Pakiet badań na choroby odalkoholowe

Przewlekłe, nadmierne spożywanie alkoholu ma toksyczny wpływ na cały organizm, prowadząc do uszkodzenia wielu narządów i rozwoju poważnych schorzeń. Najbardziej narażone na jego działanie są wątroba i trzustka, jednak negatywne konsekwencje dotyczą również układu krzepnięcia, gospodarki hormonalnej i ogólnego stanu metabolicznego.

Pakiet badań na choroby odalkoholowe to specjalistyczny zestaw badań laboratoryjnych, który umożliwia kompleksową ocenę stopnia uszkodzenia kluczowych narządów i systemów w wyniku przewlekłego spożywania alkoholu.

Zestaw badań umożliwia szczegółową analizę:

• Funkcji wątroby. Obejmuje pełen panel prób wątrobowych (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP). Szczególnie istotne w tym kontekście są oznaczenie GGTP, enzymu bardzo czułego na toksyczne działanie alkoholu, oraz ocena stężeń ALT i AST, które są ważnymi wskaźnikami w diagnostyce alkoholowego uszkodzenia wątroby.
• Funkcji trzustki. Enzymy amylaza i lipaza to kluczowe markery w diagnostyce ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki, będącego częstym i groźnym powikłaniem nadużywania alkoholu.
• Układu krzepnięcia. Wątroba jest odpowiedzialna za produkcję czynników krzepnięcia. Badania APTT i fibrynogenu pozwalają na ocenę ewentualnych zaburzeń w tym zakresie, które mogą świadczyć o zaawansowanej chorobie wątroby.
• Podstawowych markerów onkologicznych. Panel zawiera oznaczenie niespecyficznych markerów CEA, CA 19-9 i CA 72-4. Ich stężenie może wzrastać w przebiegu nowotworów przewodu pokarmowego (m.in. trzustki, żołądka, jelita grubego), których ryzyko jest podwyższone u osób przewlekle spożywających alkohol.
• Równowagi hormonalnej. Oznaczenie estradiolu i testosteronu pozwala na ocenę wpływu alkoholu i ewentualnego uszkodzenia wątroby na gospodarkę hormonalną.
• Ogólnego stanu zdrowia. Morfologia krwi, CRP, glukoza, kreatynina, kwas moczowy i elektrolity dają szeroki obraz ogólnoustrojowej kondycji organizmu.

Wykonanie pakietu jest wskazane w celu obiektywnej oceny stanu zdrowia w kontekście spożywania alkoholu.

Dlatego badania warto wykonać:

• W przypadku przewlekłego, regularnego spożywania alkoholu, w celu oceny jego wpływu na organizm, nawet przy braku wyraźnych objawów.
• Przy występowaniu objawów mogących wskazywać na uszkodzenie wątroby, jak przewlekłe zmęczenie, utrata apetytu, ból w prawym podżebrzu, zażółcenie skóry i białek oczu (żółtaczka), obrzęki kończyn dolnych.
• Przy objawach sugerujących problemy z trzustką, takich jak silny, opasujący ból w nadbrzuszu, nudności, wymioty, biegunki tłuszczowe.
• Jako badanie kontrolne w trakcie terapii uzależnienia i po odstawieniu alkoholu, w celu monitorowania procesów regeneracyjnych narządów.

Pakiet jest przeznaczony dla osób, które chcą w sposób kompleksowy i obiektywny ocenić wpływ alkoholu na swój organizm.

Szczególnie polecany jest:

• Osobom, które przewlekle i w nadmiernych ilościach spożywają alkohol i chcą świadomie ocenić stan swojego zdrowia.
• Pacjentom z już zdiagnozowanymi chorobami odalkoholowymi, takimi jak stłuszczenie lub zapalenie wątroby, w celu oceny stanu zdrowia i przebiegu schorzenia.
• Osobom, u których w rodzinie występowały problemy zdrowotne związane z pracą wątroby bądź trzustki.
• Pacjentom w trakcie leczenia odwykowego jako ważny element kompleksowej oceny stanu somatycznego.

Regularne badania kontrolne są kluczowym elementem monitorowania stanu zdrowia i ewentualnych procesów regeneracji.

• Jednorazowe wykonanie pakietu pozwala na kompleksową, wyjściową ocenę stanu zdrowia i stopnia ewentualnych uszkodzeń narządowych.
• W monitorowaniu trendów częstotliwość badań kontrolnych jest ściśle uzależniona od stopnia uszkodzenia narządów i zaleceń lekarza prowadzącego (np. hepatologa, gastroenterologa). W przypadku monitorowania regeneracji po odstawieniu alkoholu lub leczenia chorób wątroby, kontrola może być konieczna co 3-6 miesięcy i jest ustalana indywidualnie na zlecenie lekarza prowadzącego.

Prawidłowe przygotowanie jest warunkiem uzyskania wiarygodnych wyników.

• Krew należy pobrać w godzinach porannych, między 7:00 a 10:00.
• Badanie wykonaj na czczo (po około 8-12 godzinach od ostatniego posiłku).
• Warunkiem uzyskania miarodajnych wyników jest zachowanie abstynencji od alkoholu przez minimum 48-72 godziny przed badaniem. Spożycie alkoholu bezpośrednio przed nim wpływa na wyniki prób wątrobowych (zwłaszcza GGTP) i innych parametrów.
• Rano przed badaniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• W dniu poprzedzającym badanie należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego.

Na wyniki badań może wpłynąć szereg czynników, które są brane pod uwagę podczas ich interpretacji.

• Główny czynnik:
  Spożycie alkoholu i czas, jaki upłynął od ostatniego spożycia.
• Czynniki patologiczne:
  Wirusowe zapalenia wątroby (WZW B, C), niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (MASLD), choroby dróg żółciowych, choroby autoimmunologiczne.
• Czynniki farmakologiczne:
  Wiele leków metabolizowanych w wątrobie (np. paracetamol, statyny, antybiotyki) może wpływać na wyniki prób wątrobowych.

Wyniki badań zawartych w pakiecie tworzą obraz ewentualnych uszkodzeń narządowych spowodowanych przez alkohol i zawsze muszą być interpretowane w odniesieniu do pełnego obrazu klinicznego pacjenta.

• Podwyższona aktywność w próbach wątrobowych, zwłaszcza GGTP oraz charakterystyczny stosunek AST do ALT, jest silnym wskaźnikiem alkoholowego uszkodzenia wątroby. Może świadczyć o stłuszczeniu, zapaleniu lub marskości wątroby.
• Znacznie podwyższone stężenia amylazy i lipazy wskazują na ostry lub zaostrzenie przewlekłego zapalenia trzustki.
• Morfologia krwi może ujawnić niedokrwistość makrocytarną (charakterystyczną dla niedoborów witamin z grupy B u osób nadużywających alkohol) lub małopłytkowość (w zaawansowanej chorobie wątroby).
• Wydłużenie czasu krzepnięcia (APTT, fibrynogen) może świadczyć o ciężkiej niewydolności wątroby i zaburzeniach produkcji czynników krzepnięcia.
• Podwyższone stężenie markerów nowotworowych (CEA, CA 19-9, CA 72-4) nie jest równoznaczne z diagnozą raka, ale może wskazywać na podwyższone ryzyko nowotworów przewodu pokarmowego lub występować w zaawansowanych chorobach wątroby i trzustki o podłożu zapalnym. Z drugiej strony prawidłowy wynik tych markerów nie oznacza braku zmiany o charakterze nowotworowym i nie powinien uśpić naszej czujności. Należy go zawsze interpretować ze szczególną ostrożnością, w pełnym rozumieniu przydatności diagnostycznej.
• Hormony (estradiol, testosteron): Zaburzenia (obniżony testosteron, podwyższony estradiol) mogą być skutkiem upośledzonego metabolizmu hormonów przez uszkodzoną wątrobę.