Diety, polegające na wyeliminowaniu albo ograniczeniu określonych pokarmów, czy też zmniejszeniu podaży kalorii, których celem jest wyłącznie schudnięcie - mogą być destrukcyjne dla organizmu. Co więcej, dr Gary Foster, dyrektor klinicznego programu zaburzeń wagi oraz odżywiania na Uniwersytecie Pensylwanii stwierdza, że niemal 65% osób będących na diecie odchudzającej, wróci do swojej dawnej wagi w ciągu zaledwie trzech lat. Zadajesz sobie pytanie: dlaczego pomimo diety nie chudnę? Skąd bierze się ta zależność? Co sprawia, że tak się dzieje?
Dlaczego diety odchudzające nie przynoszą efektów? Sprawdź 5 powodów!
1. Nie działają długofalowo
Diety niestety najczęściej nie powodują trwałych zmian. Każdy człowiek postępuje według zakorzenionych nawyków, przekonań i wzorców postępowania, które określają to, jak się odżywia. Dlaczego wobec tego diety są nieskuteczne? Między innymi, dlatego że obejmują tylko proces zewnętrzny i krótkofalowy – zazwyczaj trwają kilka tygodni i nie wnikają w źródła Twojego aktualnego sposobu żywienia. Żeby zmiany były skuteczne, powinny obejmować zarówno świadome powody żywieniowych wyborów, jak i te nieświadome.
Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego przeprowadzili metaanalizę 31 badań długoterminowych na temat skuteczności odchudzania, a wyniki opublikowali w czasopiśmie American Psychological Association. Jedna z autorek badania Traci Mann podaje, że na dowolnej diecie można stracić od 5 do 10% masy ciała, jednak później u większości osób waga wraca do pierwotnego stanu, przechodząc jeszcze przez etap zastoju wagi podczas odchudzania. Natomiast co najmniej jedna trzecia osób, które były na diecie, boryka się z efektem „jojo” i w ciągu pięciu lat tyje więcej niż schudła. Co więcej, naukowcy doszli do wniosku, że zarówno pod kątem utraty wagi, jak i pod kątem korzyści zdrowotnych, dla badanych byłoby lepiej, gdyby diety w ogóle nie zastosowali.
2. Przyczyniają się do tycia
Jakie są przyczyny tycia mimo diety? Diety odchudzające często wykazują wręcz odwrotne działanie od zamierzonego i powodują brak efektów odchudzania mimo diety. Rygorystyczne ograniczanie kalorii organizm może postrzegać jako zagrożenie dla przetrwania. Dlaczego waga nie spada pomimo diety? Niska podaż energii sprawia, że organizm jeszcze usilniej magazynuje tkankę tłuszczową, a pod wpływem stresu wytwarza kortyzol i adrenalinę, które wpływają na wolniejsze spalanie kalorii. Janet Tomiyama – współautorka wyżej opisanej metaanalizy przywołuje pewne badanie na grupie 19000 mężczyzn. Badano w nim, jakie czynniki najlepiej prognozują przyszły przyrost masy ciała. Okazało się, że jednym z najbardziej prognostycznych czynników przyrostu masy ciała, była utrata wagi w latach poprzedzających badanie! Warto przy tym pamiętać, że powtarzające się procesy utraty i przybierania na wadze często prowadzą do chorób układu krążenia, cukrzycy i zaburzeń odporności.
3. Nie dostarczają niezbędnych składników odżywczych
Diety odchudzające często polegają na eliminacji określonych grup pokarmów albo jedzeniu ograniczonego typu żywności. Dlaczego jest to aż tak szkodliwe? Przede wszystkim dlatego, że w ten sposób można łatwo nabawić się niedoboru witamin, minerałów, enzymów, makroskładników. Na przykład zbyt duża ilość białka w diecie może prowadzić do poważnego uszkodzenia nerek. Z kolei pomijanie w diecie produktów zawierających skrobię, np. pieczywa pełnoziarnistego, płatków owsianych czy ryżu wpłynie na niską podaż błonnika, czy też witaminy B. Natomiast ograniczanie owoców pozbawi Cię niezbędnej dawki witamin A, C, błonnika i potasu. A redukcja nabiału może powodować niedobory witaminy D lub wapnia. Jaka jest alternatywa? Zbilansowane odżywianie, które uwzględnia potrzeby Twojego organizmu.
4. Prowadzą do niezdrowego związku z jedzeniem
Kiedy Twój organizm działa na ujemnym bilansie kalorycznym, spada poziom leptyny, czyli hormonu odpowiedzialnego za poczucie sytości, a wzrasta poziom greliny, czyli hormonu, dzięki któremu odczuwamy głód. To z kolei może prowadzić do niekontrolowanego jedzenia, co przeszkadza w odchudzaniu. Dodatkowym elementem utrudniającym wyrobienie sobie zdrowych nawyków żywieniowych jest zakazywanie sobie spożycia określonych pokarmów podczas diety. Wówczas ośrodki nagrody i przyjemności w mózgu silniej uaktywniają się w momencie, gdy pojawia się możliwość zjedzenia produktów wcześniej zakazanych. W takiej sytuacji może być Ci jeszcze trudniej powstrzymać się przed ich spożyciem. A jeśli już zjesz tę pizzę czy czekoladę, możesz postrzegać to jako porażkę i odczuwać poczucie winy.
5. Wycieńczają organizm
Twoje ciało potrzebuje kalorii przede wszystkim do tego, żeby funkcjonować. Dwie trzecie zapotrzebowania na energię jest pożytkowane na funkcje utrzymujące organizm przy życiu, czyli pracę serca, nerek, płuc, neuronów w mózgu i krążenie krwi. Natomiast jedna trzecia niezbędna jest na codzienną aktywność, wytwarzanie hormonów oraz procesy związane z odpornością, zwalczaniem chorób i patogenów.
Co się dzieje, kiedy nie dostarczasz organizmowi niezbędnej dawki energii? Możesz wtedy odczuwać zmęczenie, zaobserwować pogorszenie stanu włosów oraz skóry, a także problemy z cyklem menstruacyjnym. Metabolizm wówczas zwalnia, a organizm nie spala wyłącznie tkanki tłuszczowej, ale także mięśnie. Im bardziej organizm jest wycieńczony, tym bardziej dotkliwe są konsekwencje. W dalszym etapie mogą pojawić się wolniejsze ruchy, zaburzenia koncentracji i funkcji poznawczych. Jak widzisz, zbyt niska podaż kalorii jest bardzo niebezpieczna dla Twojego zdrowia. Dlaczego pomimo diety nie chudnę? To pytanie, na które w końcu możesz poznać odpowiedź!
Sprawdź również, jak przejawia się nietolerancja pokarmowa i jakie są jej objawy.
Wiesz już, dlaczego diety odchudzające są nieskuteczne i mogą powodować poważne szkody w organizmie. Jak wobec tego skutecznie schudnąć? Rozwiązaniem jest jedzenie głównie świeżych, nieprzetworzonych produktów, równoważenie mikro i makroskładników, słuchanie sygnałów swojego ciała oraz spożywanie porcji optymalnych dla potrzeb Twojego organizmu.
