Pakiet badań hormonalnych dla kobiet

Równowaga hormonalna stanowi fundament zdrowia, samopoczucia i płodności kobiety. Układ dokrewny to precyzyjny system naczyń połączonych, w którym nawet niewielkie wahania stężeń poszczególnych hormonów mogą manifestować się szeregiem objawów – od zaburzeń cyklu miesiączkowego, przez problemy dermatologiczne, aż po trudności z zajściem w ciążę.

Pakiet badań hormonalnych dla kobiet to kompleksowe narzędzie diagnostyczne, pozwalające na wielopoziomową ocenę funkcjonowania kobiecej gospodarki hormonalnej. Zestaw obejmuje kluczowe parametry, których wzajemne zależności dają szeroki wgląd w funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-jajnik, a także umożliwiają ocenę czynności tarczycy i nadnerczy.

W skład pakietu wchodzą:

• Hormony gonadotropowe (FSH, LH) wydzielane przez przysadkę mózgową. Sterują cyklem miesiączkowym i owulacją. Ich wzajemny stosunek jest kluczowy w diagnostyce m.in. zespołu policystycznych jajników (PCOS).
• Estradiol (E2), czyli podstawowy żeński hormon płciowy, produkowany w jajnikach. Odpowiada za rozwój cech płciowych, regulację cyklu oraz wpływa na stan skóry, kości i układu nerwowego.
• Prolaktyna (PRL), czyli hormon, którego podwyższone stężenie (hiperprolaktynemia) może być przyczyną zaburzeń miesiączkowania, braku owulacji i niepłodności.
• Androgeny (Testosteron, DHEA-SO4), które są niezbędne dla zdrowia kobiety, aczkolwiek ich nadmiar może powodować trądzik, nadmierne owłosienie (hirsutyzm) i łysienie.
• SHBG (globulina wiążąca hormony płciowe), a więc białko transportujące m.in. testosteron i estradiol. Jego stężenie wpływa na ilość biologicznie aktywnych, wolnych hormonów.
• TSH (tyreotropina), czyli podstawowe badanie oceniające funkcję tarczycy, której zaburzenia bardzo często rzutują na regularność cykli i płodność.

Wykonanie kompleksowego panelu hormonalnego jest wskazane w przypadku występowania objawów, które mogą sugerować zaburzenia hormonalne u kobiet. Dobrze je wykonać:

• W przypadku zaburzeń cyklu miesiączkowego. Jeśli obserwujesz u siebie nieregularne miesiączki, cykle zbyt krótkie lub zbyt długie, brak krwawienia, krwawienia międzymiesiączkowe, bolesne lub bardzo obfite miesiączki.
• W ramach diagnostyki przyczyn niepłodności lub w sytuacji trudności z zajściem w ciążę.
• Przy występowaniu objawów hiperandrogenizmu, jakimi są uporczywy trądzik (szczególnie o lokalizacji na żuchwie i brodzie), nadmierne owłosienie w miejscach typowo męskich (hirsutyzm), łysienie typu męskiego.
• W przypadku podejrzenia zespołu policystycznych jajników (PCOS), którego objawami są m.in. rzadkie miesiączki, objawy hiperandrogenizmu i charakterystyczny obraz jajników w USG.
• Przy podejrzeniu hiperprolaktynemii, której objawem, oprócz zaburzeń cyklu, może być mlekotok (wyciek wydzieliny z brodawek sutkowych).
• Gdy obserwowane są objawy ogólnoustrojowe, takie jak wahania nastroju, spadek libido, przewlekłe zmęczenie czy problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, które nie mają innej wytłumaczalnej przyczyny.
• Razem z badaniem AMH w celu oceny rezerwy jajnikowej i ogólnej funkcji układu rozrodczego.

Pakiet ten jest przeznaczony dla kobiet, które wymagają szczegółowej diagnostyki endokrynologicznej w celu znalezienia źródła problemów zdrowotnych. Polecany jest szczególnie:

• Kobietom zmagającym się z nieregularnością cykli miesiączkowych, jako podstawowe narzędzie diagnostyczne.
• Kobietom bezskutecznie starającym się o potomstwo, w celu oceny funkcji osi hormonalnej regulującej płodność.
• Kobietom z objawami skórnymi i dermatologicznymi (trądzik, hirsutyzm), które mogą mieć podłoże androgenowe.
• Pacjentkom z podejrzeniem lub zdiagnozowanym zespołem policystycznych jajników (PCOS) w celu oceny nasilenia zaburzeń.
• Kobietom, u których lekarz podejrzewa hiperprolaktynemię na podstawie wywiadu klinicznego.
• Każdej kobiecie, która chce przeprowadzić kompleksową ocenę swojej gospodarki hormonalnej.

Częstotliwość wykonywania badań hormonalnych jest ściśle uzależniona od sytuacji klinicznej.

• Diagnostycznie pakiet wykonuje się zazwyczaj jednorazowo, w celu ustalenia przyczyny objawów i postawienia diagnozy.
• W przypadku wdrożenia terapii hormonalnej lub leczenia schorzeń endokrynologicznych, lekarz prowadzący (ginekolog lub endokrynolog) wyznacza terminy badań kontrolnych (np. co 3, 6 lub 12 miesięcy) w celu oceny skuteczności leczenia.

Prawidłowe przygotowanie jest warunkiem uzyskania wiarygodnych i możliwych do interpretacji wyników. Prosimy o ścisłe przestrzeganie poniższych zaleceń.

• Dzień cyklu miesiączkowego jest kluczowy. O ile lekarz nie zaleci inaczej, badanie należy wykonać w fazie folikularnej, czyli między 2. a 5. dniem cyklu miesiączkowego (za pierwszy dzień cyklu uznaje się pierwszy dzień krwawienia). W przypadku cykli nieregularnych lub ich braku, badanie można wykonać w dowolnym dniu, odnotowując tę informację dla prawidłowej interpretacji.
• Badanie należy przeprowadzić w godzinach porannych, między 7:00 a 10:00.
• Zaleca się pobranie krwi na czczo (po około 8-12 godzinach od ostatniego posiłku).
• Przygotowanie do badania prolaktyny:
  W dniu poprzedzającym badanie należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, stosunku płciowego oraz termicznego i mechanicznego drażnienia okolicy brodawek sutkowych (np. przez obcisłą bieliznę). Poranek przed badaniem powinien być spokojny i bezstresowy.

Gospodarka hormonalna jest systemem niezwykle wrażliwym na czynniki wewnętrzne i zewnętrzne.

• Czynniki fizjologiczne:
  Faza cyklu miesiączkowego, rytm dobowy, ciąża, laktacja, okres okołomenopauzalny, ostry i przewlekły stres (szczególnie istotny dla stężenia prolaktyny), sen, wysiłek fizyczny.
• Czynniki patologiczne:
  Zespół policystycznych jajników (PCOS), choroby tarczycy, guzy przysadki mózgowej, przedwczesne wygasanie funkcji jajników, otyłość i insulinooporność.
• Czynniki farmakologiczne:
  Doustna antykoncepcja hormonalna, hormonalna terapia zastępcza, leki psychotropowe (np. neuroleptyki, antydepresanty), leki przeciwnadciśnieniowe, leki stosowane w leczeniu chorób tarczycy, glikokortykosteroidy, suplementy diety (zwłaszcza biotyna).

Wyniki badań hormonalnych tworzą złożony obraz.

• Stosunek LH do FSH:
  Nieprawidłowa proporcja tych hormonów (często podwyższony stosunek LH/FSH) jest jednym z kryteriów diagnostycznych zespołu policystycznych jajników (PCOS).
• Poziom FSH i estradiolu:
  Podwyższone stężenie FSH przy jednoczesnym niskim stężeniu estradiolu może wskazywać na obniżoną rezerwę jajnikową lub przedwczesne wygasanie funkcji jajników (menopauzę).
• Androgeny (Testosteron, DHEA-SO4) i SHBG:
  Podwyższone stężenia androgenów, często przy obniżonym stężeniu SHBG, mogą być przyczyną trądziku, hirsutyzmu i innych objawów hiperandrogenizmu, typowych m.in. dla PCOS.
• Prolaktyna:
  Podwyższone stężenie (hiperprolaktynemia), po wykluczeniu czynników fizjologicznych, może blokować owulację i być bezpośrednią przyczyną niepłodności i zaburzeń miesiączkowania.
• TSH:
  Nieprawidłowe wartości wskazują na nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Schorzenia te często współistnieją z zaburzeniami ginekologicznymi i mogą być pierwotną przyczyną problemów z cyklem i płodnością.

Twój wynik to nie tylko cyfry w tabeli. To sygnały, które mówią o kondycji Twojego organizmu.

Aby nie zostawiać Cię z samymi liczbami, w uPacjenta przygotowaliśmy dla Ciebie lekarską interpretację wyników badań – spersonalizowany raport, który tłumaczy, co oznaczają poszczególne parametry i jakie mogą być ich konsekwencje dla Twojego zdrowia.

Jak to działa?

• Wyniki badań trafiają bezpośrednio do Twojego panelu uPacjenta.
• Wypełniasz krótką ankietę zdrowotną online – kilka pytań o choroby, przyjmowane leki, objawy, czynniki ryzyka i inne dane potrzebne do interpretacji wyników.

Kwestionariusz jest dynamiczny, co oznacza, że każde kolejne pytanie jest dobierane na podstawie Twoich wcześniejszych odpowiedzi. Dzięki temu dokładnie odzwierciedla Twój unikalny profil zdrowotny.

• Po ukończeniu ankiety otrzymujesz raport zdrowia AI – zrozumiałe i przejrzyste podsumowanie wyników z wyjaśnieniami odchyleń oraz praktycznymi, medycznie uzasadnionymi sugestiami badań uzupełniających, które pomogą Ci w kolejnych krokach.

Nad opisami wyników pracują lekarze, a Ty dodatkowo masz możliwość zadawania pytań uzupełniających, dotyczących swojego raportu.