5 - 10 lat;
  • opiekunowie maluchów: rodzice, nauczyciele, pracownicy różnego rodzaju placówek integracyjnych;
  • pracownicy lub pacjenci przebywający w zatłoczonych placówkach np. szpitalach, więzieniach;
  • dzieci ssące kciuk;
  • współlokatorzy osoby zarażonej owsikami.

Jaja owsików są lekkie i łatwo rozprzestrzeniają. Mogą znajdować się na wielu przedmiotach codziennego użytku, np.:

  • na pościeli,
  • w ręcznikach,
  • na ubraniach,
  • na ubikacji,
  • na jedzeniu,
  • na szklankach i sztućcach,
  • na zabawkach,
  • na biurkach,
  • w piaskownicach.

Leczenie owsików

Owsiki zabijają leki z zawartością:

  • albendazolu,
  • mebendazolu,
  • pyrantelu.

Dobrze podawać leki nie tylko osobie zakażonej, ale również wszystkim domownikom, aby zapewnić sobie skuteczność leczenia i uniknąć reinfekcji. Ponadto należy przestrzegać higieny osobistej: myć ręce przed każdym posiłkiem, po korzystaniu z toalety, zmianie pieluch, a także codziennie zmieniać bieliznę. Inne zasady higieniczne, które warto stosować to:

  • mycie odbytu po przebudzeniu się, aby spłukać powstałe przez noc jaja owsików;
  • unikanie wspólnych kąpieli do dwóch tygodni po ukończeniu leczenia;
  • używanie osobnych ręczników;
  • pranie pościeli, piżam, bielizny i ręczników w wysokiej temperaturze.

Powinno się także nosić krótkie paznokcie i unikać ich obgryzania. Ze względu na łatwość rozprzestrzeniania się choroby dobrą praktyką jest izolacja dziecka z owsikami od rówieśników na czas pozbycia się pasożyta.

Warto pamiętać, że owsiki na powierzchniach lub ubraniach giną dopiero po 2 - 3 tygodniach.

Odbyt przy owsikach można smarować maściami, które złagodzą świąd.

Domowe sposoby na owsiki u dzieci i dorosłych

Domowe sposoby na owsiki mogą być stosowane wyłącznie jako wspomaganie leczenia farmakologicznego. Tylko leki zabijające pasożyty są w stanie skutecznie pozbyć się owsików z organizmu. Nie ma dowodów naukowych świadczących o efektywności babcinych sposobów na pasożyty.

Czosnek na owsiki

Mówi się, że czosnek może zabijać złożone przez owsiki jaja i zniechęcać je do składania kolejnych. Wystarczy jeść czosnek jako dodatek do potraw — to również skuteczny i potwierdzony domowy sposób na przeziębienie.

Inną możliwością jest stworzenie kremu czosnkowego. Zblenduj kilka ząbków czosnku z paroma łyżkami wazeliny lub innego oleju, np. kokosowego. Tak przygotowaną maść aplikuj na okolice odbytu.

Sentence-alert card icon
Nie stosuj tej domowej maści jeśli Twoja skóra jest podrażniona, masz stan zapalny lub cierpisz na hemoroidy.

Olej kokosowy

Olej kokosowy ma właściwości antybakteryjne oraz antywirusowe. Zacznij od łyżki oleju kokosowego dziennie. Wieczorem wetrzyj odrobinę oleju w swędzących miejscach.

Surowa marchew

Babcina mądrość mówi, że jedzenie dwa razy dziennie szklanki startej marchwi pomaga pozbyć się owsików podczas wypróżniania. Z pewnością będzie to skuteczny sposób na zaparcia, ponieważ marchew jest bogata w błonnik, jednak oficjalnie nie potwierdzono jej antyowsikowego działania.

Zioła na owsiki

Piołun jest sugerowany jako roślina, która może zwalczać pasożyty u człowieka. Herbata z piołunu nie powinna być jednak stosowana dłużej niż 4 tygodnie.

Nieleczona owsica — konsekwencje

W większości przypadków owsiki nie powodują poważnych komplikacji zdrowotnych, jednak kiedy zakażenie jest wyjątkowo zaawansowane, a pasożytów jest dużo, może to prowadzić do:

  • infekcji narządów rodnych,
  • infekcji dróg moczowych,
  • infekcji jamy otrzewnej,
  • utraty wagi.

Alarmującymi sygnałami, mogącymi świadczyć o komplikacjach po owsicy, są m.in. silne bóle podbrzusza. W przypadku dziewcząt na sromie i w przedsionku pochwy mogą powstać ziarniniaki lub zmiany martwicze.

Owsiki — najczęściej zadawane pytania

Czy alkohol zabija jaja owsików?
Nie wykazano wpływu spożywania alkoholu na redukcję owsików u człowieka. Silne środki dezynfekujące zabijają jaja pasożytów, jednak nie należy ich stosować jako środek do przemywania skóry, szczególnie tak delikatnej jak okolice odbytu. Grozi to podrażnieniem lub uszkodzeniem tkanki.

Czy można zarazić się na basenie?
Centers of Disease and Control zaprzecza, by było to możliwe. Nawet jeśli w basenowej wodzie wykąpie się osoba z owsikami, kilka jaj pasożyta w tak ogromnej ilości wody stanowi niskie prawdopodobieństwo zakażenia.

Czy można zarazić się od psa lub kota z owsikami? Czy zwierzaki mogą zarazić się od nas?
Nie. Tylko ludzie mogą stać się żywicielem owsika.

Co zrobić przy nawracających owsikach?
Przede wszystkim należy upewnić się, że w domu utrzymuje się odpowiednie zasady higieny (wymienione wyżej). Jeśli mimo regularnego mycia się, dezynfekcji powierzchni oraz prania pościeli, owsica powraca, warto porozmawiać z osobami w najbliższym otoczeniu. Dziecko może łapać owsiki od swoich kolegów lub koleżanek ze żłobka.

Kogo powinienem poinformować, jeśli moje dziecko ma owsiki?
Dobrze poinformować wszystkie osoby, które podejmują się opieki nad dzieckiem, w tym nauczycieli.

Higiena — najlepsza profilaktyka owsicy

Udało Ci się wyleczyć wszystkich domowników z owsików? Gratulacje! Mamy nadzieję, że pasożyty nie pojawią się więcej w Twoim domu. Chcąc ochronić siebie i bliskich przed nawrotem choroby wspólnie utrzymujcie nawyki wyrobione podczas leczenia: regularne mycie rąk, pranie pościeli, ręczników i piżam w wysokich temperaturach oraz utrzymywanie krótkich, nieobgryzanych paznokci.

Natalia Kryger
Autor wpisu
Natalia Kryger

Zwolenniczka zdrowego stylu życia oraz uprawiania sportu. Wolne chwile spędza na sali treningowej, ćwicząc akrobatykę powietrzną. Interesuje się psychologią oraz fizjologią człowieka. Autorka tekstów o tematyce medycznej, well-beingowej oraz lifestyle’owej.

Pokaż więcej

Agnieszka Okarmus
Konsultacja merytoryczna
mgr Agnieszka Okarmus

Diagnosta laboratoryjny, kierownik pracowni Hematologii oraz podróżnik z zamiłowania. Główną pasją jest praca z pacjentem w szerzeniu wiedzy z zakresu diagnostyki analitycznej w celu zapobiegania chorobom cywilizacyjnym. W wolnych chwilach wskakuje w starego Land Cruisera, aby poznawać odległe zakątki globu.

Pokaż więcej

our-process-widget-default-icon
Zdrowie zaczyna się uCiebie
  • Zaplanuj badania

    Dobierz badania w katalogu badań uPacjenta.

  • Zbadaj się u Siebie

    Kiedy Ci wygodnie, wtedy gdy tego potrzebujesz.

  • Skonsultuj wyniki online

    Porozmawiaj ze specjalistą medycznym uPacjenta.

  • Ciesz się lepszym zdrowiem

    Zastosuj porady eksperta i obserwuj poprawę samopoczucia.