HIV Ag/Ab (Combo)

Badanie HIV Ag/Ab (Combo) to zaawansowany test przesiewowy IV generacji, który jest złotym standardem w diagnostyce zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV). Jego wyjątkowość polega na tym, że jednocześnie poszukuje we krwi dwóch markerów zakażenia:

• Antygenu p24 (Ag), jest to białko stanowiące część rdzenia wirusa HIV. Pojawia się we krwi bardzo wcześnie, już po około 2 tygodniach od zakażenia, jeszcze zanim organizm zdąży wytworzyć przeciwciała. Jego obecność jest dowodem na aktywne namnażanie się wirusa.
• Przeciwciał anty-HIV-1 i anty-HIV-2 (Ab), są to białka odpornościowe produkowane przez organizm w odpowiedzi na zakażenie. Pojawiają się nieco później, zazwyczaj po 4-12 tygodniach od wniknięcia wirusa.

Dzięki jednoczesnej analizie obu tych wskaźników, testy IV generacji znacząco skracają tzw. okienko diagnostyczne (czas od momentu zakażenia do możliwości uzyskania wiarygodnego wyniku badania) w porównaniu do starszych testów, które oceniały tylko obecność przeciwciał. Pozwala to na znacznie szybsze postawienie diagnozy.

Wczesna diagnoza zakażenia HIV jest kluczowa. Umożliwia natychmiastowe wdrożenie skutecznego leczenia antyretrowirusowego (ARV), które hamuje namnażanie się wirusa, pozwala na normalne, długie życie i niemal do zera ogranicza ryzyko przeniesienia wirusa na partnerów seksualnych. Pamiętaj, zakażenie HIV to dziś choroba przewlekła, a nie wyrok – pod warunkiem, że jest odpowiednio leczona.

Wiedza o swoim statusie serologicznym to wyraz odpowiedzialności za zdrowie własne i partnerów. Istnieje wiele sytuacji, w których wykonanie testu jest szczególnie wskazane.

Zgodnie z polskimi i międzynarodowymi rekomendacjami, badanie w kierunku HIV powinien wykonać każdy, kto kiedykolwiek miał niezabezpieczony kontakt seksualny z osobą, której statusu serologicznego nie zna.

Szczególne wskazania do wykonania badania to:

• Ryzykowne kontakty seksualne, czyli seks (waginalny, analny, oralny) bez prezerwatywy lub z osobą, która mogła być zakażona HIV.
• Współżycie z wieloma partnerami/partnerkami.
• Wykonywanie tatuażu lub piercingu w warunkach, które nie gwarantowały sterylności sprzętu.
• Używanie tych samych igieł i strzykawek co inne osoby (np. przy przyjmowaniu narkotyków lub sterydów anabolicznych).
• Stwierdzenie innej choroby przenoszonej drogą płciową, co sugeruje istnienie ryzyka również dla zakażenia HIV.
• Planowanie ciąży i w trakcie ciąży. Badanie jest zalecane wszystkim kobietom ciężarnym (w I i III trymestrze), aby w przypadku zakażenia wdrożyć leczenie i niemal całkowicie wyeliminować ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko.
• Wystąpienie objawów grypopodobnych, mogących sugerować ostrą chorobę retrowirusową (2-4 tygodnie po zakażeniu), takich jak gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, ból gardła, bóle mięśni i stawów, wysypka.

Badanie w kierunku HIV jest zalecane każdej aktywnej seksualnie osobie. To prosty krok, który daje bezcenną wiedzę i poczucie bezpieczeństwa.

• Każdej osobie dorosłej. Przynajmniej raz w życiu warto poznać swój status serologiczny. Wiele osób żyje z HIV nie wiedząc o tym, ponieważ zakażenie przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów.
• Osobom rozpoczynającym nowy związek. Wspólne wykonanie badania przed rezygnacją z prezerwatywy to wyraz wzajemnego zaufania i troski o zdrowie.
• Kobietom w ciąży i planującym ciążę (oraz ich partnerom). To kluczowy element profilaktyki zakażeń wertykalnych. Dzięki leczeniu matki, szansa na urodzenie zdrowego dziecka wynosi ponad 99%.
• Pracownikom medycznym i osobom narażonym na kontakt z krwią. W przypadku zakłucia lub innego kontaktu z potencjalnie zakaźnym materiałem, badanie jest elementem postępowania poekspozycyjnego.
• Każdemu, kto po prostu chce mieć pewność co do swojego zdrowia.

• Profilaktycznie, jeśli nie podejmujesz ryzykownych zachowań, a Twój status jest ujemny, nie ma potrzeby regularnego powtarzania badania.
• Po ryzykownej sytuacji, aby wiarygodnie wykluczyć zakażenie testem IV generacji, należy go wykonać po upływie 6 tygodni od ryzykownego zdarzenia. Wynik ujemny uzyskany po tym czasie jest uznawany za pewny. Wykonanie testu wcześniej (np. po 2-4 tygodniach) może już wskazać na zakażenie (dzięki antygenowi p24), ale ujemny wynik będzie wymagał powtórzenia badania po 6 tygodniach.
• Osoby o wysokim ryzyku zakażenia (np. mające wielu partnerów seksualnych) powinny rozważyć regularne badanie co 3-6 miesięcy.
• Kobiety w ciąży powinny wykonać test dwukrotnie – w pierwszym i trzecim trymestrze. Test powinien też być wykonany jednorazowo przez przyszłych ojców.

Przygotowanie do badania jest bardzo proste i nie wymaga żadnych specjalnych działań.

• Badanie nie wymaga bycia na czczo. Natomiast warto zachować 2-3h odstępu między posiłkiem a pobraniem krwi. Takie działanie zapobiega tzw. próbce „lipemicznej" czyli takiej, w której znajduje się zbyt wysoka poposiłkowa ilość tłuszczów.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• Krew można pobrać o dowolnej porze dnia.

Test HIV Ag/Ab (Combo) jest niezwykle czuły i swoisty.

Prawidłowo wykonany test IV generacji nie jest podatny na zakłócenia ze strony innych chorób, leków (w tym antybiotyków, leków na przeziębienie czy antykoncepcji) czy alkoholu. Jego wynik odnosi się tylko i wyłącznie do obecności antygenu p24 i przeciwciał anty-HIV. Jedynym czynnikiem mającym wpływ na wynik jest wykonanie badania zbyt wcześnie – w tzw. okienku serologicznym.

• Wynik niereaktywny (ujemny) oznacza, że w badanej próbce krwi nie znaleziono ani antygenu p24 wirusa HIV, ani przeciwciał anty-HIV-1/2. Jeśli badanie zostało wykonane po upływie co najmniej 6 tygodni od ostatniej ryzykownej sytuacji, wynik ten z ogromnym prawdopodobieństwem wyklucza zakażenie HIV.
• Wynik reaktywny (wstępnie dodatni) oznacza, że test zareagował na obecność antygenu lub przeciwciał. To jeszcze nie jest diagnoza zakażenia HIV! Zgodnie z procedurą, każdy wynik reaktywny musi zostać zweryfikowany. Ta sama próbka krwi jest ponownie badana tym samym testem. Jeśli wynik znów jest reaktywny, próbka jest wysyłana do laboratorium referencyjnego w celu wykonania testu potwierdzenia (np. metodą Western blot lub inną opartą na biologii molekularnej). Dopiero dodatni wynik testu potwierdzenia jest ostateczną diagnozą zakażenia HIV.