Co powoduje stany zapalne w organizmie?
Zapalenie to naturalna reakcja obronna organizmu, którą powodują m.in. drobnoustroje chorobotwórcze, niedokrwienie, urazy mechaniczne, poparzenia i inne czynniki zewnętrzne.
W idealnej sytuacji po rozpoznaniu źródła problemu organizm sam eliminuje czynniki grożące np. zakażeniu lub uszkodzeniu narządów. Jednak czasami stan zapalny nie zostaje w stu procentach zwalczony i przyjmuje postać przewlekłą, co może prowadzić do wielu schorzeń [1].
Jak przebiega zapalenie?
Aby zrozumieć związek pomiędzy badaniem zalecanych parametrów krwi, a stanem zapalnym, przyjrzyjmy się przebiegowi zapalenia.
W pierwszej kolejności organizm identyfikuje patogen, który jest przyczyną stanu zapalnego w organizmie, poprzez kontakt tych komórek z komórkami antygenowymi. Kiedy organizm wie już, z kim ma do czynienia oraz w jakim miejscu powinien działać, zaczyna wytwarzać hormony prostaglandyny. Rozszerzają one naczynia krwionośne, dzięki czemu zwiększa się ich przepuszczalność. To z kolei zwiększa ukrwienie tkanki, którą dotknęło zapalenie [1].
Dlaczego większe ukrwienie tkanki, która została zaatakowana, jest ważne?
Ponieważ zwiększony przepływ krwi i limfy oznacza intensywniejsze dostarczanie problematycznemu obszarowi niezbędnych składników odżywczych potrzebnych do wyzdrowienia.
Chodzi przede wszystkim o komórki układu odpornościowego, czyli limfocytów (wytwarzających przeciwciała), neutrofili oraz makrofagów (pochłaniających drobnoustroje chorobotwórcze i szkodliwe cząsteczki). Za zwiększoną produkcję tych komórek odpowiadają białka nazywane cytokinami [1].
Objawy stanu zapalnego - kiedy udać się do lekarza?
Stan zapalny, a zatem rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększone ukrwienia w miejscu zapalenia jest widoczne nawet gołym okiem. Pojawia się zaczerwienienie i/lub obrzęk w zainfekowanym miejscu, któremu często towarzyszy również gorączka oraz ból w miejscu zapalenia. Stan zapalny może również podnosić ciśnienie krwi [1].
Stan zapalny w organizmie: badanie krwi. Jakie wykonać?
Wiemy już, czym jest stan zapalny i jak się objawia. Czas dowiedzieć się, jakie badania na stan zapalny w organizmie wykonać.
Najważniejszymi badaniami krwi pozwalającymi na identyfikację zapalenia są badanie OB oraz CRP. Badania te rozpoznają stan zapalny w organizmie, lecz nie pomogą w zlokalizowaniu zapalenia. Lekarze na podstawie wywiadu z pacjentem zlecają badania pomocnicze, które wspierają diagnozę oraz ułatwiają ustalić plan leczenia. Dlatego tak ważna jest konsultacja wyników ze specjalistą.
Wskaźniki stanu zapalnego
CRP
CRP to białko, które produkowane jest przez wątrobę w odpowiedzi na stan zapalny w organizmie. Jak już wiemy z opisu przebiegu zapalenia, białka przyczyniają się do zwiększenia produkcji komórek układu odpornościowego. Dlatego podwyższony poziom CRP wskazuje na obecność zapalenia w organizmie.
Wskaźnik CRP wykorzystywany jest również przy diagnozowaniu nowotworów, chorób serca, gruźlicy, czy tocznia [2]. Nowe badania mówią też, że szybki wzrost CRP w ciągu 3 dni od hospitalizacji spowodowanym zakażeniem COVID-19 zwiastuje poważny przebieg choroby i konieczność intubacji [3].
Normy wskaźnika CRP różnią się w zależności od wieku. Niektóre leki mogą wpływać na wynik badania, dlatego ważne, by przed interpretacją wyników powiedzieć lekarzowi o przyjmowanych medykamentach. Na wyniki wpływa również ciąża oraz palenie papierosów. U osób dorosłych wynik badania CRP nie powinien przekraczać 0,3mg/dL [2].
Badanie OB
Odczyn Biernackiego, zwany również opadem Biernackiego, to badanie laboratoryjne mierzące drogę opadania krwinek czerwonych w krwi. Jeśli opadają szybciej niż normalnie (norma wskaźnika OB to 0-20 mm/h dla osób dorosłych przed 50. rokiem życia), wskazuje to na obecność białka we krwi, czyli stanu zapalnego w organizmie. Proteiny zbijają czerwone krwinki razem, przez co stają się cięższe i opadają szybciej [4].
Badanie OB wykorzystuje się też przy diagnozie skroniowego zapalenia tętnic, reumatoidalnym zapaleniu stawów, czy poliamigrafii reumatycznej.
Normy wskaźnika OB różnią się w zależności od wieku i płci. Na wynik również mogą wpływać niektóre leki lub suplementy, a także ciąża czy menstruacja. Prezentują się następująco:
- 0 - 10 mm/h u dzieci
- 0 - 15 mm/h u mężczyzn przed 50. r.ż.
- 0 - 20 mm/h u kobiet przed 50. r.ż.
- 0 - 20 mm/h mężczyzn po 50. r.ż.
- 0 - 30 mm/h u kobiet po 50 r.ż. [4]
Umów się na badanie wskaźników zapalenia już dziś
Badanie CRP możesz przeprowadzić o dowolnej porze, zaś badanie OB powinno być przeprowadzone z samego rana, na czczo. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom możliwe jest nawet umówienie się na pobranie krwi we własnym domu! Specjalista zadba o higieniczność zabiegu, poświęci Ci więcej czasu niż w punkcie pobrań i odpowie na wszystkie Twoje pytania, czy wątpliwości. Jeśli czujesz się osłabiony_a lub obolały_a to świetna alternatywa, która pomaga ograniczyć ryzyko zarażenia się w zatłoczonych miejscach oraz uniknąć czekania w kolejce.
Żródła:
- https://www.ikard.pl/choroba-wiencowa.html
- https://zdrowie.pap.pl/fakty-i-mity/byc-zdrowym/mozna-miec-zawal-serca-i-nic-o-tym-nie-wiedziec
- https://www.nhs.uk/translationpolish/documents/heart_attack_polish_final.pdf [dostęp: 29.10.2021]
- https://www.nfz-lodz.pl/dlapacjentow/nfz-blizej-pacjenta/9243-sroda-z-profilaktyka-profilaktyka-chorob-serca
