Według badania uPacjenta, wykonanego na rzecz kampanii Pobierz Zdrowie, zdecydowana większość Polaków (70%) dba o swoje zdrowie poprzez profilaktyczne badania krwi. Nieco ponad połowa z rodaków (53%) twierdzi, że w ten sposób czuje, że dbają o swoją kondycję – pozostali wykonują badania z polecenia lekarza. Jednak czy wiemy, jakie są “badania profilaktyczne”? Dowiedz się, jakie są podstawowe badania krwi i dbaj o każdy obszar swojego zdrowia!
Jakie badania krwi robić co roku?
Aby zadbać o siebie, przynajmniej raz do roku wykonaj:
- morfologię krwi,
- lipidogram,
- glikemię,
- badanie poziomu TSH,
- OB i CRP,
- próby wątrobowe,
- koagulogram.
To główne badania profilaktyczne, dzięki którym zyskasz pewność, że Twój organizm działa, jak należy. Większość nazw brzmi dla Ciebie obco? Przeczytaj przegląd podstawowych badań krwi i sprawdź, jakich informacji dostarczy Ci każde z nich!
Podstawowe badania krwi — przegląd
Morfologia krwi
Określa m.in. liczbę czerwonych i białych krwinek, płytek krwi czy stężenie hemoglobiny (białka transportującego tlen) w erytrocytach. Co ważne, morfologia dostarcza informacji nie tylko ilościowych, ale i jakościowych (np. o objętości i kształcie krwinek). Dzięki temu badaniu lekarz jest w stanie ocenić ogólną kondycję organizmu oraz zyskać podstawy do rozpoznania schorzeń i dolegliwości. Przykładowo: zbyt mała liczba czerwonych krwinek — anemia; zbyt duża liczba białych krwinek — stan zapalny; podwyższony hematokryt — odwodnienie. Sprawdź, co oznaczają wyniki morfologii.
Lipidogram (profil lipidowy)
Lipidogram obrazuje stężenie następujących tłuszczów: cholesterolu całkowitego, frakcji cholesterolu HDL („dobrego cholesterolu”) i LDL („złego cholesterolu”). Gdy ilości i proporcje tych tłuszczów są zaburzone, dochodzi do rozwoju miażdżycy, która może prowadzić do groźnych dla życia powikłań takich jak udar mózgu czy zawał serca. Wielu osobom, szczególnie młodym, taka perspektywa wydaje się odległa — tymczasem pierwszy lipidogram każdy z nas powinien wykonać około 20. roku życia.
Glikemia (poziom glukozy we krwi)
Glikemia pozwala ustalić stężenie glukozy we krwi/osoczu. To badanie, które co roku powinny wykonać zarówno osoby zdrowe, jak i te mające objawy wskazujące na podwyższony (hiperglikemia) lub obniżony (hipoglikemia) poziom cukru w organizmie. Ważne też, aby poziom glukozy kontrolowały osoby genetycznie obciążone cukrzycą typu 1 lub 2 oraz kobiety w ciąży (ze względu na ryzyko tzw. cukrzycy ciążowej).
Więcej o monitorowaniu poziomu glukozy przeczytasz w naszym tekście o badaniach na cukrzycę.
Badanie poziomu TSH (tyreotropiny)
Badanie poziomu hormonu tyreotropowego pozwala wykryć problemy z tarczycą nawet wtedy, gdy nie obserwujesz u siebie żadnych niepokojących objawów. Test TSH jest bardzo czuły i sprawdza się w diagnostyce chorób nie tylko we wczesnej fazie, ale i tych, które przebiegają bezobjawowo. Niemniej należy pamiętać, że oznaczanie poziomu THS to badanie przesiewowe, a nieprawidłowy wynik często wymaga badań FT3 i FT4 - hormonów stymulowanych przez TSH.
Nie bez powodu zaleca się profilaktyczne badania tarczycy co roku: nieprawidłowe funkcjonowanie organu może być przyczyną m.in. wahań masy ciała, uczucia zmęczenia, zaburzeń pamięci i koncentracji czy problemów z płodnością.
OB (odczyn Biernackiego) i CRP (białko C-reaktywne)
OB polega na ocenie tempa opadania krwinek czerwonych (w ciągu godziny od pobrania krwi), a CRP określa poziom białka fazy ostrej w osoczu. Oba te wskaźniki pozwalają ustalić, czy w organizmie toczy się stan zapalny. Bywają też wykorzystywane do monitorowania nasilenia choroby. Przykładowo spadek CPR po wdrożeniu antybiotykoterapii może oznaczać, że leczenie infekcji przebiega prawidłowo.
Wskaźniki OB i CPR nie dostarczają informacji na temat przyczyny stanu zapalnego. Jeśli wyniki tych parametrów będą podwyższone, prawdopodobnie lekarz zaleci dalszą diagnostykę.
Próby wątrobowe
To testy polegające na oznaczeniu aktywności wybranych enzymów wątrobowych. Pozwalają wcześnie zdiagnozować choroby wątroby — nieprawidłowe wyniki prób wątrobowych często pojawiają się wcześniej niż jakiekolwiek objawy. Badania umożliwiają również ocenę stanu narządu, który może być uszkodzony nie tylko przez alkohol i przyjmowanie leków, ale też przez np. infekcję wirusową.
Próby wątrobowe ułatwiają zdiagnozowanie także innych problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca czy kamica żółciowa.
Koagulogram
To zestaw badań służących do oceny liczby płytek krwi, poziomu fibrynogenu (białka biorącego udział w procesie krzepnięcia krwi) i parametrów takich jak czas kaolinowo-kefalinowy (APTT) czy czas protrombinowy (AT). Mówiąc prościej: koagulogram pozwala stwierdzić, czy proces krzepnięcia krwi zachodzi we właściwym tempie i przy udziale wszystkich potrzebnych do tego elementów.
Badanie warto wykonać, jeśli masz tendencję do częstych i obfitych krwawień (np. krwotoków z nosa), wybroczyn na skórze czy siniaków. Koagulogram pomoże też w diagnostyce obfitych miesiączek czy krwawień z przewodu pokarmowego.
Zadbaj o zdrowie bez wychodzenia z domu
299,00 zł
Pakiet badań dla każdego (rozszerzony)
Wybrane badania zawarte w pakiecie: - Morfologia krwi (pełna) - podstawowe badanie krwi, które ocenia ogólny stan zdrowia pacjenta i może zdiagnozować anemię. - OB (odczyn Biernackiego) - wskaźnik stanu zapalnego. - Lipidogram - ocenia poziom trójglicerydów, cholesterolu całkowitego i poszczególnych jego frakcji. Profil lipidowy pozwala oszacować ryzyko miażdżycy, nadciśnienia i innych chorób układu krążenia. - CRP - wskaźnik stanu zapalnego. - Glukoza - parametr pozwalający na identyfikację i monitorowanie przebiegu cukrzycy. - Kreatynina - parametr oceniający prawidłową pracę nerek. - Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP) - badanie pozwala kompleksowo ocenić pracę wątroby i zdiagnozować choroby narządu. - Amylaza - parametr pozwala zdiagnozować i zróżnicować choroby trzustki. - TSH - hormon standardowo oznaczany w celu kontroli pracy tarczycy. - Elektrolity (Na, K) - parametry oceniają pracę nerek i układu nerwowego. - Kwas moczowy - pozwala ocenić metabolizm białek. Oznaczenie tego parametru jest pomocne np. w diagnostyce dny moczanowej. - Magnez - wspomaga diagnostykę zaburzeń nerwowo-mięśniowych i arytmii. - Wapń całkowity - badanie służy diagnostyce chorób układu kostnego, pokarmowego, krwionośnego i wydalniczego. Przygotowanie do badań: - Pakiet powinien być wykonywany w godzinach porannych. - Do badań przystąp na czczo. Ostatni posiłek zjedz nie później niż 12 godzin przed pobraniem. - Zrezygnuj z alkoholu 2-3 dni przed badaniem. - Nie zmieniaj swojej diety na kilka dni przed wykonaniem pakietu. - Przed pobraniem unikaj wysiłku. W dzień poprzedzający badanie zrezygnuj z intensywnego treningu. - Zadbaj o nawodnienie. Pół godziny przed badaniem wypij szklankę wody. - Kobiety nie powinny wykonywać badań w trakcie miesiączki. Dla kogo jest ten pakiet? Dla każdego, kto chce kompleksowo sprawdzić swoje zdrowie i cieszyć się długowiecznością. Pakiet nie ma ograniczeń wiekowych, płciowych czy społecznych – każdy powinien go wykonać co najmniej raz w roku!
929,00 zł
Pakiet kompleksowych badań stanu zdrowia
Wybrane badania zawarte w pakiecie: - Morfologia - podstawowe badanie, które ocenia ogólny stan zdrowia oraz pozwala wykryć choroby układu krwiotwórczego. - Lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG) - pozwala oszacować ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, np.: miażdżycy, czy nadciśnienia. - Kwas moczowy - pozwala ocenić metabolizm białek. Oznaczenie tego parametru jest pomocne diagnostyce chorób metabolicznych, np. dna moczanowa. - Hemoglobina glikowana - wyznacznik średnich poziomów glukozy we krwi =z ostatnich 2-3 miesięcy. - Wskaźnik insulinooporności HOMA-IR - określa stosunek stężeń insuliny i glukozy. Wykorzystywany w diagnostyce insulinooporności. - Kreatynina i eGFR - pozwala ocenić funkcjonowanie filtracji nerek. - Mocznik - ocenia prawidłową pracę nerek. Przydatny parametr w diagnostyce chorób wątroby i nerek. - Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, Bilirubina całkowita, GGTP) - przesiewowe parametry wątrobowo-żółciowe pozwolą ocenić pracę wątroby. - Żelazo - oznaczenie tego parametru wraz z morfologią jest istotne w diagnostyce niedokrwistości. - Ferrytyna - białko magazynujące żelazo w organizmie. Pomocne w diagnostyce niedokrwistości. - Elektrolity (sód i potas) - parametry oceniające pracę nerek i układu nerwowego. - CRP - wykładnik stanu zapalnego. - Witamina B12 - odpowiedzialna jest za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, sercowo-naczyniowego oraz pokarmowego. Istotna w diagnostyce niedokrwistości. Przygotowanie do badań: - Badania wykonaj w godzinach porannych. - Do badania przystąp na czczo, zachowując 12-godziny odstęp między ostatnim posiłkiem a pobraniem. - Postaraj się odpocząć i zrelaksować przed badaniem. - Unikaj nadmiernego wysiłku bezpośrednio przed badaniem. - 2-3 dni przed wykonaniem pakietu zrezygnuj z alkoholu. - Pół godziny przed pobraniem wypij szklankę wody. - Kobiety nie powinny wykonywać badań w trakcie miesiączki. Dla kogo jest ten pakiet? Pakiet badań krwi może wykonać każdy. W szczególności warto zdecydować się na badania, jeśli doświadczasz takich objawów jak: bóle stawów i mięśni, nieuzasadnione obniżenie nastroju, nawracające infekcje, spowolnione gojenie ran, problemy ze snem, senność, zimne stopy i dłonie, suchość skóry, bladość skóry, wzdęcia, alergiczny nieżyt nosa, duszności, spadek libido, częste infekcje intymne, suchość w ustach.
269,00 zł
Pakiet badań dla dziecka (4-10)
Badania w pakiecie: - Morfologia krwi (pełna) - badanie pomocne przy ogólnej ocenie stanu zdrowia. - CRP (ilościowo) - białko ostrej fazy, które wzrasta w m.in. w stanach zapalnych. - OB (Odczyn Biernackiego) - marker stanu zapalnego. Szczyt stężenia osiąga do kilku dni od wystąpienia stanu zapalnego. - Bilirubina całkowita - przydatna w rozpoznawaniu, różnicowaniu i kontroli przebiegu chorób wątroby, dróg żółciowych i zespołów hemolitycznych. - Żelazo - u dzieci w fazie intensywnego rozwoju zapotrzebowanie na żelazo jest zwiększone, przez co łatwiej o wykształcenie niedoborów. - TSH - monitorowanie w przypadku dzieci jest o tyle istotne, że zaburzenia tarczycowe mogą dawać różne objawy w zależności od etapu rozwoju dziecka. - Kreatynina - wskaźnik pracy nerek. - Glukoza - pomiar stężenia cukru we krwi. - Witamina D - wpływa ona na prawidłowy rozwój kości dziecka. Pobudza również komórki do wytwarzania przeciwciał chroniących układ odpornościowy oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia krzywicy, nadciśnienia, nowotworów i chorób autoimmunologicznych. - Fosfor organiczny - niezbędny w procesach uwalniania energii w komórkach oraz transporcie wielu składników odżywczych. Bierze udział w metabolizmie tłuszczów, węglowodanów i kwasów nukleinowych. To również ważny element budulcowy kości i uzębienia. - Cholesterol całkowity - suma cholesterolu HDL oraz cholesterolu LDL. HDL to lipoproteiny o dużej wielkości (tzw. dobry cholesterol). LDL to lipoproteiny o małej wielkości (tzw. zły cholesterol). - Fosfataza zasadowa - jeden z enzymów wątrobowych. Obecny we wszystkich tkankach organizmu, jednak największą aktywność wykazuje w komórkach wątroby, dróg żółciowych, kości, błony śluzowej jelita, nerek. - Wapń całkowity - główny budulec kości. Ponadto ma właściwości regulujące hormony, przewodnictwo nerwowe i metabolizm, utrzymuje prawidłową pracę serca, mięśni, stawów. Przygotowanie do badań: - Umów badanie rano w godzinach 7-10. -Obudź dziecko co najmniej 30 minut przed wizytą specjalisty. To czas na podanie szklanki wody i przygotowanie dziecka emocjonalnie do pobrania krwi. - Badania powinny odbyć się na czczo – mały pacjent ostatni posiłek powinien zjeść 12 godzin przed pobraniem krwi. - Nie należy stosować diety u dzieci przed badaniami. - Pół godziny przed badaniem zadbaj o nawodnienie dziecka – podaj mu szklankę wody. Ułatwi to pobranie krwi. - Należy pamiętać, aby wykonywać profilaktyczne badania laboratoryjne ok. 3-4 tygodnie po ustąpieniu objawów infekcyjnych. Kiedy wykonać pakiet? Pakiet Badań dla Dziecka (4-10) można wykonywać profilaktycznie lub w momencie, gdy są ku temu wskazania medyczne. Symptomy, jakie powinny zwrócić Twoją uwagę i zmotywować do wykonania badań u dziecka to m.in.: -zahamowanie wzrostu; - zła tolerancja zimna; - zmiany na łokciach i kolanach (objaw brudnych łokci); - zaburzenia koncentracji; - spaczony apetyt (np. jedzenie kredy, surowego ryżu i rzeczy nieprzeznaczonych do spożycia); - łatwa męczliwość; - częstomocz; - wahania wagi; - biegunki lub zaparcia; - opóźniony wiek zębowy; - suchość skóry.
Co robić, jeśli w kalendarzu brakuje miejsca na badania krwi
Wiesz już, jakie badania krwi wykonywać raz w roku. Chwytasz za kalendarz, aby znaleźć dla nich termin, ale… zdajesz sobie sprawę z tego, że najbliższe miesiące zapowiadają się intensywnie. Trudno Ci będzie wygospodarować czas na dojazd do przychodni, oczekiwanie w kolejce, osobisty odbiór wyników? Rozwiązaniem dla Ciebie może być domowa wizyta specjalisty, który sprawnie pobierze krew w dogodnym dla Ciebie terminie. Taką usługę (wygodnie i szybko!) zamówisz w naszym serwisie uPacjenta. A wyniki badań równie komfortowo skonsultujesz z naszym diagnostą!
Rozwiązaniem, które pomoże szybko i wygodnie zadbać o zdrowie, może być również Akcja Zdrowia w firmie, podczas której bezpośrednio w biurze (lub domu pracownika) odbędzie się pobranie krwi. Jeśli jesteś pracownikiem, możesz powiedzieć o takim pomyśle swojemu przełożonemu, jeśli zaś jesteś pracodawcą lub managerem — zapoznaj się z ofertą Akcji Zdrowia w uPacjenta.
Mamy nadzieję, że rozwialiśmy Twoje wątpliwości i obawy związane z podstawowymi badaniami krwi. Trzymamy kciuki, aby taka pozycja znalazła się jak najprędzej w Twoim kalendarzu!
Jak pamiętać o regularnych badaniach krwi? Ustaw mailowe przypomnienie o badaniach!
O ilu rzeczach musisz pamiętać każdego dnia? Na pewno o zbyt wielu. Deadline’y w pracy, zebranie w szkole, urodziny cioci, zakupy… Masz już wystarczająco dużo na głowie. Pozwól sobie pomóc! Dzięki Asystentowi Zdrowia nie musisz zaprzątać sobie głowy, co i kiedy powinieneś zbadać – on zrobi to za Ciebie. Pozwól się sobą zaopiekować i otrzymuj cykliczne powiadomienia mailowe z przypomnieniem o badaniach. Możesz ustawić interwał coroczny, jak również co 6 lub 3 miesiące. Już nic Ci nie umknie!
Zdrowie zaczyna się uCiebie
Zaplanuj badania
Dobierz badania w katalogu badań uPacjenta.
Zbadaj się u Siebie
Kiedy Ci wygodnie, wtedy gdy tego potrzebujesz.
Skonsultuj wyniki online
Porozmawiaj ze specjalistą medycznym uPacjenta.
Ciesz się lepszym zdrowiem
Zastosuj porady eksperta i obserwuj poprawę samopoczucia.
Rozwiń
Polecany pakiet dla Ciebie229,00 zł
Pakiet Badań dla Każdego
Wykonując pakiet badań MAKSIMUM, uzyskasz kompleksowe informacje na temat swojego organizmu.