D-dimery (ilościowo)

Dlaczego warto wykonać badanie?

Co roku ok. ok. 50 tys. Polaków umiera z powodu choroby zakrzepowo-zatorowej. Zakrzepica rozwija się powoli i długo nie daje objawów, a jej skutki mogą być śmiertelne. Kiedy skrzep w naczyniach krwionośnych oderwie się i zablokuje światło przewodu, może dojść do zatrzymania krążenia! Wczesna diagnoza jest niezbędna, by zmniejszyć liczbę zgonów.

Badanie d-dimerów powinny rozważyć też osoby po przebyciu infekcji COVID-19. Wynika to z faktu, że podczas infekcji SARS-COV-2 w płucach powstają mikro skrzepy krwi - właśnie to powoduje charakterystyczne dla tego wirusa duszności i problemy z oddychaniem. Zakrzepica jest jedną z dominujących przyczyn zgonów przy COVID-19, jednak dr Piotr Ligocki z Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy zaznacza, że incydenty zakrzepowe mogą dotyczyć również osób, które łagodnie przechodzą zakażenie.

Jak wygląda badanie d-dimerów?
Badanie d-dimerów przeprowadza się poprzez tradycyjne pobranie krwi. Zajmie ono maksymalnie kwadrans, a da nieoceniony wgląd w Twoje zdrowie. Wybierając domowe pobranie krwi, nie tracisz czasu na dojazd, stanie w kolejce i osobiste odbieranie wyników.

Jak często wykonywać badanie?

Pacjenci, którzy zakończyli terapię lekami przeciwzakrzepowymi, powinni powtarzać badanie co dwa miesiące przez rok od zakończenia leczenia.

Co to są d-dimery?

D-dimery to cząsteczki białkowe, które powstają wskutek tzw. fibrynolizy. To proces, w którym dochodzi do rozpuszczania wcześniej powstałego skrzepu i udrożnienia naczynia. D-dimery świadczą zatem o aktywności układu krzepnięcia.

Kiedy dochodzi do naruszenia struktury naczynia krwionośnego, w miejscu uszkodzenia gromadzą się płytki krwi, tworząc tzw. czop. Aby jednak taka ”konstrukcja” mogła umożliwiać normalny przepływ krwi i jednocześnie chronić przed krwawieniem, musi zostać wzmocniona poprzez tzw. włóknik, który jest wytwarzany przy udziale specjalnych białek nazywanych czynnikami krzepnięcia. Kiedy cały ten proces przebiegnie prawidłowo i doprowadzi do zahamowania krwawienia, powstały skrzep goi się: zostaje rozpuszczony – w tej sposób w organizmie zostaje zachowana równowaga między procesami krzepnięcia i fibrynolizy.

Może jednak zdarzyć się, że układ krzepnięcia jest nadmiernie aktywny, a skrzepy tworzą się w miejscach, w których nie doszło do uszkodzenia naczynia. To z kolei prowadzi do zwężenia światła naczynia i blokady przepływu krwi, mogącego skutkować niedokrwieniem tkanek. W takich sytuacjach proces fibrynolizy wzmaga się – organizm koncentruje się na rozpuszczaniu istniejących skrzepów, wskutek czego ilość powstających w organizmie d-dimerów zdecydowanie wzrasta.

D-dimery norma

0-500 ng/ml (0 - 0,5 ⲙg/ml)

Normy mogą być wyrażone w różnych jednostkach, a także różnić się między laboratoriami. Są też zależne od metody analizy próbki.

Czynniki mogące mieć wpływ na wynik

• Nadmierne objadanie się na krótko przed badaniem oraz spożywanie potraw obfitujących w tłuszcz. Prowadzi to do lipemii, czyli zmętnienia próbki krwi.
• Wysokie stężenie bilirubiny lub czynnika reumatoidalnego (RF) może spowodować wynik fałszywie dodatni.

Interpretacja wyników

Podwyższone d-dimery mogą wskazywać na zakrzepicę żył głębokich, zatorowość płucną, żylną chorobę zatorowo-zakrzepową czy rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe (DIC). Ostatnia z tych przypadłości może być wynikiem m.in.: zabiegów operacyjnych, sepsy, komplikacji położniczych, uszkodzenia tkanek czy reakcji po przetoczeniu krwi.

Wysokie d-dimery w wynikach mogą również pojawić się w przebiegu tych schorzeń i stanów, w których dochodzi do procesów wykrzepiania i fibrynolizy, takich jak: przebyta operacja, stany zapalne, zawał serca, udar mózgu, choroby nowotworowe, infekcje, ciąża.

Prawidłowy poziom D-dimerów pozwala z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć zatorowość płucną oraz zakrzepicę żył głębokich.