Pomiar ciśnienia krwi obejmuje określenie dwóch wartości. Pierwszą z nich, wyższą, jest ciśnienie w tętnicach podczas skurczu mięśnia sercowego – tzw. ciśnienie skurczowe. Natomiast niższa liczba, czyli ciśnienie rozkurczowe, odnosi się do ciśnienia krwi pomiędzy uderzeniami mięśnia sercowego.
Kiedy mierzyć ciśnienie krwi samodzielnie?
Jak prawidłowo zmierzyć ciśnienie? Należy pamiętać o tym, że samodzielne monitorowanie ciśnienia krwi nie zastąpi wizyt u lekarza, ale może być pomocne w samodzielnym monitorowaniu stanu zdrowia. Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca pomiar ciśnienia osobom, które:
- mają zdiagnozowane wysokie ciśnienie krwi lub nadciśnienie;
- rozpoczynają leczenie nadciśnienia;
- wymagają dokładniejszego monitorowania ze względu na ryzyko wystąpienia wysokiego ciśnienia (np. chorzy na cukrzycę);
- są w ciąży i mają nadciśnienie tętnicze lub stan przedrzucawkowy;
- mają wysokie odczyty ciśnienia w gabinecie lekarskim (tzw. efekt białego fartucha).
Organizacja zwraca jednak uwagę, że samodzielny pomiar ciśnienia nie jest dobrym rozwiązaniem w przypadku osób, które mają zaburzenia rytmu serca, na przykład migotanie przedsionków.
Jakie urządzenie wybrać do samodzielnego mierzenia ciśnienia?
Stojąc przed wyborem domowego ciśnieniomierza, zwróć uwagę na kilka aspektów. Po pierwsze monitory na nadgarstek i palce dają mniej wiarygodne wyniki, dlatego lepiej wybierz automatyczny ciśnieniomierz pobierający odczyt z ramienia. Poza tym mankiet ciśnieniomierza powinien mieć odpowiedni rozmiar, dopasowany do obwodu ramienia. Jeśli wybierasz urządzenie dla kogoś innego - starszej osoby, kobiety w ciąży lub dziecka - upewnij się u lekarza lub farmaceuty, czy wybrany sprzęt jest odpowiedni.
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie?
Blood Pressure - brytyjska organizacja zwracająca uwagę na problem wysokiego ciśnienia krwi - wskazuje, co zrobić, by uzyskać wiarygodny wynik pomiaru ciśnienia. Jak mierzyć ciśnienie tętnicze? Zobacz, jak odpowiednio się przygotować do badania.
Przygotowanie do pomiaru:
- zapoznaj się z instrukcją obsługi Twojego ciśnieniomierza;
- pół godziny przed pomiarem unikaj czynności, które mogą podnieść ciśnienie krwi –nie pij napojów zawierających kofeinę, nie jedz i nie ćwicz;
- ubierz luźne ubranie, najlepiej koszulkę z krótkimi rękawami, by dobrze dopasować mankiet ciśnieniomierza do ramienia;
- odpocznij i zrelaksuj się na kilka minut przed pobraniem odczytu;
- usiądź przy stole, podpierając plecy o oparcie krzesła lub ścianę, a stopy umieść płasko na podłodze.
Podczas pomiaru ciśnienia:
- umieść mankiet na wysokości około 2 cm nad łokciem;
- zachowaj spokój, postaraj się nie poruszać, nie śmiać i nie krzyżować nóg;
- wykonaj dwa lub trzy odczyty ciśnienia w odstępie 1-2 minut – jeśli pierwszy odczyt wyszedł znacznie wyższy niż następne, zignoruj go i oblicz średnią z dwóch lub trzech kolejnych odczytów;
- zapisuj pomiary w pamięci ciśnieniomierza, w telefonie lub w notatniku.
Kiedy mierzyć ciśnienie - rano czy wieczorem?
Zaleca się, by rozpoczynając pomiary wykonywać je 2 razy dziennie - rano i wieczorem. Później nie ma to znaczenia. Ważne jednak, by pomiary odbywały się regularnie o tej samej porze. Zastanów się zatem, kiedy najwygodniej będzie Ci wykonać pomiar. Weź pod uwagę, że przed pomiarem powinieneś odpocząć oraz nie pić kawy oraz nie podejmować aktywności fizycznej.
Czy częste mierzenie ciśnienia jest szkodliwe?
Blood Pressure radzi, by przez pierwszy tydzień monitorować ciśnienie krwi dosyć często - codziennie rano i wieczorem. Każdy pomiar zapisz w notatniku. Dzięki temu uzyskasz przekrojowe informacje o wysokości swojego aktualnego ciśnienia krwi, które będziesz mógł skonsultować z lekarzem. Kiedy zbierzesz pomiary z całego tygodnia, możesz dokonywać odczytów raz na tydzień lub raz na dwa tygodnie. Jeśli ciśnienie przez długi czas było stabilne (poniżej 120/80 mm Hg), wówczas pomiar wykonuje się raz na 4-6 miesięcy. Optymalną częstotliwość pomiaru ciśnienia krwi warto jednak skonsultować ze swoim lekarzem.
Pobierz tabelę pomiaru ciśnienia.
Jak powinno się mierzyć ciśnienie krwi? Pamiętaj, by wykonywać odczyty ciśnienia zawsze o tej samej porze, dlatego że jego wartości mogą zmieniać się w trakcie dnia. Częste pomiary nie powinny być szkodliwe, ale miej na uwadze, że stresowanie się zmianami w odczytach może krótkoterminowo podnosić ciśnienie krwi, jednocześnie zakłamując wynik.
Na której ręce mierzyć ciśnienie?
Aby prawidłowo zmierzyć ciśnienie krwi, powinno się pobierać pomiar zawsze z tej samej ręki – najlepiej z tej, która daje wyższy odczyt (ciśnienie mierzone na jednym ramieniu może być wyższe niż na drugim). Health Harvard podpowiada jednak, by przynajmniej raz na jakiś czas pomiar wykonać na obu rękach. Różnica między ciśnieniem w obu ramionach nie powinna przekraczać 10 mm Hg - wówczas nie stanowi powodu do niepokoju.
Jakie ciśnienie krwi jest prawidłowe?
Klasyfikacja Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego rozróżnia ciśnienie prawidłowe, podniesione, wysokie (nadciśnienie poziom 1 i 2) oraz kryzys nadciśnieniowy. Wartości przy poszczególnych kategoriach wyglądają następująco:
- prawidłowe: ciśnienie skurczowe mniejsze niż 120 i ciśnienie rozkurczowe mniejsze niż 80;
- podniesione: ciśnienie skurczowe w granicach 120-129 i ciśnienie rozkurczowe mniejsze niż 80;
- wysokie (nadciśnienie poziom 1): ciśnienie skurczowe w granicach 130-139 lub ciśnienie rozskurczowe w granicach 80-89;
- wysokie (nadciśnienie poziom 2): ciśnienie skurczowe większe niż 140 lub ciśnienie rozkurczowe większe niż 90;
- kryzys nadciśnieniowy: ciśnienie skurczowe większe niż 180 lub ciśnienie rozkurczowe większe niż 120.
W przypadku gdy Twoje ciśnienie jest w normie, ale przyjmujesz leki na nadciśnienie, nie podejmuj samodzielnie decyzji o zaprzestaniu przyjmowania leków. Jeśli natomiast odczyt Twojego ciśnienia jest wyjątkowo wysoki, odpocznij przez kilka minut i zmierz ciśnienie jeszcze kilka razy. Jeśli ciśnienie nadal jest wysokie, sprawdź sposoby na obniżenie ciśnienia lub skonsultuj się z lekarzem. W sytuacji, gdy Twoje ciśnienie wynosi więcej niż 180/120 mm Hg i odczuwasz ból w klatce piersiowej, duszności, drętwienie, osłabienie lub trudności w mówieniu, natychmiast zadzwoń po pogotowie ratunkowe.
Istnieje wiele sposobów na obniżenie ciśnienia krwi. Przede wszystkim udaj się na wizytę do specjalisty, który w razie potrzeby dobierze odpowiednie leki. A po drugie – ogranicz spożycie soli, alkoholu, a także zadbaj o częstszą aktywność fizyczną oraz spożywanie warzyw i owoców.
