Twoje dziecko ciągle kicha, a jego nos przypomina odkręcony kurek z wodą? Sprawdź, czy to nie alergia! W ostatnich latach alergia u dzieci stała się tak popularna, że lekarze nazywają ją epidemią XXI wieku. Szacuje się, że nawet połowa Polaków może być na coś uczulona, a pierwsze objawy alergii często pojawiają się już wieku niemowlęcym. Coraz większa liczba alergików to efekt rozwoju cywilizacyjnego i zanieczyszczenia środowiska. Dowiedz się, jakie są najczęstsze objawy alergii u dzieci i jakie badania wykonać, aby zidentyfikować przyczynę uczulenia. Alergię trzeba leczyć! Brak podjętych działań może doprowadzić do rozwoju astmy alergicznej i przewlekłego zapalenia zatok.
Objawy alergii u niemowląt i dzieci
Objawy alergii u dzieci zależą od rodzaju wywołującego je alergenu. Najczęściej dotyczą układu oddechowego, pokarmowego oraz skóry.
Objawy alergii pokarmowej u niemowląt i dzieci
Występują w odpowiedzi na alergeny pokarmowe (np. mleko, orzechy). Najczęściej symptomami są:
- silne bóle brzucha;
- skurcze jelit;
- biegunki lub zaparcia – mogą występować naprzemiennie;
- wzdęcia z oddawaniem gazów;
- brak apetytu.
Objawy alergii pokarmowej u niemowląt często obejmują także ulewanie pokarmu, silne kolki i wzmożoną płaczliwość. Pomimo przeważających symptomów ze strony żołądka i jelit, alergii pokarmowej u niemowlaka często towarzyszy też wysypka pokarmowa. Najczęściej ma ona postać rumieniowo-grudkową i pojawia się na twarzy, klatce piersiowej, nogach lub rękach.
Objawy alergii na pyłki u dzieci
Uczulenie na pyłki drzew i traw, ale także na roztocza, sierść zwierząt i zarodniki grzybów wywołuje reakcję ze strony układu oddechowego. U dzieci najczęstszymi symptomami są:
- wodnisty katar;
- obrzmienie śluzówki nosa;
- częste kichanie;
- uporczywy suchy kaszel;
- duszności, a nawet problemy z oddychaniem;
- zapalenie spojówek (pieczenie, swędzenie i zapalenie oczu);
- świszczący oddech;
- drapanie w gardle;
- częste infekcje górnych dróg oddechowych;
- bóle głowy;
- senność i zmęczenie.
Alergia a stan podgorączkowy u dziecka Gorączkę i stany podgorączkowe często łączymy z infekcjami, których przyczyną są wirusy i bakterie. Panuje wręcz powszechne przekonanie, że katar alergiczny u dziecka można odróżnić od kataru infekcyjnego poprzez pomiar temperatury. Jeśli gorączka występuje – mamy do czynienia z infekcją, jeśli temperatura jest prawidłowa – na pewno jest to katar alergiczny. Jest to błędne przekonanie. Stany podgorączkowe, a nawet wysoka gorączka, również mogą być jednym z objawów alergii u niemowląt i dzieci. Najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się, czy to alergia, są testy alergiczne z krwi.
Alergia skórna u dzieci
Alergia u dzieci może też dawać objawy na skórze. Najczęściej związana jest z alergenami kontaktowymi, do których należą różne substancje zawarte w kosmetykach, detergentach, pieluszkach jednorazowych, odzieży, zabawkach itp. Alergia skórna u dzieci obejmuje takie symptomy jak:
- wysypka alergiczna (rumień, krostki);
- ciemieniucha;
- suchość i świąd skóry;
- łuszczenie się naskórka;
- zaczerwienienie skóry;
- zmiany łuszczycowe szczególnie w okolicy twarzy, uszu, zgięciach kolanowych i łokciowych.
U co 5. niemowlęcia w Polsce w wyniku kontaktu skóry z różnymi alergenami rozwija się atopowe zapalenie skóry. Jest to jedna z najczęstszych odmian egzemy.
Alergia u dzieci – czy z uczulenia można „wyrosnąć”?
Objawy alergii u dzieci i niemowląt często mijają wraz z wiekiem. Im dziecko jest starsze, tym ma lepiej rozwinięty układ odpornościowy. Alergeny, które u małych dzieci wywołują nieprzyjemne objawy, dla dojrzałego organizmu mogą nie stanowić zagrożenia. Dlatego nie martw się na zapas, bo być może alergia u Twojego dziecka jest tylko przejściową niedogodnością. Nawet jeśli w przyszłości objawy alergii nie ucichną zupełnie, jest spora szansa, że znacznie stracą na sile i nie będą miały znaczącego wpływu na codziennie funkcjonowanie.
Co wywołuje alergię? Najczęstsze alergeny u dzieci
Za reakcję uczuleniową, czyli nieprawidłową odpowiedź układu odpornościowego odpowiadają substancje zwane alergenami. Są to białka (antygeny), które wchodzą w skład komórek roślinnych i zwierzęcych, substancji chemicznych i materiałów. Wyróżnia się alergeny pokarmowe, wziewne i kontaktowe, a także na leki i jad owadów.
Najczęstsze alergeny u dzieci
Diagnostyka alergii u dzieci
Podejrzewasz u swojego dziecka alergię? Zastanawiasz się, do jakiego lekarza się udać lub jakie badania wykonać? U niemowląt i dzieci alergie można wykryć na podstawie testów z krwi. Nie mają one ograniczeń wiekowych - nawet najmłodsze maluchy mogą mieć pobraną krew do badań na alergię. Nie potrzebujesz też na nie skierowania, ani nie musisz jechać do przychodni czy do punktu pobrań. Testy alergiczne możesz wykonać bez wychodzenia z domu! Domowe pobranie krwi to bardzo wygodne rozwiązanie dla Ciebie i Twojego dziecka. Oszczędzisz czas i unikniesz stresu związanego z dojazdem, korkami i oczekiwaniem w punkcie pobrań. Ochronisz też swoje dziecko przed ewentualną infekcją. W przychodni, gdzie przewija się wielu chorych, bardzo łatwo o infekcję.
Badania na alergię z krwi, w odróżnieniu od skórnych testów alergicznych, nie niosą ze sobą ryzyka w postaci niepożądanej reakcji na kontakt z alergenem. Wszystkie parametry oznaczane są z krwi, dzięki czemu jedynym dyskomfortem dla małego pacjenta jest lekkie ukłucie w trakcie pobrania.
Jakie badania wykonać na alergię u dziecka?
Niezwykle rzadko na podstawie samych objawów można określić, co konkretnie wywołuje alergię u dziecka. Czasami można zaobserwować, że reakcja alergiczna pojawia się po spożyciu konkretnego produktu spożywczego czy kontaktu skóry dziecka z określonym kosmetykiem. Szukając przyczyny alergii, warto wybrać pakiet badań, który sprawdzi uczulenie dziecka na najczęściej występujące alergeny.
Podejrzewając alergię u dziecka, rozważ wykonanie Panelu Pediatrycznego, który sprawdzi łącznie 30 najczęstszych alergenów u najmłodszych.
W jakim wieku (najwcześniej) można wykonać testy alergologiczne z krwi u dzieci? Testy alergologiczne z krwi można wykonać już od 6. miesiąca życia dziecka.
Co na uczulenie u dziecka i niemowlaka?
Leczenie alergii u dzieci zależy od tego, jaki czynnik wywołuje uczulenie. W przypadku alergii pokarmowej stosuje się dietę eliminacyjną – z menu należy usunąć składnik, który wywołuje reakcję alergiczną u dziecka. Niestety często wiążę się to z dokładnym czytaniem etykiet na produktach. Podobne podejście stosuje się w przypadku alergenów kontaktowych. Jeśli dziecko jest np. uczulone na wełnę, należy zrezygnować z odzieży oraz wszelkich innych tekstyliów (koców, pościeli), które w swoim składzie mają wełniane włókna.
Leki na alergie u dzieci stosuje się zazwyczaj w przypadku uczulenia wywoływanego alergenami wziewnymi. Objawy skutecznie łagodzą leki przeciwhistaminowe oraz kortykosteroidy. Jeśli uczulenie wywołują pyłki drzew lub traw, w okresie pylenia warto unikać wychodzenia na zewnątrz, dzięki czemu znacznie złagodzimy dokuczliwe objawy.
Co i kiedy pyli? Sprawdź kalendarz pylenia na 2023 rok.
Domowy sposób na alergię u dziecka
Sól fizjologiczna
Sól fizjologiczna w postaci spraju lub płukanki sprawdzi się szczególnie w przypadku alergii na pyłki traw. Według AAAAI nawilżenie śluzówki nosa znacznie zmniejsza nieprzyjemne objawy alergii ze strony górnych dróg oddechowych. Gotowe roztwory soli fizjologicznej dostaniesz w każdej aptece.
Jeśli objawy alergii u Twojej pociechy są szczególnie uciążliwe i nie pozwalają mu w pełni czerpać radości z bycia dzieckiem, warto rozważyć odczulanie. Jest to forma terapii, której celem jest „oswojenie” układu odpornościowego z alergenem. Alergikowi podaje się odpowiednio przygotowany alergen – najpierw w małych dawkach, następnie stopniowo się je zwiększa. Dzięki temu układ odpornościowy „uczy się” alergenu i z czasem przestaje traktować go jako zagrożenie. Terapię najczęściej przeprowadza się za pomocą zastrzyków.
Odczulanie najwcześniej można przeprowadzić po ukończeniu przez dziecko 5. r.ż.
Agnieszka Konieczna
Autor wpisu
mgr Agnieszka Łempicka
Konsultacja merytoryczna
